Fortissimis igitur heroibus hostiles acies a foribus basilicę deturbantibus, ad orientem sanctuarii, ubi principem deuotissimum precibus insistentem introspexerant, uersi gladiis et securibus postibus secandis et diruendis insistunt capsulasque reliquiarum preciosorum martyrum, Albani scilicet necnon et Oswaldi, cum cruce sacra interposita, poste ad ima uergente, solo deiciunt. Inter hęc cęlesti sponso secretorum suorum iam proxime conscium futurum ad ęternum aduocante cubiculum, rege insignissimo pectore simul ad aram et ore conuerso, quidam ex impiorum caterua lancea per fenestram intromissa latus eius perforat et edem sacram sanguine innocentis cruentat.
At ipse, Christi etiam post uulnus exitiabile non immemor, Benedicto fratre suo, certaminum collega, uulneribus admodum saucio assistente amplexato et pacis osculo dato, brachiis in crucis modum extensis membrisque solo ante aram sacram expositis, sanguinis uena ex uulnere lateris emanante, uoce adhuc superstite Ihesum interpellat ac spiritum creatori commendans preciosi glebam cadaueris sanguine consecratam reliquit et secretum misericordię sempiternę ab his tumultibus perpetuo pausaturus intrauit.
Constantissimi uero commilitones duce interempto non modo hostibus non cedere, uerum etiam adinuicem exhortando animos incitare, uires exercere, per aperta irruentibus haud segniter occurrere, armis arma uiriliter referre, cędentibus uicem rependere, gloriose magis occumbere quam tanto principe amisso eligentes superuiuere. Quibus, multitudine hostili cateruatim accrescente, non tam stratis quam et, uicissim opprimentibus aduersariis, suffocatis edes sacra cruore conspergitur, templi solum unda sanguinis irrigatur, et illud propheticum impletur, quo dicitur: 'Venerunt gentes in hereditatem tuam, polluerunt templum sanctum tuum, effuderunt sanguinem sanctorum tuorum in circuitu'.
Unde nec inmerito (ut in subsequentibus habetur) 'facti sunt obprobrium uicinis, subsannatio et derisus in circuitu consistentium, commotio capitis in populis'. Quis enim principem religiosum a populo prophano insidiis impetitum et lacessitum non detestetur? quis regem a gente propria interemptum non execretur? Ut enim quędam ex antiquis referam, Agamemnonem durissimum, bis quinis annis et amplius Argiuos bello pelagoque a propriis retinentem, Grecia sustinuit; Hannibalem ferocissimum, nobilium cedibus cruentatum, Ispania pertulit; Herodem atrocissimum, lucis auctorem et uniuersorum creatorem persequentem, crimen parricidale paruipendentem, nobiles ergastulis recludentem, lactantium turbam innocuam maternis uberibus abstractam impie iugulantem, Iudea tolerauit;
Neronem crudelissimum, materna uiscera ense rimantem, fratrem interimentem, urbem inflammantem, eiusdemque senatores urbis et patres orbis exicialiter exterminantem, ipsa mundi caput Roma pati duxit: principem religiosum, diuina exequentem, utilia et liberalia indicentem, a seruilibus gestis uulgum cohercere studentem, Dacia contumax sufferre non ualuit. O superbia execranda! o contumacia detestanda! o ceruix rigida! quę, dum in presenti flecti contempnis, sempiternis postmodum suppliciis cohercenda et flectenda reseruaris.
Cum enim tua uicia redarguentem uita presenti extorsisti, temetipsam beatitudinis uitę perpetuę exortem effecisti; et quę te gentibus cęteris immerito, non uirtute sed elatione, preferebas, huiuscemodi indiciis cunctis te infideliorem et infeliciorem necnon etiam detestabiliorem demonstrabas. Principis quippe a deo prepositi dum iuri subici recusas, illius te dicioni hunc deiciendo mancipas, de quo sacri eloquii protestatur ueritas: 'Omne sublime uidet, et ipse est rex super uniuersos filios superbię'. Qui autem in excelsis residens humilia respicit et alta a longe cognoscit, falli non potest; qui etiam in euangelio humiles confortans et superbis minitans dicit:
'Omnis, qui se exaltat, humiliabitur, et qui se humiliat, exaltabitur.’ Petro uero, apostolorum summo, acclamante: 'deum timete, regem honorificate', qua te fronte deum timere et regem honorificare contendis, qui regię potestati honorem diuinitus imperatum impendere contempnis? Sed, dubio procul posito, Ysaię in populum antiquum exprobratio, quam dominus Ihesus Iudeis improperans opponit, de te quoque expressa manifestatur: 'Populus hic labiis me honorat, cor autem eorum longe est a me. Sine causa autem colunt me, docentes doctrinas et mandata hominum'. Quis autem te nesciat christianę religionis fidem uerbis et ore quam facundissime extollere, sed diuinis legibus propria tamen statuta preponere?
Et cui incognitum, eiusdem te fidei religionem ipsiusque religionis denunciatores non tam uilipendere, immo dolis et uersutia, fraudibus et inuidia impugnare? Fides enim tua, secundum Iacobi attestationem, sine operibus mortua est, quia, etsi facta quedam fidei congrua nonnunquam exercere uidearis, non minus pro humanis ea fauoribus quam patris in abscondito uidentis remuneratione efficere probaris. Quapropter cupito laudis humanę fauore exhibito et temporali mercede recepta remuneratione priuaris ęterna. Verum his de infidelitate et infelicitate impiorum hactenus exaratis ad proposita persequenda redeamus.