Aa:

Anno domini m^o ccc^o xcv^o circa festum ascensionis Christi domini nuncii consulares ciuitatum infrascriptarum uidelicet de Lubeke domini Hinricus Westhoff Iohannes Nyebur de Stralessundis Gotfridus Nybe Bernhardus vanme Rode Hermannus Elmhorst et Wlff Wlflam/ de Prussia de Thoron Hinricus Hetuelt/ de Elbingo Hinricus Damerowwe et de Dansik Lubbertus Sak constituti Schonor et Valsterbode in placitis interessentibus dominis ambaciatoribus ordinis de Prussia uidelicet comite Alberto de Swartesborch commendatore de Z<w>etzeA et Iohanni Tirgarden procuratore in Merienborch infrascripta negocia et articulos pertractauerunt

B og C:

Anno domini m^o. ccc^o xc^oA quinto circa festum asscencionis domini. nuncii consulares ordinis Theutunici [de]A PruciaA ac ciuitatum infrascriptarum. Valsterbode etA Schonor ad placita congregati uidelicet comes Albertus de SwartzburgA commendator de Swetza. dominus Iohannes TyrgardA procuratorA de Marienburg/ de Lubeke dominus HinricusA Westhof etA dominus Iohannes Nyebur/ de Stralessundis dominusA Godfridus Nybe. Bernardus vamme R{oo}deA. Hermannus ElmehorstA. Wulf Wulflam/ de PruciaA de Thorun dominus Hinricus Hetuelt/ de Elbingo dominus Hinricus Damerowe/ de Dantzike dominus Lubertus Zak infrascriptos articulos et placita pertractauerunt.

Aa:

<1> Int erste hebben de sendeboden gesproken mit der vruwen koninginnenA mit hertoghen Iohanne mitA des koninghes radeA vmme tho volgende den degedingen der tho HelsingborchA geramet wart vnd alse men na des tho WerdingborchA dar van schedede ♦ Des is alle vareA affgesechtA in beydent siden vnd se bliuen eres rechtes vnuorsumet in beiden siden ♦ Vnd werit alsoA dat in dessen nascreuen degedingen ienich artikel nicht wlgetogenA worde so scholen alle desse degedinghe nene macht hebben

<2> Vnd also des tovorn geramet was dat men den vrede vnd sone thovorn scholdeA vorwissen dar vmme isA de koninginne gevraget wo dat de vrede scholde luden ♦ Dar heft se aldus tho geantwerdet dat se den koning wil den steden to borghe doen vppe dryerleye stucke darumme moste de vrede ok stan vppe dren stucken ♦ WenteA werit also dat de koning vnd sin sone wedder in qwemen so scholde de vrede stan ix weken vor vp to seggende/ ♦ Werit alsoA dat he er dat gelt gheue so scholde de vrede stan en iar vorA vp to seggende ♦ Werit auer also dat er de Stokholm geantwort worde so*A scholdetA en stede sone blyuenA

<3> VmbA de bewaringhe dat deA vrede vnd sone geholden werde des louen wil de koninginneA seen tho den heren van Mekelenborch tho eren ridderen vndA knechten vnde steden dar tho/ to deme koninghe vnd synen sone wenner dat se los werden/

<4>Vmb de stad WysbůA de wolde de koninginneA yo to voren wedder hebben to deme lande doch vmb bede vnd leue willen der sendeboden so heft se des geuolget dat dat land schal bliuen to der koninginnen hant vnd ererA vnde de stad to des koninghes hand vppe recht vnd werit also dat sine hulpere wes van dem lande bekreftiget hadden vor sunte Iuries daghe in dessem iare dat scholde bliuen by der stad ok vppe recht men wesA se hebben bekreftiget na sunte Iuries daghe dat schal men myner vruwenA wedder antwerden

<5> Ok schullen de inA dem lande vnde in der stad enen vrede vnderlank liidenA den schal men vorwissen alse to vorn geramet ys vnd erer en des andern bruken to vnd aff to varende/ sik vnderlank to nerende/

<6> AlseA to vorn geramet was dat myn vruwe wolde den koning vnd sinen sone den steden to borghe doen/ vnd wolde en {ee}n halff iar dach geuen des duchte des koninges rade de dach altoA kort wesen ♦ Darumme hebben de sendeboden myne vruwen also hoch gebedenA/ dat se en wil dach geuen van desser tiid an bet to sunte Michels daghe/ vnd vort dree iar al vmme mit alsulken vorworden ist also dat se willen dach hebben en halff iar so schal dat euentur stan vp myne vruwenA nicht vppe de borghen also tho vorstande ♦ Werit also dat erer eenA als de koningA edder sin sone bynnen dem haluen iare storuenA so scholdenA de andre holden alle deghedinghe*A alse de begrepen sin men vorstoruen se beyde bynnen deme haluen iare so scholden de borghen qwiit wesenA ♦ Ist auer also dat se willen dach hebben de dree iar al vmme so schal dat euentur vnd vaar stan vppe de borghen nicht vp myne vruwenA in desser wiis ♦ Werit also dat erer en storue binnen der tiidA so scholde de andre alle degedinge holden alse de begrepen sin men storuen se bynnen der tid beyde so scholde men myner vruwenA dat gelt geuen edder den Stokholm antwerden/

<7> Vmme de gevangen des is aldus geramet dat alle de gevangen de mit deme koninghe vangenA worden de scholen also langhe dach hebben alse de koningh men se scholen ere loffte vornygen vnd qweme de koning edder sin sone wedder in so scholen al de gevangen mede wedder in komen/ men wert myner vruwenA dat gelt betalet edder de Stokholm geantwordet so schal de koning sin sone vnd al de gevangenA worden in beydent siden los wesen vtgenomen de gevanghen de geschattet weren er dem daghe to HelsingborchA ♦ Des heft myn vruweA gesecht dat se vor dem daghe to HelsingborchA hadde somelike gevangen vorgheuen vnde vorwisetA de van erer hant gekomen weren vnd meende de scholden wesen alse vele alse beschattet ♦ Des koninghes rad mende nicht ♦ Vnd des willen se in beyden siden bliuen by rechte heft se myn vruweA also vorwiset vnd vorgeuen dat id schal wesen beschattinge dat de geuangen des entgelden yst auer nicht dat se desA geneten also beschedelikenA yst also dat se darumme vorschedet werden er danA se van dessem daghe scheden ♦ Wes her IonsA Ruth noch van siner beschattinge schuldich is des ys em dach gegeuen bet to paschen neghest to komende ♦ Ok hebben her Arwil Bentsson vnd Ions DarreA ererA beschattinge dach bet to paschen etcetera wo se dat mit redeliker bewaringhe vorwissenA/

Aa:

<8> Vortmer vmme desse degedinghe tho volgende vnd wul to teende so reden de sendeboden tho deme Lintholme ♦ Dar wart vor deme koninghe vnd syneme sone vor der koninginnen vnd vor erem rade in beydent siden vp de vorscreuen degedinge en vrede begrepen de in beydent siden wart beiawordet vnd bebreuet in dem lude alse hir na gescreuen steit ♦ Int erste van der koninginnen weghene de vredebreff ludet aldus ♦ Littera regine Dacie ♦ Wy Iacob van godes gnaden (etc. = nr. 384) ♦

B og C:

<8> VortmerA vp de vorscreuen deghedingen so wart to dem LintholmA de vrede begrepen dar de konyng yeghenwardich was vnde vorwisset an beyden syden vnde bebreuet alze hir na volghetA ♦ Wy Iacob van godes gnaden et inuenitur post in decimo folio (etc. = f. 11r = nr. 384).

Aa:

Desses breues geliik van wordenA heft hertoge Iohan riddere knechte vnde stede des koninghes wedder besegelt enen vredebreffA sunder dat de namen vmme gesat sin

<9>Desse vorscreuen vredebreue sint vor dem koninge vnd der koninginnen vnd eren radgeuen/ gelesen vnd beiawordet in beiden siden vnd besegelt van den vorsten ertzebisscopen vnd bisscopen ridderen knapen vnd steden vorscreuen in beiden siden ♦ De vrede schal van staden an stan to lande vnd to watere/ mit al den ghennen de hir iegenwerdich sin alse hir na gescreuen steit in desser scrifft dar dree denkebreue vp gemaket sin de ene vd dem andren gesnedent ♦ Der beholt de koning vnd de syne enen/ de koninginne enen/ de van Lubeke van der stede weghen enen/ ♦ Vnd de denkebreue luden aldus alse hir na gesereuen steit

Wanner datA nu alle degedinge de hir gedegedinget sin wlgetogen werden vnd de breue gesad vnde beiawordet werden in beiden siden so schal de vrede van staden anA anstan/ mit al den yenen de hir iegenwardich sind/ vnd schal dat van staden an enbeden beyde to lande vnd tho watere/ dat se in beiden siden vrede holden scholen ♦

Vnd weme dat to wetende wert vnd darenbouen den vrede breke dar schal men ouer richten alse de vredebreff vtwiset ♦ Vnd de yene de in der zee sind de scholen de zee rumen van staden an wen en dat tho wetende wert sunder argeliist ♦ Wert dat yemend darenbouen den vrede breke edder den kopman beschedigede to lande edder to watere/ dar schal men ouer richten alse vorscreuen ys ♦ Iodoch schal nemand in der zee bliuen mit willen alse verre alse he wedder vnd wynd hefft na sunte Iacobs dage negest to komende/ ♦ Worde dar na yemand in der zee begrepen de van dessem bode nicht holden en wolde dar schal men ouer richten alse vorscreuen ys ♦ Ok scholen de van Rozstok van der Wismer van WysbuA vnd van dem Stokholme ere hauene wen se to hus komen van staden an tosluten vnd dar nemande vdlaten de de koninginnen edder den kopman beschedege sunder arch to lande vnd to watere/ vnd werit dat dar yement de van buten tho inqueme/ de dessen vrede geholden hadde de schal dar ynneA bliuen/ vnd heft he den vrede broken na der tiid dat eme dat bot tho wetene worden is so schal men dar ouer richten ♦

B og C:

Desse endracht desses vredes vnde vorbodinghe is ghescreuenA in dre breue de ene vth deme anderen ghesneden ♦ Der beholt de koninghinne enen de koning vnde de zine enen vnde de van Lubeke van der stede weghen enen

Aa:

<10> Item wennerA koning Albert vnd sin sone los werdenA/ van der vangnisse alse vor in den vredebreuen geramet is/ so schal en dem andren breue gheuen vp den vrede in desseme lude

Wy Margareta etcetera bekennen vnd betugen openbar in dessem breue dat wy de vredebreue de nu gegeuen sin in beiden siden stedegen vnd wlborden in dessem breue vnd willenA vnd scholen dessen vrede alse he begrepen vnde besegelt ys in aller mate holden sunder yenigerleye hulperede vnd argeliistA/

<11> ItemA doA de vredebreue vnd denkebreue vorscreuen vor dem koninghe vnd derA koninginnen gelesen weren vnd se in beiden siden de beyawordet hadden/ doA seden de sendeboden in iegenwerdicheit des koninges vndA der koninginnen vnd eres rades ♦ Werit also dat wenner de breue der geramet is/ den koningh mede vt to borgende worden besegelt dat denne erer welk des tho rugge komen wolde/ vnd nicht volgen den degedingen alse de begrepen sin/ welk ere deA dat were deden denne de stede emA dar wes vmme dar wolden se sik ane vorwaret hebben vnd wolden nene vurderA bewaringe dar vmme don/ ♦ Dat annamede de koning vnd deA koninginne vnd ere rad in beiden siden ♦ VortA seden de sendeboden ♦ Werit also dat bynnen der tiid dat me darumme arbeidet dat de breue werden besegelt de koning vnd sin sone der koninginnen entqwemen edder dat de breue vp der zee bleuen edder vorwanhodet worden iodochA schullen alle desse degedinge de hirA begrepen sin by wuller macht bliuen ♦ Dat ys ok beyawordet in beiden siden/

<12> ItemA so hefft de koninginne den seuen steden nascreuen/ alse Lubeke Stralessund Gripeswold Thorun Elbing DanzikA vnd Reuele koning Albrechte vnd sinen sone tho borghe dan/ in sulker mate vnd vppe alsodaneA vorwort/ alse hir na volghet in dem breue den de vorbenomeden stede der koninginnen dar vp gheuen vnd besegelen scholen in dessem ludeA/ ♦ Wy borgermestere vnd radmanne der stede nascreuen (etc. = nr. 432) ♦

<13> ItemA so hebben de sendebodenA vort gesproken mit der koninginnen vmme bewaringe des StokholmesA ♦ Des schalA de koninginne den steden ere openenA breue gheuen vppe de tiid alseA de koningh vtkomen schalA in dem lude alseA hir na gescreuen ysA ♦ Wy Margareta koninginne der rike Sweden (etc. = nr. 426) ♦

<14> ItemA so schal koning Albrecht vnd sin sone hertoge ErikA den seuen steden erbenomet de se vtborgen tho bewaringe geuen ere openen breue in dem lude also hir na screuen steitA ♦ Wy Albrecht van godes gnaden der Sweden vnd der Goten koning vnd wy Erik sin sone van den suluen gnaden hertoge (etc. = nr. 439, dog Gegeuen

tho na godes bort xiii^c iar dar na in dem xcv iare vp vnser vruwen dach alse se geboren wart)

<15> ItemA so scholen de hertogen van Mekelenborch alse hertoge Iohan de eldere vnd hertoge Iohan de iungereA/ vnd des koninges radmanne riddere vndA knechte vnd stede den seuen steden erbenomedA geuen to bewaringhe eren breffA alse hir na gescreuen steitA ♦ Wy Iohan van godes gnaden hertoge tho Mekelenborch (etc. = nr. 433).

Aa og C:

<16> Item so scholen de seuen stede erbenomet alse Lubeke Stralessunt Gripeswolt Thorun Elbing Danczik vnd Reuele koningh Albrechte vnd sinem sone wedder besegelen enen breffA vppe de bewaringhe des StokholmesA offt he en tho siner hant losetA in dem lude also hir na gescreuen steitA ♦ Wy borgermestere vnd radmanne der stede nascreuen (etc. = nr. 427)

<17> ItemA so scholen de van dem Stokholme den seuen steden erbenomet alse Lubeke Stralessunt Gripeswolt Thorun Elbing Dantzik vnd ReueleA geuen eren besegelden breff vppe de huldingheA alse hir na gescreuen steit ♦ Wy borgermestere vnd radmanne borghere vnd de gantze meynheit der stad Stokholm (etc. = nr. 429)

B:

<16> Item debent vii ciuitates dare regi Alberto et suo filio litteras super caucione ciuitatis Stokholm si redemerint eam quod deueniat econuerso ad suas manus sub tenore qui sequitur in sequenti folio proximo ♦ Wy borgermestere vnd radmanne der stede nascreuen (etc. = nr. 427).

<17> Vortmer zind dar breue gheramet de de van Stokholme den viiA steden gheuen steit vppe de ynnemynge des Stokholmes ♦ Wy borgermestere vnd radmanne der stede nascreuen alse Lubeke (etc. = nr. 429).

Aa:

<18> ItemA so scholen de vorbenomenden seuen stede alse Lubeke Stra lessunt Gripeswolt Thorun Elbing Dantzik vnd Reuele den van dem Stokholme wedder besegelen enen breff in dessem ludetf Wy borgermestere vnd radmanne der stede nascreuen alse Lubeke (etc. = nr. 428)

B og C:

<18> Vortmer so schullen de vii stede de den Stokholm ynnemen deme rade to dem Stokholm enen bref beseghelen to bewaringe alse hir na volghet 4 Wy borgermestere vnd radmanne der stede nascreuen alse Lubeke (etc. = nr. 428).

Aa og C:

<19> ItemA/ hefft de koning vnd de koninginne den seuen steden de den Stokholm scholen innemenA gewlbordet dat de wyle datA se den Stokholm ynne hebben to beholdendeA vi kerspel de dar tho beleghenA sin alze NegelingeA vnd dat dar tho beleghen is mit aller nutticheit tho brukende tho eren kosten ♦ Dar tho schal de koninginne den stedenA geuen alle iar ii^m marc Lubesch alse desse nascreuen breff ynneholt/ ♦ Wy Margareta koninginne der rike Sweden vnd Norweghen (etc. = nr. 430)

B:

<19> Vortmer so heft de koninginne den steden de den Stokholm ynnemen ghevulbordet tu beholdende de wyle ze den Holm ynne holden vi kerspel de dar tu gheleghen zyn tu allem nutte to eren kosten ♦ Dar tu schal ze en gheuen ii^m mark Lubesch alse desse nagescreuen bref ynne holt ♦ Wy Margareta (etc. = nr. 430).

Aa:

<20> Ok scholenA de vorbenomeden seuen stede van des koninghes weghen alle iar tho hulpe hebben ii^m marc den Stokholm mede tho holdende ♦ De schal men den steden entrichten in der wiis alse hir na gescreuen steit ♦ DeA van RozstokA vnd van der WysmerA scholen den seuen stedeA tho hulpe den Stokholm mede tho holdende van des koninghes weghen geuen iii^m mark Lubesch ♦ Dar van scholen se den stedenA vp yslike hochtid to paschen bynnen den dren iaren negest uolgende betalen dusentA mark na lude desses breues de hir na gescreuen steit ♦ Wy borgermestere vnd radmanne der stede Rozstok vnd Wysmer (etc. = nr. 431)

Item vmme de andern dree dusent mark ♦ Der willen de stede vmme des besten/ willen <dem koninghe vorbeyden>A de dre iar vmme vnd bynnen dem veerden iare schal he se betalen ♦

B og C:

Vortmer schal de koningh den vii steden erbenomet tu hulpe gheuen dre dusent mark ♦ Der willen de stede vmme des besten willen dem koninghe vorbeyden de dre iar vmme vnde bynnen dem verden iare so schal de ze betalen ♦

Aa:

Werit auer also dat eme got hulpe dat he den Stokholm losede so scholen de stede den Stokholm nicht van sik antworden de dree dusent mark syn enA betalet ♦ Vnd helden se den Stokholm ouer de dree iar vmme des geldes willen wat koste se denne dar vurder vp deden dat schal he mit den dren dusent marken betalen ♦ Dit heft de koning vnd sin son gelouet den steden tho besegelende also vro alse seA loes werden vnd dat also tho holdende by eren vnde by truwen

<21> ItemA so wil de koninginne twisschenA vnser vrowen daghe alse assumpcionis vnd natiuitatis negest tho komende tho HelsingborchA den koning vnd sinenA sone den seuen stede alse Lubeke Stralessunt Gripeswolt Thorun Elbing Dantzik vnd Reuele/ antworden vnd dar nemen vnd wedder/ geuen breueA alse dat gedegedinget is/

Aa og C:

<22> De koninginne hefft mede genomen tweA breue in dessem registro gescreuen de se den seuen steden alse Lubeke Stralessunt Gripeswolt Thorun Elbing Dantzik vnd Reuele besegelenA schal vnd wil de wedder bringhen besegelt vp den dach tho HelsingborchA

B:

<22> Vortmer wil de konynginne twischen beyden vnser vrowen dagen alse assumpcionis vnde natiuitatis de ii breue in dem registro ghescreuen de ze den vii steden beseghelen schal wedder bringen beseghelt.

Aa:

<23> DeA sendeboden van Lubeke hebben mede genomen den breff den de seuen stede alse Lubeke Stralessunt Gripeswolt Thorun Elbing Dantzik vnd ReueleA besegelen schullen/ den van dem Stokholme ♦ Wenner deA besegelt is so scholen se en senden den andern steden dat se vort an kome den steden in Prussen vnd de scholen en besegelt medeA bringhen tho deme HolmeA/

<24> DeA sendeboden van Prussen hebben mede genomen twe breue de de seuen stede alse Lubeke Stralessunt Gripeswolt Thorun Elbing Dantzik vnd ReueleA besegelen scholen alse enen den se scholen besegelenA deme koninghe vnd enen den se scholen besegelenA der koninginnen ♦ Wenner de stede in Prussen vnd de van Reuele seA besegelt hebben so scholen se dat also schicken dat de breue komen den andern steden vnd vort an de van Lubeke de scholen des koninghes breff bringen to dem HolmeA vnd der koninginnen thoA HelsingborchA/

<25> ItemA soA heft de kopman in FlandrenA hir breueA gesand sprekende an de ghemenen stedeA sikA beclagende wo dat se grot anuechtinghe hebben van den FlamingenA vnd vele andere lude vmme des willen dat se den van Rozstok vnd van der Wysmer vordegedinghen in ereme rechte vnd sinA darumme rades begherende wo se id dar mede holden scholen ♦ Ok hebben se gescreuen van priuilegien to vorweruende in Hollant vnd van andern velen gebreken des en not is/ ♦ Darumme vnde vele anderer sake dem kopman anliggende dar nod ys vmmeA tho sprekende so hebben de sendeboden geramet enes daghes*A tho holdende tho Lubeke vppe sunte Michels dach neghest to komende dar men de ghemenen stede in der henze to vorboden schal/ ♦ De van Lubeke scholen de Sassesschen vnd de WestuelsschenA stede vnd by der Zuderzee dar tho vorboden/ vndA de van dem Sunde de stedeA de en beleghen sind/ vnd de van Prussen de scholen dar to vorboden de Liifflandesschen vnd de stedeA de en beleghen sin

<26> ItemA hebben de sendeboden vorbenomed ouerengedreghen van der vtborginge des koninghes vnd ynneminghe des Stokholmes also dat de stede dreA Lubeke Stralessunt Gripeswolt/ van allen lofftenA teringhe vnd schaden de helffte der euenture scholen stan vnd de stede van Prussen vnd Reuele de andere helffte sunder argeliistA

<27> Vnd van der hulpe de de koningh vnd de koninginne den seuen steden erbenometA dar tho doen de schal en ok in beyden siden gelike tho hulpe komen/

<28> Item offA de erbenomedenA stede vorder koste deden den se van dem koninghe vnd koninginnen hebben vnd darumme puntgelt worde gesat vp den ghemenen kopman dat schal en ok in beiden siden gelik tho hulpe komen

<29> Vnd de vorbenomeden dre stede alseA Lubeke Stralessunt Gripeswolt scholen de helffte der lude vnd der were den Stokholm tho holdende vntrichten/ de van Prussen vnd Reuele de andern helffte/

<a> Tho dem ersten schal yslik helffte dar senden xl gude wepener mit platen vnd mit wllen harnssche/ vnd xxx gude schutten mitA armborsten vnd mitA wapen alse dar tho horet/

<b> ItemA schal yslike helfte dar bringen vi tunnen scotelenA veer steenbussen vi loetbussenA vnd alse vele puluers alse men dar tho bedarffA vnd dar tho xxx gude armborste ouerichA wyppen vnd wynden/

<c> ItemA schal yslike helffte mede nemen enen guden bussenmeister vnd enen armborsterer ok schal men mede nemen grote slote vnd heelden

<d> ItemA is geramet dat de van Lubeke vanme Sunde vnd de van demA Gripeswolde scholen schicken in dat gemene to beiden delen xx schippunt speckesA halff vet halff magher ♦ Vortmer xx leste Lubesches vnd Sundesches beers vnde x leste Wysmers beyrs/ itemA vA leste Trauensoltes i pipen bomoleyes ii vate manoleyesA ii balen rises/ en balen mandelen ɉA last senepes vi^c Bergeruissches vnd heringes ♦ Wat datA kostet dat scholen se wedder nemen van dem ersten gelde dat de koninghA edder dat de van Rozstok vnd van derA Wismer betalet

<e> ItemA scholen de van Prussen int gemene kopen xxx leste roggen x leste roggensmeels iii^c weytens/ iii leste erwete/ iii leste gorteA xl leste moltes vnd also vele hoppen alse men dar tho bedarff

<f> ItemA scholen se schicken veer leste Vlamissches soltes vnd HeilisschenA edder KursschenA stocvissch vnd flagvischA/ droge brasmen/ stoer/ doers ael/ ♦ Vnd dat scholen se ok wedder nemen van dem ersten gelde dat dar valtA.