1402

1402. 20. og 23. november. Paris

Manuel 2. Paleologus, kejser over det østromerske rige, skænker dronning Margrete en flig af Jesu kjortel.

A: Madrid, ms. Scorial. gr. ω-iv-19. Pergament Kejserens underskrift nederst på brevets forside: Μανουὴλ ἐν Χριστῶ τῶ θεῶ πιστὸς βασιλεὺς καὶ αὐτοκράτωρ ῥωμαίων ὁ Παλαιολόγος. Segl: 1. Manuel 2. Paleologos' segl af guld.

Aa: Berlin, Geheimes Staatsarchiv; tidl. Königsberg Staatsarchiv, Hauptabteilung XX. Ordensf. Christoph Guttenhofers Formelbuch f. 28r. Afskrift af den latinske tekst

Tryk: Dennis, Two Unknown Documents (efter A); Gudenus, Sylloge I 663 (efter Aa); Svenskt Dipl. IV 95 nr. 2948 (efter Aa) - Reg. Dan. nr. *3799

Tekster efter A, arkivalske oplysninger efter Dennis

Manuel in Christo deo fidelis imperator et moderator Romeorum Paleologus et semper augustus\ uniuersis et singulis has nostras patentes litteras inspecturis salutem in eo qui est omnium uera salus. ♦ Misericors miserator et iustus dominus noster Ihesus Christus seipsum pro nobis offerens deo patri ostiam inmaculatam in ara crucis in memoriam sue mirabilis passionis cuius memores suos fideles filios esse uolens ex hoc mundo corporali presencia cum discessit. in terris aliqua signa sanctifica eis dimisit ♦ Nos igitur habentes nonnulla ipsius nostri redemptoris sanctificia ueneranda in nostra ciuitate Constantinopolis ut traditum habemus a nostris progenitoribus serenissimis imperatoribus per autentica documenta et per cronicas approbatas que omnia per ipsos et nos fideliter ac reuerenter custodita ac conseruata sunt et nouissime propter oppressiones ac persecuciones horrendorum Turcorum hostium nominis Ihesu Christi cuius nomen sanctissimum de terra et presertim in nostro imperio Romanie toto posse abolere nituntur ad has occidentis partes aliasque christianorum regum et principum fidelium regiones pro orientalium christianorum subsidio obtinendo nos causa conduxerit specialis nobiscum aliqua ex illis sanctificiis apportauimus et considerantes illustrissimam et excellentissimam dominam Margaretam dei gracia reginam Dacie Suecie et Noruegie honorandam consanguineam nostram/ in hiis ob reuerenciam saluatoris magnam gerere deuocionem cupientesque in hoc eius pium et sanctum affectum assequi quod intendit\ de predictis sanctificiis dei nostri eidem aliquid duximus tribuendum ♦ Dedimus namque prefate illustrissime regine consanguinee nostre paruam particulam sancte tunice ipsius redemptoris nostri Ihesu Christi coloris quasi blauii illius scilicet uestimenti cuius fimbriam tangens mulier que fluxum sanguinis paciebatur/ continuo ab eius morbo sanata est/ ♦ Et ut in hiis omnibus uera et indubitata fides adhibeatur hoc nostrum patens fieri fecimus imperiale programa subscripcione proprie manus grecis et uerbis litteris de rubeo ut nostri imperii moris est et nostro aureo pendenti sigillo grecis litteris desuper sculpto munimine roboratum \ ♦ Datum Parisius anno dominice natiuitatis millesimo quadringentesimo secundo die uicesima mensis nouembris indictione undecima.

Μανουὴλ ἐν Χριστῶ τῶ θεῶ πιστὸς βασιλεὺς καὶ αὐτοκράτωρ ῥωμαιων ὁ Παλαιολόγος\ καὶ ἀεὶ αὔγουστος. πᾶσι καὶ ἑκάστω τοῖς ἀνεωγμένας ἡμετέρας βασιλικὰς γραφὰς ὀψομένοις\ σωτηρίαν ἀπὸ τοῦ ὄντος πᾶσι σωτηρία· ♦ ὁ οἰκτείρμων καὶ δίκαιος κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς προσενεγκὼν ἑαυτὸν τῶ θεῶ καὶ πατρὶ θυσίαν ἄμωμον διὰ σταυροῦ\ εἰς μνήμην τῶν αὐτοῦ θαυμαστῶν παθημάτων ὧν μεμνημένους εἶναι ἠθέλησε τοὺς πιστοὺς αὐτοῦ υἱοὺς ἐξότου ἀφεῖλεν ἀπὸ τοῦ παρόντος κόσμου τὴν σωματικὴν αὐτοῦ παρουσίαν\ ἐγκατέλιπεν αὐτοῖς ἐν τῆ γῆ τινὰ τιμιώτατα ἁγιάσματα· ♦ ἡμεῖς οὖν ἔχοντες ἐκ τούτων τῶν ἡμετέρου λυτρωτοῦ τιμιωτάτων ἁγιασμάτων εἰς τὴν ἡμετέραν πόλιν τὴν Κωνσταντίνου καταγόμενα ἀπὸ τῶν ἡμετέρων προγόνων τῶν λαμπροτάτων βασιλέων διὰ παραδόσεων ἀναντηρρήτων καὶ ἱστορίων δεδοκιμασμένων ἃ πάντα δι’ ἐκείνων καὶ ἡμῶν πιστῶς καὶ σεβασμιῶς διεφυλάχθησαν καὶ διετηρήθησαν\ νεωστὶ δὲ διὰ τὸν ὠθισμὸν καὶ διωγμὸν τῶν μισητῶν τούρκων καὶ ἐχθρῶν τοῦ ὀνόματος τοῦ ’Ιησοῦ Χριστοῦ\ ὅπερ ὄνομα ἁγιώτατον· ἀπὸ τῆς γῆς καὶ ἰδίως τῆς ἡμετέρας ἀρχῆς τῆς Ῥωμανίας πάση δυνάμει ἀφανίσαι βιάζονται\ εἰς ταῦτα τὰ δυσικὰ μέρη καὶ εἰς ἄλλας πατρίδας χριστιανῶν ῥηγῶν καὶ ἀρχόντων πιστῶν\ ὥστε τυχεῖν ὑπὲρ τῶν ἐν τῆ ἀνατολῆ χριστιανῶν βοηθείας ἤλθομεν· συνωθισθέντες τῆ τῶν ἀσεβῶν ἐπιθέσει\ φέροντες μεθ’ ἡμῶν καὶ τινα τῶν εἰρημένων ἁγιασμάτων. καὶ γνόντες τὴν λαμπροτάτην καὶ ὑψηλοτάτην κυρᾶν Μαργαρίταν\ θεοῦ χάριτι ῥήγαιναν τῆς Δατζίας\ Σουετζίας\ καὶ Νουρβεγίας\ τετιμημένην συγγενίδα ἡμετέραν διὰ τὸ σέβας τοῦ λυτρωτοῦ μεγάλην εὐλάβειαν ἔχουσαν\ καὶ ἐπιθυμοῦντες εἰς τοῦτο τὴν αὐτῆς εὐσεβῆ καὶ ἁγίαν ζέσιν ἔχειν ὡς ἐφίεται\ ἀπὸ τῶν προειρημένων ἁγιασμάτων τι αὐτῆ ἐχαρισάμεθα· ♦ ἐδώκαμεν δὲ πρὸς αὐτὴν τὴν εἰρημένην λαμπροτάτην ῥήγαιναν καὶ ἡμετέραν συγγενίδα\ μικρὰν μερίδα τοῦ ἁγίου ῥούχου τοῦ λυτρωτοῦ ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ\ ὥσπερ χρῶμα ἠεραναῖον\ ἤγουν ἀπὸ τοῦ ρούχου οὗπερ ἥψατο ἀπὸ τοῦ κρασπέδου ἡ γυνῆ ἡ αἱμορροῦσα καὶ εὐθὺς ἀπαλλάγη τῆς ἀσθενείας. ♦ καὶ εἰς τὴν περὶ τούτων τῶν προειρημένων ἀληθινὴν καὶ ἀναμφίβολον πίστην\ γένεσθαι ἐποιήσαμεν τὴν παροῦσαν ἡμετέραν ἀνεωγμένην βασιλικὴν γραφὴν\ ὑπογραφῆ ἰδία τῆς ἐμῆς χειρὸς ἐρυθροῖς ἑλληικνοῖς γράμμασι καὶ διαλέκτω ὡς τῆς ἡμετέρας βασιλείας ἔθος ἐστὶν ἀπηρτισμένως ἀσφαλισθεῖσαν\ καὶ ἡμετέρα χρυσῆ βούλλη κρεμμασθείση ἑλληνικοῖς γράμμασιν ἐπαναγεγραμμένη. ♦ ἐδόθη ἐν τῶ Παρυσίω· ἐν ἔτει ἀπὸ τῆς Χριστοῦ γεννήσεως χιλιοστῶ τετρακοσιοστῶ β´ κγ´ νοεμβρίου ἰνδικτιῶνος ια´·

Manuel Paleologus, der tror på Gud i Kristus, romernes kejser og styrer og til alle tider rigets forøger, til alle, der får dette åbne brev at se, hilsen med ham, som er alles sande frelse. Den barmhjertige styrer og vor retfærdige herre Jesus Kristus, der gav sig selv for os til Gud fader som det uplettede offer på korsets alter, tilstod han til erindring om sin vidunderlige lidelse, som han ønskede, at hans trofaste sønner skulle ihukomme, dem nogle helliggjorte tegn på jorden, da han forlod den legemlige nærværelse af denne verden. Da vi altså har adskillige ærværdige helliggjorte tegn fra vor genløser i vor stad Konstantinopel, således som vi har dem overleveret fra vore forfædre de høje kejsere, godtgjort ved autentiske dokumenter og ved krøniker, som alle trofast og ærbødigt er vogtet og bevaret af dem og os, og da nylig den særlige sag på grund af de skrækkelige tyrkers tryk og forfølgelser, fjender af Jesu Kristi navn, hvis højhellige navn de efter al evne stræber efter at udslette fra jorden og særlig fra vort kejserrige Byzans, har ført os til disse Vestens lande og andre egne tilhørende kristne konger og troende fyrster for at opnå hjælp til Østens kristne, har vi bragt nogle af de hellige ting med os, og da vi betænker, at den såre berømmelige og høje fru Margrete, af Guds nåde dronning af Danmark, Sverige og Norge, vor ærværdige slægtning, nærer stor hengivenhed for disse af ærbødighed for frelseren, og da vi ønsker at opnå hendes fromme og hellige kærlighed angående dette, at hun giver agt på vor Guds fornævnte relikvier, har vi ment at måtte tildele samme noget. Derfor har vi givet fornævnte berømmelige dronning, vor slægtning, en lille flig af denne vor genløser Jesu Kristi hellige kjortel af nærmest blå farve, nemlig af den klædning, hvis frynse den kvinde, som led af blødninger, rørte og vedvarende blev helbredt for sin sygdom. Og for at der kan vises sand og uomtvistelig tillid angående alt dette, har vi ladet dette vort åbne kejserlige brev blive til, til yderligere stadfæstelse bestyrket med egenhændig underskrift i græske ord og bogstaver med rød farve, således som det er skik i vort kejserrige, og med vort hængende guldsegl, oventil udhugget med græske bogstaver. Givet i Paris år 1402 efter Herrens fødsel den 20. november i den 11. indiktion.