Albertus magnos animisque et voce triumphos
Interea circum germanica castra vagatus
Personat: ac crebris onerat conuiuia mensis.
Securus fatique sui sortisque futurae.
Et seruare modum clamosi nescius oris.
Vsque adeo furit indomitus: dictoque procaci
Inuehitur, studio fortasse haud improbus. ast res
Est bellum, multis velut hydra obnoxia collis
Impatiensque modi: cui rectum languet, et omni
Interea ratio tenui fulcitur honesto.
Mutua non tantum libantur vulnera: mentes
Ipsae etiam auersae vel proflant scommata, vel se
Exagitant dictis et acerbo dente fatigant.
Illuduntque alijs alij, non hostibus hostis
Parcit, et inuiso lacerant se pectora rictu.
Aut quid nostra etiam populorum dicta referrem.
|Non semper satis aequa: premunt confinia saepe
Vicini: propterque leues in mutua causas
Praelia descendunt, bilemque proteruia gignit.
Ardor inest animis sua cuique domestica facto
Asserere, et magnas cumulate in pinguia laudes.
Vilescitque alijs aliud, petiturque voluptas
Ex odijs, pretiumque operae blasphemia reddit.
Et tamen haud simili gens omnis in omnia morbo
Afficitur. cuidam ceu naturalis in omnes
Impetus est sannas. alius minus improba linguae
Dicta colit. quidam quo stulta licentia, vel quo
Mens ignara rapit, communi more feruntur:
Assuetasque vomunt in foeda opprobria voces.
Plorandi: Miseras vitae mortalis et aeui
Quod nescire vices et caeca volumina possint.
Albertus sedenim Sueonum pro more locutus,
Nunc alijs aliud cumulat. quem multa deinde
Turba secuta iocos miris affectibus augent
In cassum. Nec enim ludibria crebra triumphos.
Nec pariunt veras scelerata tripudia laudes.
Res alio tentanda Deo est. nunc ergo frequentes
Auditi, miseros laxo qui gutture Danos
Proscindunt: angusta etiam tellure morari
Externis et egere bonis, e littore pannum
::::: ?::::::
|Farraque Vandalico deferrier. Inclyta durum
Suecia transmittit chalybem, ferroque recocto
Auxiliatur: inest animis contemptus, aluntque
Pectoribus fastum, totosque apprendere certant
Regnorum fines, studijsque haud mitibus ardent.
Sic sese Albertus, sic Vandala denique pubes
Oblectat. sequitur Sueonum lasciua fremensque
Nobilitas, partimque probans, partimque stupescens
Cogitat alternas dubia in certamina sortes.
Deque suo in medium proiectis sanguine talis
Ludier: ac bello pretium sua vulnera posci.
Multiplices igitur voces, et multa per omnes
Iurgia sparguntur campos. qui castra probarunt
Alberti, variis pugnas hortatibus vrgent
Confirmantque animos, et spe certamina captant:
Decertantque minis etiam. Ceu messor aristas
Falce secat, cogitque leues subsidere culmos:
Viribus haud aliter defectum ac robore Danum
Vandalici obruerint, victosue in vincula mittant.
Hoc, ait Albertus, metuo, ne forsitan acres
Nos fugiat Margreta viros: pugnamque locumque
Detrectet studiosa fugae, et se includat in vrbes
Inualidas, bellumque trahat, pressetque morando:
Et mea castra dolis studioque eludat inani.
|At mihi nequicquam segnes in praelia vires
Esse sciat: celeri quantum fugit, insequar ausu
Balthicaque hoc finem statuam mihi littora bello.
Ast nunc ista quidem miserae sunt nota. Tyrannus
Dixerat. exoritur clamor densaeque coronae
Laeticia, et pleno celebrare tripudia mulso:
Cum Proceres inter quidam, iam ciuis, at olim
Plurimus aularum comes, et pars grata Tyrannis:
Cognita cui virtus, et mos et pectora nostrae
Gentis erant: quique in medijs velut ensibus aeuum
Triuerat, ac Danos multo iam norat ab vsu.
Vt fremere ingenti cunctos videt ore, perinde
Ac nihil e tanto superesset Marte pericli:
Indoluisse quidem tam vanae mentis ineptos
Dicitur accessus gemituque in celsa tulisse
Sidera contractum vultum, et pressisse dolorem.
Hunc vt forte caput spectat mouisse Tyrannus.
Intumuit frendensque et acerbo lumine flammas
Eiaculatus. oues veluti cum saeua luporum
Circumstat rabies, aliquamque in vulnera causam
Dentibus exquirit, dirumque in fata tuetur.
Sic Albertus inops animi bacchatur, et illum
Obtutu terrens: quid enim tu perfida quassas
Colla, ait, ac pauida suffragia voce moraris:
|Fare age quid dubia tandem tibi mente resedit.
Ingenioque premas nunquam mihi rite secundo:
Ille manus primum tendens in sidera: nunquam
Ingenio me Rex alio experiere, nec vnquam
Mente alia, quam qua semper tua magna secutus
Optaui laeto me commoda cernere vultu
Nuncque Deos etiam precor, vt tibi prospera donent.
Atque animi votum, et dextram successibus ornent.
Vnum id (quandoquidem quae cogito mente. requiris)
Admoneo, et certis testabor vocibus vnum:
Haudquaquam imbelles, nec ceu tu rere fugaces,
Nec prorsus stupidos te excire in praelia Danos.
Nec quam nunc iacimus vincentur arundine. durum
Id genus esse scias, quod nullis pene periclis
Frangitur, et forti tolerat sua vulnera neruo.
Ipse ego fortunam diuerso multus ab vsu
Experior congressus et hos contra arma Leones
Dura ferens. sparso constat mihi vita cruore
Multiplicique fuga. didici quid Dania possit.
Cum nihil inuita sequitur sua commoda mente.
Non ea res poclis constat, non scommate. dixit
Ciuis. at Alberto circum praecordia sanguis
Feruet, et actutum furibundo exclamat ab ore.
En Proceres animo quo nostra hic castra quibusque
|Pectoribus sequitur. tantam dii pessime reddant
Perfidiam, et meritas cumulent tibi Numina poenas.
Hactenus aduerso non mirum est praelia casu
Exantlata: viros habeam cum bella gerentes.
Quos cum forte tegat Sueonum toga. Danica totos
Mens agit. ac nostris haud fida laboribus implet.
Sed neque tu frustra obgannitum vocibus esse
Laetere, et nostri discant tua facta nepotes.
Infrendensque altumque furens in carceris vmbras
Protinus abripier, subigique in vincula mandat.
Post vbi me fusis referat victoria Danis,
Quas meritus patiere cruces, et morte piabis
Stulticiam. non me placidum fortuna precanti
Reddiderit, quaecunque etiam blandissima nostros
Siue beare dies. seu tollere tristia possit.
Finierat. famuli abducunt: fremit ore Tyrannus,
Sic eat, hinc Sueonum si quis post praedicet hostem.
Assensere omnes, clarisque accentibus aulam
Oppleuere. velut celeres cum forte molossi
Audiuere lupos patulas vlulasse per auras:
Attollunt sese in caudas, et gutture veros
Pene lupos imitantur: inest latrantibus ardor
In rabiem, totam haud aliter clamoribus aulam
Inficiunt temere. tum quas sibi singula fingunt
|Pectora nequitias: alios meditata voluptas
In Furias adigit dubiam pars ducere praedam.:
Rustica pars flammis exurere tecta. sed omnes
Inter erat multo lepidissima turba, suaui
Quae sperata quidem cumulabat seria dicto.
Perque iocos vana curarum mole fatigat.
Tessera certatim iacitur, laterumque volucri
Nunc aliud cursu, ast aliud nunc lubrica pandit
Incertosque viris donat sperare triumphos.
His equidem volupe est Danorum sortibus arces
Subijcere, Hafnensem Venus haec mihi traxerit vrbem
Hic canis Anconam mihi vicerit. iste Coronam
Senio lucretur. Lundam mihi detulit iste
Talus, et hoc tandem cessit mihi Dania iactu.
Sic sua ludendo traducunt tempora. multis
Albertus partitur opes et castra ministris.
Ipsus egens multis promittit multa: colonos
Largitur. stultus, qui quod sapienter ab Vrso
Prodijt, haud vero decernere lumine posset.
Haud duci pellem, neque vendi tergora, si non
Ante feram certo sternant venabula ferro.
Instabilis sedenim mortalia gaudia feruor
Occupat, ac tenui nonnunquam maxima lapsu
Versa ruunt, subitosque parit fortuna dolores.
|Nuncius interea quidam, quem Albertus in oras
Scanenses, cunctos inquirere miserat actus
Margretae, et certos bellorum nosse paratus:
In mediis populi venisse tumultibus atro
Dicitur actus equo, certosque adferre gerendi
Rumores belli. Iam Danica robora sese
Nortuagijs iunxisse viris, atque inclyta circum
Moenia Vardburgi metatos castra: quietem
Sic agere, vt magnis nihilominus actibus instent:
Consuescantque graues proferre in praelia dextras.
Lyckei totum parere hortatibus agmen:
Huncque ducem bello supremum existere, cuius
Maxima consilio res et virtute geratur.
Nuncque adeo exercet cuneos: nunc agmina certis
Centuriat numeris et opus conatibus vrget.
Spectat et has animo solers, atque ipsa subinde
Circumequitans laetae similis Margreta, phalanges
Admonet, ac meritos Ducis actibus addit honores:
Dixerat. ast hominis ridere insomnia. Sed cum
Discussa tandem crapula sub luce sequenti
Conueniunt, alio tum demum pectore seros
Expendunt motus, rerumque pericula versant.
Attoniti: cum non ventura huc signa putarant
Danica, nec tantos Margretam adducere posse
|Imperij neruos, vt cominus anxia vires
Viribus opponat, dextrasque repellere dextris
Audeat, ac tantas propter consistere turmas.
Praecipue fama et populorum vocibus auctum
Cum Sueonum sciret peregrino milite regnum:
Vandalicoque etiam contractas littore gentes
Confluere, et grandes adferre in praelia vires.
Serius acceptum est. Alberto multa moueri
Pectoribus. Sedenim cum constitit, ordine quidam
Teuthanico missus, sociam qui in bella superbis
Ferret opem, ac nostrae cumularet funera genti:
Ingenium obseruans Alberti principis, ista
Sic dixit. mirum est timidos occurrere Danos
Molirique aciem, imbellesque in tela lacertos
Adglomerare. equidem pauidorum haud dixeris, armis
Inuigilare viros, campis non cedere, dextris
Bella sequi et nullo victos terrerier ense.
Credo equidem stupidos merito censerier. at nunc
Exercere globos iuuenum, concurrere campis.
Et simulare graui non irrita praelia cursu:
Haud mihi stultitiae partes, nec inepta videntur
Consilia. interea poclis nos indulgemus. at istud
Quorsum etiam: externo si quae mihi cognita bello
Alea iudicium rebus subtendere possit:
|Non quicquam tristes video intermittere Danos.
Quod fortes in bella viros et honesta deceret
Pectora. Sauromatas primis ego miles ab annis
Expertus, pugnisque aetatem et tempora triui:
Ausoniosque duces et maxima praelia vidi.
Haud alio prudens si quis fuit ordine in omnem
Fortunae euentum seque et sua cuncta parabat
Commoda. momento res constat, et alta locauit
Fundamenta bonis rerum successibus, hunc si
Quis fortasse modum vera virtute sequatur.
Non omnis numero semper qui vicit, et armis
Protinus eximium bello decus extulit. an non
Innumeros Xerxis, si quae tibi nominis huius
Cognita fama fuit. peditumque equitumque ducumque
Ingentes cuneos collectaque robora nosti:
Attamen hunc Graium manus haud ita magna coegit
In turpem se ferre fugam. testantur Athenae,
Et Salaminei fluctus, fortesque Plateae,
Quo se Persa modo, qua se truculentior aura
Rettulit in patriam, Graecasque reliquerit vrbes.
Quin tibi, quod pacto vincas, haud turpe putaris:
Si te forte, dijs rem fortunantibus, impar
Hostis agat coeloque premens vtatur amico.
Res sed adhuc nobis vtrinque est integra. quid si
|Foederis eximij et sociandae commoda pacis
Prudentes reperire Duces populosque videres:
Haud ego nunc Sueonum diffido viribus. aut quis
Hoc dubitet pauidos numeroso milite Danos
Vincier, ac facile demergi in funera posse?
Nouimus imbelles animos, et pectora toto
Pressa metu. fugient primis congressibus: hastas
In medijs spargent campis, atque arma relinquent.
Vtque leues etiam tinnunculus asper alaudas
Persequitur: pressos ita nos formidine Danos
Pellimus: vt nostro vel fundant ense cruorem:
Vel plane incerto macerent sua pectora cursu
Lassitique fuga medijs sternantur arenis.
Ast cum bella ferant dubios in vulnera morsus
Alternentque vices, aequentue in praelia dextras,
Et luctu vincentem onerent: ceu forte Leones
Cum sternunt armenta, aliquid quoque cladis et ipsi
Interdum capiunt, pugnasque doloribus explent.
Non ego propterea spernenda ea iusta putarem:
Que tibi, quae Suenonum pulcherrima foedera regno
Esse queant. ratio est mihi cognita, qua tibi quaque
Isti Margretae componi iurgia possent.
Fac age. quod tantis tibi polliceare futurum
Militi neruis studijsque ac Marte virorum,
|Vincere te bello Danos, et caedibus hostem
Sternere: quae tandem exempto te rebus et auris
Humanis post fata putas ventura: quiescant
Vicini: haud vanam sibi fingant somnia pacem.
Nec tranquilla putes subeunda nepotibus arma.
Scania materies semper fuit: vna manebit
Materies semper bellique et caedis: ab isto
Posteritas rapiet tristes sibi fomite pugnas.
Haud direpta ferent Scanensia praedia Dani:
Suecia nec fuso quod partum est sanguine linquet.
Hinc igitur populis suaderem foedera. quid si
Scania Margretae cedat: tibi pondere magno
Venerit, ac iusta depensa pecunia lance:
Militiae pretium longoque salaria bello:
Respice quantum homini dederint tibi fata, recordor
Auditum, Sueones amplissima rura tueri,
Sceptraque sub Boream porrectis tendere regnis.
Quin ego per tenebras et inhospita lustra ferarum,
Limina regnorum tibi ducier audio. vel quid
Smolandos memorem: quid Gotthos pingue colentes
Foecundumque solum, quos Hesperus aspicit, et quos
Extensos Oriens vicinis claudit arenis:
Vplandosque etiam latos, Cereremque metentes
Frugiferam? Vel quid Vermlandica praedia dicam
|Dallensesque viros? quibus ars innata sagittis
Et iaculis certare. proculque sub aethera forti
Mittere tela manu visumque attingere neruo.
Tum Gestricenses, Helsingos, Iemphtica rura,
Atque Angermannos: tum Botnica lustra sub Arctos
Pene extensa feras, geminoque obnoxia plaustro:
Inde etiam Lappas, Finnosque et cognita Biarmis
Saxa viris: vbi supremo se vertice mundus
Contrahit, ac dubios Cynosurae spectat in ignes.
Praeterea accessit Finlandia vasta per amplos
Exporrecta sinus: geminisque asperrima ripis.
Qua Notio immittit frontemque et littora ponto
Hincque suos Sueones, hinc prospicit ardua Moschos.
Longe equidem tua regna ferunt. tua magna potestas:
Longe etiam imperium profers mortalis. an istud
Haud satis esse putes, tua quo tibi pectora credas
Conficier: multas armis percellere gentes.
Et multos bello populos tibi cogere: multas
Hercle etiam curas animis parat. vna beatos
Res dabit ire dies, si cum moderata sequare.
Nil supra humanas tentarint pectora vires:
Nec quod fas sperasse vetat, cupijsse ferare.
Res est plena mali tam vasta potentia. nonne
Expedit angusto potius considere. sed re
|Foelici ditique aruo: quam plurima bellis
Cum fortasse petas, dubio tamen omnia fructu
Appetere, et grandi cumulare pericula damno:
Nonne vides tumidis quassari celsa procellis
Nauigia, et fortes sentire ingentia ventos:
Immensum nihil est quod fata per omnia durat.
Tum vero populis meritam praestare salutem
Qua ratione potes: multis dominaris. at hisce
Iura iacent: et cuncta feris Praefectibus horrent
Pressa tuis. quo non Dominus sua lumina spectans
Intulerit, regnique beet commissa, tenebris
Omnia demergi cladesque subire necesse est.
Nunc igitur cape consilium. quod tempus et aequa
Obtulerit ratio, melius seruantur ab vndis
Quae ripis illisa quidem soluuntur, in aequor
Quam totum delata: feris vbi fluctibus altum
Vorticibus furit, ac fremitus sub gurgite versat.
Nos equidem patrio qui te nunc Marte cientem
Praelia sectamur, concepta pace sequestres
Offerimus. dabit ipsa viam fortuna modumque:
Omnis vt haec animis tolli dissentio possit.
Consistantque iterum sopito foedera bello.
Audiet haec Oriens, et qua sua fundit Iberus
Ostia. nec tantum positos mirabitur enses.
|Ac terna sed te victorem laude celebret:
Quod potius quae recta sies et honesta secutus:
Inclyta quam dubiae submittas culmina sorti.
Digna Deo res est sapere. at parere monenti
Vtiliter, veris aperit prima arma triumphis.
Finierat: cunctisque oratio cepta benigne est,
Collaudantque virum, atque assensibus omnia firmant.
Ignari. qui quod sapienter voce locutus
Esset, in Alberti detorquent commoda: cum nec
Mentibus Alberto, nec Danis militet ore.
Insula Gotthano, Sueonum contermina regnis,
Ampla mari vastosque inter iacet ardua fluctus:
Opposita spectat qua fronte Liuonia montes
Tuisthiacos: vbi Steckburgo diductus in ortum
Procurrit sinus, et patrias incuruat arenas.
Insula diues opum, cum libertate potiri
Fata sinunt, nullaque gemunt sub clade coloni.
Haec equidem sedes primaeua ab origine Gotthis
Et pars magna fuit: quo nunc Gothlandia fato
Cognita caeruleas inter caput exerit vndas
Suspirans. adeo nihil est, fundamina magnis
Aut rebus posuisse: aut hac te sorte beatum
Testari. meritis quod sis amplissimus, alta
Omnia subsidunt. meritis iniuria reddit
|Quod minime es meritus. decedit gratia rebus,
Et vetus in tenues exspirat Gloria fumos.
Postquam igitur bello statuit vicina Tyrannus
Et premere, et pressos in funera mittere Danos:
Nec tamen aut studijs nerui, aut conatibus aera
Suppeterent, exquirit opem poscitque Monarchas
Praesidium, et grandi sub foenore colligit aurum.
Tum Prussos etiam fama est tentasse Magistros,
Atque aeris signati aliquot pepigisse talenta:
Insula quo fidei tandem sub nomine duros
Incidit in nexus, aliaenaque pene subibat
Iura virium. patrioque dolens excessit ab orbe.
Hanc igitur quod vix retineri posse videret
Margreta vincente: quod ocyus illa reuulsas
Imperij partes aut congestura fuisset.
Aut minime passura alienae accedere genti:
Iccirco tali tum cautum voce locutum
Dixeris. Extemplo Proceres et sobria turba
Dicta probat. iam iamque magis submittere cristas
Ceperat Albertus. patulasque accommodat aures
Consilio, et totos inclinat in optima sensus:
Cum subito motos quatiens Rhamnusia vultus
Aetherio delapsa polo super astitit, ingens
Qua poterat summo spectari vertice mundus:
|Alectoque imis excitam faucibus orci
Luctificamque citamque vocat. Venit illa sagittis
Ocyor, et coeli media sub nube videnda
Praebuit horrificis vndantia membra colubris.
Cui Nemesis, diuum furor et iustissima vitae
Vltio: quam nullus studijs impune proteruis
Contempsit, tali Ioue prodita voce locuta est.
Alecto, Furias inter notissima diras,
Conscia cui sibi mens dederit terrere rigentes
Flagitijs animos curasque inferre dolori:
Hunc mihi da Virgo tenuem sata nocte laborem,
Et tibi quae tradam magno mihi condita coelo,
Perfice. Tu nosti bello committere gentes,
Foedera perrumpis, meritasque in funera poenas
Reddis, et a sano diducis pectora sensu.
En quantum toto iam caecus corde labascit
Iste Deo inuisus Boreae rex: incute saeuam
Pectoribus rabiem, inspiraque furoribus ignes.
Ne sapiat. dixit Rhamnusia lenta, simulque
In superos iterum concessit feruida ventos.
At fera praecepto magni Iouis aucta, citatis
Passibus excedens Sueonum petit impigra terras.
Et diras armata manus: armata capillos
Anguibus horrisono compleuit sidera lapsu.
|Cum veluti neruo multum comitante sagitta
In praeceps agitur, liquidas volat illa per auras
Erumpens, interque leues dat sibila ventos.
Sic Erebo sata dira ruit, gelidamque sub Arcton
Tendit et in Sueones quanto licet impete fertur.
Illapsam sensere Duces, longeque per auras
Stridentes alas, et membra sonantia captant.
Ast exempta oculis veniunt mala. protinus arce
Vt summa stetit, haerentem tum forte Monarcham
Lapsa per impluuium Regem petit: eque capillis
Conijcit horrificis atrocem moribus anguem.
Inque sinum misero praecordia ad intima subdit.
Ille per incinctas et laxa volumina vestes
Voluitur, ac leni stringit caua pectora tactu
Vipereumque vomens inspirat virus, et ignes
Accendit studijs totamque in funera mentem
Incitat: ac sano Regem de cardine vellit.
Extemplo infoelix furialibus incitus vmbris
Arma vocat bellumque fremit. propereque ruentes
Hortatur iuuenes. quid enim cessatis: an arce
Hac Axelualdo totos mihi ducier annos
Fata sinant: Hesterna equidem mihi luce ferebat
Nuncius, aduentu nostris accedere regnis
Margretam. Sedenim faciat Deus, ausit vt arma
|Ausit vt inualidas in praelia mittere gentes.
Conserere et mecum iustis velit ensibus: isto.
Certe equidem quid sit Sueones in bella cieri.
Et bello tentare viros mollissima discet.
Sic ait, ac dicto plausit. fremebundus in omnes
Peruolitat castrorum aditus lateque iacentes
Excitat, ac subitis animos clamoribus auget.
Huc Sueones. huc Theutonicis exercitus alis
Plenior, hybernis equidem paulo ante profectus
Venerat: ac sparso velut ordine lata quiescens
Occupat arua viris et equestri milite complet:
Qui nihil Alberto timuit minus. ille vagatus
Hortatur, laudat, virtutes praedicat: et nunc
Corpora curari iussit. volat inde per omnes
Militiae cuneos. alij mirantur inani
Bacchantem fremitu Regem: pars facta probauit
Collaudatque. animos ita confirmarier et spem
Militibus statui. si claro bella sequantur
Principe: qui monitis praestet sapientibus, et se
Impauidum hostiles inter probet esse maniplos.
Aut quid turba feris aequata leonibus vnquam
Praeclari efficiet Ceruo duce: fortia fortes
Pectora subijciunt alijs in praelia motus.
Incenduntque calore animos, et caedibus aequant.
|Malo per indomitas et inhospita littora Syrtes
Principe Alexandro fatum tentare, leues quam
Sub Thersite manus, pauidasue lacessere gentes.
Albertus multis igitur tum vocibus hostes
Proscindit firmatque suos circumque feroci
Inuehitur spectandus equo: velut actus in orbem
Cum trochus exilijt vinclis, celerique rotatur
Turbine. Succlamant pueri plausumque coronae
Ingeminant, plagisque cient et cursibus implent.
Sic Rex incenso similis, lituoque sonante
Et celerum turba magnos vrgere tumultus.
O socij. Nec enim longis ambagibus errat
Fortuna, et nostris cumulabitur optima regnis.
Credo ego non dextro Margretam Numine pelli
Et facibus turbari animum furialibus at me
Quorsum ago: succedat pugnae male sana, luatque
Quod merita est. Sedenim cum lux mihi crastina primo
Mane rubet, totis exercitus adsit in armis
Expediatque manus operi: quo Suecia Danos
Seruitio premat, ac meritis terat obuia bellis.
Sic ait, et properans sese ad sua castra recepit.
Plaudenti similis. pubes Germanica vectum
Laudibus extollit, noctemque in somnia vertit.
Interea Regina suos dum rupe moratur
|Vardburga monitis quantum potis instruit, acres
Inflammatque viros. primumque exercitus omnis
Centibus e binis summo parere iubetur
Bellorum pugnaeque duci. tum multa per altos
Ordinis eximij numeros hortamenta peregit.
Et praestare fidem laudesque capescere facto
Mandat: et in seros ea mittere gesta nepotes.
Esseque concordes animos contendit, et omnem
A Christo fortes iussit sperare salutem.
Fidite corda Deo, et numeros contemnite, si quos
Vndique non vera cumulat virtute Tyrannus.
Nullus in hoc numero mihi non donatus abibit:
Nec sibi quis frustra duris sudoribus actam
Militiam, aut tenui certatam sorte queretur.
Hoc ego vos vnum testabor, et omnibus vnum
Hoc monitis contendo. Deos sperate. piorum
Facta patrum veris virtutibus aedita quisque
Sic imitanda putet: solidis vt laudibus aequet.
Et sua non dubijs referat tela aucta triumphis.
Sic pro re paucis Regina locuta quieuit
Contemplata suos. Sedenim Lycaeus alentem
Plurima pectoribus dicto solatur honesto.
Atque ait. haud dubiam si quid mihi fata Deusque
Fortunam aspiret. mecumque haec tota benignus
|Cornua coelesti moderetur acumine: saltem
Tertia vt hinc surgat nitidis aurora quadrigis
Id doceam, minime petulantibus omnia rerum
Consilijs momenta dari: nec viribus esse
Fidendum magnis, quas non pulcherrima virtus
Contrahit. excrucies animum nihil. insere Christo
Pectora, et e coelo si quid potes, omina firma.
Nos equidem prote quantum fecisse patiue
Constantes fidosque decet, fecisse probabis.
Cum simul illa virum est affata benignius, hac tum
Admonet, atque graui compellat voce ruentem.
Vade age digne tuis semper maioribus, et te
Digne magis, ducibusque etiam memoranda futuris
Gloria. Dij vera clarum virtute beato
Euentu faciant ad tecta paterna reuerti
Laetum etiam, et merita cumulent tibi tempora Lauro.
Sic ait. ast lacrymis oculos impleuit obortis
Et coelum testata, locumque ducemque relinquit
Inque suos tandem concedit moesta penates.
Lyckeus sedenim mandato instructus et isthac
Suprema ceu voce, suos adit impiger: et iam
Castra mouenda docet, primusque excedere gestit.
Protinus exoritur clangorque sonusque tubarum
Atque ingens iuuenum fremitus, clamorque virorum
|Ac iter vrgentis cunei. pars stupea flammis
Tecta cremanda dedit. tenues pars curribus infert
Sarcinulas: alij pedibus contendere: densos
Caetera flectit equos, et ephippia turba perurget.
Hic equidem laetos iuuenes, hic prompta videres
Pectora. quis cuneos et densae magna phalangis
Robora commemoret: grauis armatura premebat
Ingentes humeros: ingentia tela ferebant
Excelsasque hastas: nihil hic imbelle, nihilque
Inualidum. Sedenim plenis hinnitibus auras
Implet equus, patulasque infert sub sidera nares.
Et cursus glomerare leues, et ludere ferro.
Tandem vbi prouecti per inania longa sequuntur,
Excessere oculis hominum, rupesque per altas
Aruorumque sinus miliaria multa volando
Exsuperant turmae, triduisque laboribus oram
Deueniunt: tanto Superis vbi ponere metam
Dissidio visum est, gladijsque exscindere lites.
His igitur vicina locis vbi castra virorum
Metatus fuit, actutum tendebat Iuarus
Inuehiturque citus tela inter maxima, et orce
Sic monet. O Socij foelicibus ista tenemus
Arua dis. nihil hic neque pabula grata caballis.
Nec desunt alimenta viris. defigite terris
|Castra manu. Cumulis huc vecta ingentibus adsunt
Ligna focis: celeres inducite follibus ignes.
Et passim succensa rogis in sidera tendat
Flamma leuis, recreetque suo stupefacta calore.
Fortia vos etiam curare ego corpora mando
Ociaque alta sequi. Vigiles nunc tota locaui
Circum castra viros, factoque intendere iussi.
Crastina quam primum roseo lux sparsa cubili
Attulerit totum rutilanti ex aethere Solem.
Agmina mota locis ad fata extrema sequamur.
Dij tribuant, fausto mihi lux vt crastina Sole
Orta, ferat patrijs foelicia sidera bellis.
Dixerat: ac tenuem concessit Iuarus in oram
Castrorum in medio. Summos vocat inde cohortis
Praefectos, reficique iubet: sed sobria quisque
Pectora, et ingentes sibi se conseruet in vsus.
Discessum est. totis collucet vt ignea crebris
Flamma rogis, late densas agitata tenebras
Dispulit, ac claro prodebat castra nitore.
Nec mora, surgentes spectant in sidera flammas
Qui speculatum aderant Alberto Principe dudum
Missi equites: prima cum iam sub nocte vagati
Obseruantque globos, hostiliaque agmina late
Mensurant campis: seque in sua damna pauentes
|Exstimulant animis, et spe recreantur inani.
Cumque leues passim spectant sub sidera fumos
Voluier, ac mixtos volitare in nubibus ignes:
Sicut erat, vera reputant ratione vocatos
Iam toties venisse viros: contemptaque multo
Agmina derisu funestum aduoluere Martem.
Vtque magis flammas et in ignea visa propinquant.
Hoc mage conijciunt: donec propiora subibant
Iam loca nec dubio spectare pericula vultu.
Tum vero manifesta fides, non oppida tectis
Incensis flagrare. velut deterrima quidam
Crimina mentiti, facibus succendere vicos
Et flamma populante lares exurere Danos.
Ergo auidi spectare ignes cum incautius aruis
Succedunt, primos vigilum sentire maniplos:
In quos cum subito Sueonum manus incidit. esse
Rata suos, tali venientes voce monebat.
Quae vos causa viri tam late errare coegit:
Accelerate gradus cuneoque assistite nostro.
Hostis habet campos. en totis castra fauillis
Spargere voluentes supera in fastigia flammas.
Et propius subeamus, ait. cum protinus hostes
In medios sese (neque enim responsa dabantur
Fida satis) misero tremefactus pectore Gotthus
|Sentijt illapsum. Veluti cum forte iacentem
Calcat humi tortum spiris ingentibus anguem.
Ille caput tollens immania sibila cristis
Exerit, ac diram minitatur vulnere mortem:
Cum fugit, ac tetro sua flectere lumina messor
Et pauet, et tumido retrahit cita membra chelydro.
Haud aliter Sueones. hostilia tela videndo
Cum metuant, celerare fugam pedibusque relatis
In diuersa ruunt. pars Axelualdica cursu
Moenia contendunt: alij qua caeca viarum
Compita cliuosos propter decurrere montes
Elapsi, tenebras inter subitosque pauores
Effugiunt: nullo plures certamine capti
In nexus venere, manusque in vincula mittunt.
E nostris quidam cum forte ruentibus instat.
Incidit in dumos praeruptaque sentibus antra:
Implicitusque pedes salienti membra caballo
Excutitur, foueasque inter spinasque prementes
Ignotum molitus iter luxata trahebat
Brachia iuncturis emota labantibus, hunc re
Comperta inquirunt socij, moestumque reducunt
Blanditi. Sedenim circum praecordia bilis
Feruet, et ingentes se suscitat ardor in ignes.
Ipse virum clypeo redimit Lyckeus, et artus
|Attrahit excussos satagens, ac iuncta reponit
Brachia. ceu fragiles magno conamine ramos
Cum quis perfringit: Sic cum se rursus in imos
Inserit articulos scapulisque patentibus abdit
Auulsus nodo cubitus sonat. Inde saluti
Redditus adduci fremebunda voce caballum
Imperat insiliens. Quo me nunc Blacche relinquis
Desertum fusumque loco: non ista probarim
Foedera: nec talem quondam mihi pinxit Houellus
Cum tua multiplici memoraret tergora laude.
Gressibus adde oculos, caecasque aduerte latebras:
Quodque est ante pedes, si quid sapis, aspice: coelum
Linque diis, celsusque regat sine Iuppiter orbem.
Ast Axelualdum quae pars delata citatos
Aduenisse refert decreta in praelia Danos:
Spectarique acies, pyrisque ingentibus altos
Nunc ardere focos, ferrique sub aethera flammas:
Nubibus inspergi cineres, cumulosque globorum
Lambere sidereos agitatis follibus ignes.
Sed numero certe exiguo res Danica, certe
Exiguo constat numero: nec et ista putabis
Corpora praestanti Suecorum obnitier auso
Sufficere, aut nostras subuertere posse phalanges.
Quae postquam elato placuisset fabula Regi.
|Tollit ouans animos, et spe sibi pectora firmat:
Collaudatque suos, certatque immittere somno
Lumina, et extremam membris inferre quietem.
Ergo vbi Vardburgo procul excessere cohortes.
Et Falocopensem contendit Iuarus in oram,
Bahusum Regina petit. Iacet inclyta celso
Arx ea structa loco. saxisque videnda stupendis
Ardua congerie firmique bitumine muri:
Quales Tarpeio memorant in culmine celsas
Stare domos, mediasque velut contingere nubes:
Et procul aerios inter se condere ventos.
Albia depressis hic vallibus errat, et imos
Alluit vnda pedes. ripisque tumentibus exit.
Haec Veneri celeres inter rapidissima fluctus
Labitur, et summo praeruptas gurgite fossas
Sic agit, vt magni cataractas fundere Nili
Posse putes. tanto sonitu tantoque fragore
Lapsa ruit, non vt fluere: at subuoluier alte
In praeceps, ratibusque vias prohibere videres.
Tum vero Elsburgum fluuio adiacet, aspera muris
Compages: vbi Gotthorum procurrere summos
Fata dabant fines, nostrasque attingere ripas.
Bahusum sedenim cum iam Regina petendo
Venerat, actutum priscis se inferre Sacellis
|Diuorumque exposcit opem: Christumque precata
Eductas patria pro libertate phalanges
Commendat coelo. tum vero inducere menti
Maxima vota, Deoque omnem committere causam,
Et fortunatis pertexi cursibus orat.
