Redaktion: Zeeberg, P.  
forrige næste
CLARISSIMO VARIOQUE DOCTRINARUM GENERE ERUDITISSIMO EXCELLENTISSIMOQUE VIRO, DOMINO THADDÆO HAGGECIO AB HAYCK, PHILOSOPHIÆ ET MEDICINÆ DOCTORI EXIMIO, AMICO SUO INPRIMIS DILECTO.

MIRATUS equidem non parum sum, clarissime et præstantissime Domine THADDÆE, amice summopere dilecte, quod tota hac elapsa æstate nihil a te literarum receperim. Verum idipsum, quod ex tuis iamprimum circa initia Octobris redditis cognovi, te minus prospera usum fuisse valetudine, alijsque occupationibus distentum, iam antea suspicabar. Video te responsioni meæ ad tua dubia et obiecta, circa disputationem prioribus literis motam, iam plane acquiescere. Quæ tua ingenuitas admodum mihi grata est. Facis hac in parte multo syncerius, quam plerique, qui solo contradicendi studio, sua, licet sibiipsis suspecta, mordicus tueri solent. Quæ res Philosophiam (ut de Religionis negotio nihil dicam) non parum hactenus turbavit, et nondum finis.

Facis quidem mentionem effigierum tibi transmissarum, quodque Magnificus Dominus CURTIUS de Epigrammate, eo nomine ab arguto quodam Poeta concinnando, prospexerit. Pro qua erga me benevolentia gratias habeo. Attamen hoc non tanti referebat, atque librum transmissum (qui ea quæ Tomo primo de Nova Stella tunc typis mandata fuêre, continebat) excutere, vestramque de his eruditam censuram perscribere, quemadmodum etiam de Idæis quorundam ex meis instrumentis in parva forma expressis et capsulæ cuidam inclusis, quæ omnia Tabellario isti seniori ad vos redeunti perferenda tradidi. Quare cum de illis, quæ maioris erant momenti, quam chartaceæ istæ effigies obiter saltem communicatæ, ne verbo quidem in hac Epistola memineris, vereor, ut ista vobis allata sint, forte, quod senex ille onus portandi detrectârit, quod tamen non invite hîc in se recepit, aut quod illi in via quidpiam humanitus acciderit. Quicquid id est, rogo peramanter, velis prima quaque commoditate me certiorem de his reddere, et si liber is, de quo loquor, de Nova Stella affatim tractans, ad tuas manus pervenit, amplissimi Domini CURTII et tuam, quemadmodum tum quoque petebam, de eius contentis sententiam indicare ne graveris, tum etiam, quid vobis de instrumentorum conformatione, parvis modulis repræsentatâ, videatur. Fui et ego totâ hac æstate plurimis distractionibus et avocamentis impeditus, quo minus susceptam telam laborum meorum pertexere commodum fuerit. Quamprimum opportuniore otio eorum, quæ dudum suscepta sunt, quidpiam typis absolvere licuerit, vos eius participes reddere non intermittam.

Intelligo ex scheda literis tuis inclusa senem illum M. PETRUM JACHENAW nomine, qui semel atque iterum mecum aliquandiu fuit, Pragam, Cæsareæ Maiestati in artificijs quibusdam mechanicis suam operam offerendi gratiâ accessisse. Et certe quantum ad currum attinet (qui itineris confecti spatia scite et iucunde, instar horologij cuiusdam, denotat, eadem sonitu campanularum, prout libuerit, auribus ingerit) confectionem eius artificiosam, quæ et usui commoda sit et constans permaneat, egregie callet, diuque in ista machinatione varie efformanda versatus est. Nam et aliquot Germaniæ Principibus eiuscemodi currus confecit, tum quoque quendam, ab Illustrissimo Duce Megapolitano, Serenissimo Regi nostro laudabilis memoriæ dono missum. Quin et meo currui, quo subinde in hac Insula cum amicis circumvehor, tale quoddam Automatum, cum ultimo hîc esset, adaptavit; quod tum integra miliaria, tum etiam eorundem diversas subdivisiones, adeoque in minuta sexagenaria distributionem tam indicibus aliquot ostendit, quam pulsu sonitum duarum campanularum discriminatim edendo manifestat. Ut ob id indubia fide testari possim, nullam sub hoc opere, quod ille profitetur, subesse imposturam, sed omnia rite et constanter non sine delectabili atque utili spectaculo succedere. Si itaque virum hunc, qui per se est integer et probatæ vitæ atque morum, prænominato Domino CURTIO ita commendaveris, ut eius intercessione apud Cæsaream Maiestatem vel alios illustres et opulentos Dominos, suam in curribus huiusmodi parandis operam elocare possit, atque aliquid lucelli hinc percipere, feceris mihi rem inprimis acceptam. Illum enim ob perspectam eius integritatem et fidem diligo, quodque in hoc senio pro sustentatione sui ipsius et familiæ hincinde peregrinari necesse habeat, ipsi condoleo. Solet is, rebus suis domi in angustiam redactis, nonnunquam huc Vismariâ transmarina, ubi habitat, ad me in Daniam traijcere. Et quoniam totam hyemem præteritam hîc mecum consumpsit, fieri facile potuit, ut me aliquoties de te verba facientem (prout retulit) audierit. Est enim alias satis veridicus. Tu eius conatibus, quod te vel meo nomine facturum non diffido, ne defueris, quo aliquando huc reversus meam hanc qualemcunque commendationem sibi non infrugiferam fuisse deprædicet. Sed de hoc forte paulo prolixior sum, quod in altero, cuius etiam in literis meministi, brevitate compensabo, de eo vix verculum additurus, neque enim dignus est. Ipsemet brevi apud vos, quemadmodum et antea ubique alibi, qualis sit, prodet, nisi forte religiosa illa (si Dijs placet) metamorphosis eum a seipso difformem reddiderit. Vale et magnificum Dominum CURTIUM a me officiose saluta, et si literas, quas semel atque iterum ad illum postmodum dedi, accepit, ut per oblatam a gravioribus Reipubl. curis vacationem respondere et de rebus Mathematicis iucunde mecum conferre non gravetur, rogatum habe.

Iterum diu multumque vale.