ROMANUS olim dum tumidos Getas
Infestat armis, aut mare Ponticum,
Gangenque miles, inque Mœdos
Fert aquilas et acuta pila:
Nullo potentem flare diu loco
Strinxêre divam compede, ne feros
Visens Gelonos, aut sagittâ
Conspicuos inimica Parthos:
Ludo insolenti ferret in arduum,
Versis ad imam Romulidis rotam.
Sic ferreo alligata vinclo et
Præpetibus viduata pennis
Victoria, olim Cecropios lares
Coacta fovit. Quis Tyrio Iovem
Stetisse nescit alligatum
Compede, purpureas ad aras?
Livor venenum tabificum intimis
Serpens medullis, cuncta sibi serens
Nil alteri; cœleste numen
Posse coli populos per omnes
Invidit. At non Dania Balthici
Superba frænatrix pelagi cluens:
Non illa (quamvis justiori
Te poterat tenuisse vinclo
O TYCHO) tandem Teuthonicis dari
Invidit oris. Tu patriæ tuæ
Nomen perennando, per omnes
Conspicuum volitare gentes
Sollers dedisti: Quisquis enim tuo
Ductu eruditus per vaga sidera
Cœlique inextricata quondam
Regna, oculos animumque voluit:
Et justiori tramite certior
Designet, ecquid terrifici ferant
Mundo Cometæ: quis polorum
Sit positus, varientque fata:
|Sive ille latam Teuthoniæ incolat,
Vel Galliæ oram, seu veteres Quados
Bohemiamque et Marcomannos
Hesperiæve utriusque regna:
Votiva gratus carmina se tibi
Debere dicet, dicet amabili
Pæane te passim juventus
Vraniæ studio et Mathesi
Devota. Nam te liberior duce
Stagyræ alumnum plurima perpetim
Victura, tradidisse chartis;
Multa tamen quoque nesciisse
Dijudicabit. Proijciens vetus
Glaucoma quo se segnities, velut
Autoritate fascinatam,
In veterum placitis tuetur.
Quinimmo quotquot præcipites lucri
Agit cupido, navifragis ratem
Committere undis, et Guineæ
Auriferos petiisse tractus:
Quem Lusitanis ire triremibus
Ad Calecuti ditis aromatum
Portus, in eoosque Chinas
Quinzäidem Iaponesque cogit.
Hic ipse ductu dum melius tuo
Scrutatur astra et per mare certior
Decurrit, ignoto vetustis
Tramite, dum meritas laboris
Grato elocutus murmure gratias
Tibi rependit; Tum Daniam quoque
Honorat altricem, imo matrem:
Te loquitur FRIDerice, Regum
Longo micantem syrmate: Te canit
Fovisse regno (non genitum Iove
Tyrinthium, cervice cujus
Firmior axis uterque mundi
Pependit olim, cum Iapeto satus
Defessa solvit colla vicario)
Ast hunc qui inobservata signa, et
Perpetuos sine lege certâ
Frænavit orbes. Qui super igneas
Devectus arces dotibus ingeni,
|Conspexit in quo fixus orbe
Conficeret sua signa Phœbus,
Phœbeque. ut illis machina terrea
Vtrisque centrum præbeat; ut Venus
Cyllenium secuta sidus,
Ambiat ignivomas quadrigas
Majore gyro. Martis ut orbitam
Iovisque currum et tardigradi senis,
Ceu cordis instar atque centri,
Æthereâ moderetur arte
Cœlestium Sol arbiter orbium
Mundique rex. ut jam neque dogmata
Copernicæa, nec tui nos
Detineant Ptolomæe cycli.
Sunt forte qui Danmarchica Martiis
Ornent tropheis regna, et adoreis;
Sunt forte qui regem decorent
Consilioque manuque promti:
At TYCHO dîæ mentis acumine
Pridem exulantes Vraniæ choros,
Atque astra devocata cœlo,
Arte tuis FRIDERICE regnis
Inclusit audax: Nominis hic tui
Sceptrique famam supra hominum genus
Mortale, deduxit per omnes
Limitis ætherei meatus.
Quis posse credat? TYCHO tuis dedit
Terrestre cœlum (sit mihi fas novâ
Miraculum explicare voce)
Ille animum imperiumque Olympo
Æquavit. Et quæ plura fatebitur
Gratus labori quisquis erit, sacris
Non invidenti felle tinctus,
Vranies operatus aris.
|Nec nostra te Germania lividas
Obliviones carpere perferet
Ingrata: Nam tui videndi
Dum nimium studiosa, Septem
Abisse questa est diu trieterides,
Post vota tandem te sibi redditum
Blande salutans, adsit, inquit,
Non sine Diis mihi missus hospes.
|Sat te rigentis frigora Balthicæ
Tulisse mundo condolet exulem:
Sat algido datum Trioni
Et Boreæ male pertinaci
Fovere sacros Vraniæ lares.
Adsis secundo numine, et hoc tui
Vultus jubar serenioris
Exere Teutonicas per urbes.
Laboriosum non ita Vlyssea
Lætata vidit Penelope, aut puer,
Qui primus agnovit parentem
Telemachus, trepidæque matres;
Vt nostra te Germania in hoc suum
Venisse regnum gaudet, ubi tuæ
Illustre virtuti theatrum, et
Debitus ingenio patronus.
Cum te RVDOLPHI Cæsaris audies
Permista Majestate benignitas,
E patriâ, haut considerante
Tanta sui monumenta honoris,
Cessisse; tecumque Vraniæ chorum:
Nitetur ultro hanc laureolam suis
Iunxisse Sceptris, et triumphis,
Teque tuasque fovebit artes
Vultu benigno. Scimus ut Austriæ
Prognata cœlo progenies simul
Musasque ferratumque Martem
Temporibus generosa utrisque
Conjungat: ut mox Threijcii ducis
Fastum insolentem milite contudit,
Lenire dum quærit labores,
Vranies recreetur hortis.
Mecum Viennæ culta Academia
Laudabit Albertos geminos; patrem
Natumque, qui sacro calentem
Igne animum super alta vexit
Devotus astra: unde ASTRONOMI tulit
Cognomen. Ernesti sileam genus
Te Friderice, longa gentis
Gloria, Teutonicique Sceptri?
Sub hoc patrono Regiomontius
Fulsit Iohannes Vraniæ decus:
|Quem Parca, fatalisque livor
Morte nimis properata ademtum
Terris removit. Ille triangulos,
Ille expolitam Mechanicen dedit:
Quin Noriberga fabricantem
Obstupuit, stupuitque Cæsar,
Agreste lignum dum medio aspicit
Volare cœlo. Credite posteri,
Fugisse cum nato parentem
Gnossiacis per inane claustris.
Quid Dædalêæ non facient manus?
Mensque illa sacro cocta scientiæ
Phœbo, cui divinioris
Particulam genii Prometheus
Cœlestis indit? O nimium, TYCHO,
Beata tellus, quæ ingenij tui
Miracula, atque artes videbit
Pyronomas, Mediamque dextram
Morbos in acres. Tu Vraniæ quidem
Princeps catervæ; nec minus omnium
Scientiarumque artiumque
Nobilium studio expolitus.
O ille felix, cui dabitur tuo
Ab ore terreni harmoniam globi
Conferre cœlo! ut hîc et illic
Sidera; sintque sui Planetæ,
Vtrique mundo. Tu Chymicâ potens
Arte et metallis, lanificas deas
Producere incitata vitæ
Stamina, tu vacuam Charontis
Tranare cymbam sæpe jubes. Tibi
Norvagiæ quos frigora, et horridi
Premunt Triones, atque regna
Danica cum Sueonis rependens
Grates merenti (Si qua tamen bonis
Forsan rependens sæcula gratiam,
Livorque permittat, tuo te
Pro meritis cumulari honore)
Te Sontici te Tartareæ simul
Gement podagræ mancipia, undique
Te tabe consumti querentur
E patriis abijsse regnis
|Fletu madentes. Nos tamen hinc tibi
Congratulantes concinimus melos
Votivum; et optata intuemur
Ora, manusque diu cupitas
Exosculamur. Vos diadematis
Septem columnæ Cæsarei, ô duces
Regesque, quos cœlestis ardor
Igne coquit generosiore:
Scientiarum vos ego nomine
Compello, mecumque Vraniæ chorus:
Et tota Hiantidum corona
Auspicio reparanda vestro,
Opem requirit. Ne sinite hoc decus,
Germaniæ præ finibus, Italas
Vrbes, vel extremos Britannos
Abripere, occiduosve Francos.
Rivalis illinc Gallia, vos procul
Limis tuetur, vos Itali volent
Laudis fuisse negligentes;
Vos oculo vigil irretorto
Ferax virorum Hollandia, et ultimi
Notant Britanni: Vos borealior
Scotusque, et audaces Ibêri
Oceano tumidi reperto.
Quid quique anhelent dispiciat; ego
Germaniam istâ laudis adoreâ
Confido fulgentem videre
Vraniæ hospitio supra omnes.
