B1r| DE HVIVS NOVÆ STELLÆ IN CŒLO, QVO AD FIXAS POSITU, ET IPSIUS QUO AD ZODIACUM, LONGITUDINE ET LATITUDINE.
CONSPICIEBATUR hæc recens nata stella in Borealj cœlj plaga,
versus polum Arcticum, iuxta constellationem, quam veteres Magi Cassiopeam
appellarunt, vicina paruæ istj stellæ, quæ est in Cathedræ
medio loco, modicum ab ea versus Cepheum remota. Constituebat etiam cum suprema
Cathedræ, et ea quæ in pectore Schedir appellatur, eaque quæ iuxta incuruationem
ad ilia tendit, figuram quadrilateram. Sed vt tota res melius cognoscatur,
præcipuas stellas sideris Cassiopeæ, vnâ cum huius nouæ ad illas positu, oculis
subijciam.B1v|
I.21|Distantiam vero huius stellæ a fixis aliquibus in hac Cassiopeiæ constellatione, exquisito instrumento, et omnium minutorum capacj, aliquoties obseruaui. Inueni autem eam distare ab ea, quæ est in pectore, Schedir appellata B, 7. partibus et 55. minutis: a superiori B2r|vero sellæ G, partibus 5, minutis 21: a flexura denique, et ea, quæ iuxta ilia D, 5 partibus minuto 1. Ex his distantijs huius nouæ stellæ a dictis fixis, ipsius locus incidit, quo ad longitudinem in 7 G: ♉︎, cum latitudine Septemtrionalj 54 fere partium, paucissimis vtrobique neglectis minutis: idque potissimum per duas vltimas distantias, a flexura videlicet, et suprema Cathedræ innotuit. Nam si harum duarum fixarum loca, secundum longitudinem et latitudinem nota, præsupponamus, non latebit scientiæ triangulorum sphæricorum gnaro, noui sideris ab æquinoctio verno in longitudinem, et ab Eccliptica in latitudinem remotio.
Sint enim euidentioris demonstrationis gratia, in sequentj figuratione, duæ stellæ fixæ sideris Cassiopeiæ A et B: quarum A sit illa in Cathedræ parte superiore, quam alij in ascensu medio collocant: B vero illam, quæ in flexura est, iuxta ilia, representet: C autem locus nouæ stellæ, et AC, arcus distantiæ eius a suprema Cathedræ: CB, arcus inter hanc et flexuram interceptus: et AB, arcus intercapedinis vtriusque fixæ. Sit insuper G polus Zodiacj Boreus, a quo duo quadrantes descendant in Eclipticam, per prænominatas fixas in A et B positas: per A quidem GD: per B vero GF. Erit itaque DF arcus Ecclipticæ dirimens vtriusque fixæ longitudinem, et AD, atque BF, arcus latitudinum earundem fixarum. Pari ratione a polo Zodiacj, per locum nouæ stellæ in C positæ, B2v|ducatur quadrans in Eclipticam, quæ hîc GE erit. Itaque E locus longitudinis nouæ stellæ, et DE arcus differentiæ longitudinis huius a priori fixa in A posita: CE vero arcus latitudinis, seu remotionis ipsius ab Ecliptica. Præsupponantur autem loca longitudinis et latitudinis Fixarum, qualia Copernici abacus, adiecta æquinoctij precessione, indicat, vt sit longitudo I.22|prioris stellæ A in 29. G. 0. M. ab æquinoctio verno, idque in puncto D, cum latitudine boreali 51. G. 40. M. quam representat (vt dixi) arcus AD. Longitudo autem posterioris in B positæ, sit in 7. G. 50. Μ. ♉︎ Idque in puncto F, cum latitudine boreali 49. G. 0. M. quam designat arcus BF. Hinc lubet indagare arcum DE, quantum videlicet E longiB3r|tudo nouæ stellæ excedat longitudinem fixæ in A positæ, quæ est in D, vt E locus longitudinis nouæ stellæ, in Eccliptica cognoscatur. Libet etiam hinc arcus CE quantitatem indagare, vt innotescat etiam huius nouæ stellæ ab Ecliptica remotio, quam latitudinem vocant. Verum vt in horum noticiam per triangulorum Sphæricorum scientiam, debito processu peruenire liceat, considero omnium primo Triangulum AGB, cuius bina latera in G polo iuncta, nota sunt, per complementa latitudinum fixarum GA, scilicet 38. G. 20. M. GB vero 41. G. 0. M. Est etiam angulus, quem dicta latera comprehendunt notus. Illum enim metitur arcus DF, differentia videlicet longitudinis vtriusque fixæ, quæ est 8 Gra. 50. M. Vnde per vigesimam octauam propositionem libri quarti, Iohannis Regiomontani, de triangulis sphæricis, arcus AB innotescit, quem inuenimus 6. partium cum ¼, qualem etiam per instrumentum, capiendo vtriusque fixæ distantiam, obseruaui. Habet itaque nunc dictum Triangulum AGB omnia latera nota: vnde per vltimam propositionem libri quarti Regiomontani de Triangulis, vel tertiam libri quinti eiusdem, Copernici vero de ijsdem decimam tertiam, Angulus BAG manifestabitur. Inueni autem hunc angulum, absoluta operatione numerorum, iuxta dictas propositiones, partium III. Minutorum 46. Nunc etiam pari ratione angulum Trianguli CAB, qui est ad A, dimetiar: nam et omnia huius B3v|latera nota sunt ex antecedentibus, CA part: 5 Minutorum 21: CB, 5 Part. 1 Min. AB 6. Par. 15 Min. Euadit igitur Angulus CAB, per dictas propositiones, partium 49. Minu. 52. Hunc angulum ab angulo BAG prius inuento, aufero, tanquam partem de suo toto, et relinquitur quantitas anguli CAG, partium 61, Minu. 44. Nunc progredior ad Triangulum CAG, cuius Angulus, qui ad A, iam innotuit: duo vero latera dictum angulum comprehendentia GA et AC, ex superioribus nota sunt. Quapropter beneficio 28 propositionis libri quarti Regiomontani de Triangulis, reliquum latus GC innotescet, partium videlicet 38 Minut: 4. Erat autem arcus GC, complementum latitudinis nouæ stellæ. Vnde sublato eo, a Quadrante, vera stellæ latitudo, partium 53 Minut: 56 euadit: quantitas videlicet arcus CE. Pro longitudine vero huius stellæ indaganda, anguli DGE, quantitatem per omnia latera Trianguli GAC, iam cognita, dimetior, iuxta operationem propositionis 34 libri Quarti, vel tertiæ libri Quinti Regiomontani de Triangulis. Inuenio autem dictum angulum part: 8, et minuti vnius. Hunc vero I.23|angulum metitur arcus DE, differentiam longitudinis nouæ stellæ a longitudine prioris fixarum representans. Quapropter adiecto hoc arcu, partium, vt dixi, 8 et 1 Minuti ad longitudinem prioris fixæ, quam assumpsimus esse in 29 G, 0 Min. ♈︎, euadit locus longitudinis B4r|nouæ stellæ in 7. G ♉︎ et Min: 1. Latitudinem habens ab Ecliptica supra inuentam 53 Part: 56. Minu. quod erat demonstrandum. Hac itaque ratione, locum longitudinis et latitudinis huius noui sideris, beneficio doctrinæ Triangulorum infallibilj methodo inquisiuimus. Processum vero operationis, in inquirendis angulis et lateribus Triangulorum quibusue iam commemoratis, iuxta citatas huius doctrinæ propositiones, non est huius loci plenius explicare, tum quod prolixius, et nimis perplexum fieret hinc totum negotium. Bona enim pars propositionum libri quarti Regiomont. in hoc opere absumitur, eo quod omnes, more Geometrico catenatim cohæreant: tum etiam quia diuinior et excellentior sit Triangulorum sphæricorum cognitio, quam fas sit eius mysteria omnibus propalare. Licet vero non ignorem stellarum octaui orbis loca, non esse satis exquisite cognita, vnde fierj potest quod loca fixarum, quibus in hac demonstratione tanquam fundamento vsi sumus, non præcise eum, quem assumpsimus habeant longitudinis et latitudinis locum, quapropter locus huius nouæ stellæ, etiam paulo aliter forte constituendus esset, tamen quia ipsemet in harum fixarum locis, nihil certi obseruatum habeam, noluj a Ptolomæj et Copernici annotatione recedere. Quin potius, cum illis, quam Alphonsina farragine sentire, eo quod obseruatione crebra didicerim, Copernici motus propius cœlo accedere, quam aut Alphonsinas aut vllas alias cœlestium motuum tabulas. Confido autem locum B4v|huius stellæ a nobis assignatum, et beneficio cæterarum fixarum inuentum, non multum a vero aberrare, et dabo operam, si Deus vitam prorogauerit, vt loca fixarum ex propria obseruatione aliquando emendata, in communem Astronomorum vtilitatem publicentur.
Ex hac inuenta huius Nouæ stellæ longitudine et latitudine, ipsius etiam declinationem, siue quod idem est, ab Æquatore remotionem minimam, beneficio sphæralium Triangulorum, inueni Part: 61 Min: 58. Quemadmodum per instrumentum etiam oculari obseruatione facta, illam eiusdem exquisite quantitatis inueni. Pari quoque ratione ex nota declinatione et longitudine data, eius ascensionem rectam inquisiuj G. 0. M. 22. Vnde hæc stella cum 20. Min. primi Gradus ♈︎. cœlum culminat, cum verticj proxima est: et cum totidem ♎︎, denuo Meridianum transit Horizonti vicina. Est itaque locus eius circulo, quem Colurum Æquinoctiorum vocant, ferme coincidens: idque iuxta limites viæ lacteæ, Cassiopeiæ, et Cepheo interiectos. Verticalis autem est illis in terra locis, quæ eleuationem poli Arcticj 62. G. minus 2. M. I.24|habent. Tanta enim est stellæ (vt dixi) declinatio. Atque hæc de nouæ illius stellæ positu, tam quo ad fixas, quam quo ad Ecclipticæ longitudinem et latitudinem, ipsumque Æquatorem, sufficienter, et dicta et demonstrata esse arbitror. Hunc autem positum seruauit toto tempore, ex quo illam primo conspeximus, nec vllo minuto (sæpenumero facta diligenti obseruatiC1r|one) hinc progressa est, elapsis iam mensibus sex. Quapropter in posterum etiam eodem in loco permansuram, nec vllo alio motu proprio, quam stellarum fixarum, communi octauæ sphæræ, progressuram auguror.
