|S. P.

NOBILISSIME et clarissime vir, Domine et amice inprimis colende. Binas abs te accepi literas hoc mense Septembri; priores die 8 mihi reddidit M. CHRISTIERNUS, qui ad tres septimanæ Witebergæ substiterat, posteriores tabellarius Praga a D. GODELMANNO huc ablegatus heri. Scis autem stylo nos Iuliano hîc uti. Utræque negocium pecuniarium tuum mihi commendarunt, de quo et ad affinem meum Dn. Cancellarium D. BORDINGUM scripseras, quem Lubecæ tum agentem ego monui, ut negocium istud suo loco promoveret. Venit is ante paucos dies Lubeca Gustrovium ab Illustriss. Principe UDALRICO vocatus, postquam Cels. eius in venatione tum circa Grabovium existenti nunciatum fuisset de obitu nepotis ex fratre Ducis SIGISMUNDI AUGUSTI, qui hydrope alijsque morbis diu conflictatus die Septemb. Ivenaci pie decessit ex hac vita. Funus ei fiet die 10 Octob. Suerini, ubi parentis IOH. ALBERTI et fratris IOHANNIS aliorumque ex ea linea defunctorum corpora quiescunt. Eadem occasione Dn. Cancellarius Quæstorem Iuniorum Principum, qui et Ducis UDALRICI iam Quæstor est, in aula reperit, et effecit, ut hodie mihi per ministrum suum in meis ædibus 600 illos thaleros tibi debitos numeraverit, recepta apocha tua, quam interim apud me servaveram. Hanc ego pecuniam usque ad adventum D. GODELMANNI, quem huc brevi accessurum tibique in receptione pecuniæ gratificaturum scribis, penes me retinebo. Ut autem in auream monetam commutem, haudquaquam fieri potest. Rarissime enim hîc vel minimum aureum cernimus, omni auro vel in Belgium vel in superiorem Germaniam, ubi maiori precio quam hîc censetur, hinc translato. Id tamen faciam, si potero, ut thaleros novos Belgicos, quorum multi summæ huic intersunt, in alios Imperiales, uti vocant, commutem; hos enim gratiores istic esse arbitramur quam illos.

Porro quod ad continuationem Chronici D. CHYTRÆI p. m. qui postridie Iohannis nobis valedixit, attinet, neminem hoc quidem in loco eam ad rem magis idoneum esse iudico quam |D. CHRISTOPHORUM STURTZIUM, qui historiarum lectioni in hac Academia |magna cum laude præest, ingenioque, memoria et facundia excellit. Quamprimum igitur Concilium Academiæ convenerit, mentionem huius negocij et tuæ commonefactionis inijciam, nec dubito, quin Domini Professores, quorum plerosque ætate, doctrina et prudentia graves esse non ignoras, id constituent, quod et Academiæ nostræ et nomini magni illius CHYTRÆI honorificum et publice utile erit. Adveniente vero D. GODELMANNO, de eo, quod ad te privatim spectat, postremæ Chronici partiA inserendo, unâ cum D. CLINGIO, cum hæredibus D. CHYTRÆI libenter et diligenter agam, et si quæ alia a me proficisci poterunt grata tibi officia, in illis promptum me semper reperies, donec vixero. Senesco enim iam, et post mensem, si Deus voluerit, annum 70 ætatis meæ completurus sum. Facio tamen adhuc mediocriter vocationis meæ in Ecclesia et Academia, per Dei gratiam, officia. M. CHRISTIERNUS paucis hîc diebus mansit, festinans in Daniam. Ego sane hunc virum nobiscum vivere et iuventutem nostram literariam in studijs Astronomicis, quæ post obitum præstantissimi D. BRUCÆI segnius hîc tractata et culta sunt, erudire optarem. Tuas res honesto et incolumi adhuc statu esse, ac velle S. Cæs. Mai.. ut Pragæ sibi adsis propius, gaudeo, et tibi tuisque deinceps etiam fausta feliciaque omnia precor.

Rumor isthuc delatus de dissidio inter Regem Denmark et nobilitatem suborto vanus est. Rex hoc tempore in Holsatia est cum coniuge, et genethliacis pompis ac convivio Gottorpij interfuturus dicitur, ubi soror eius IOHANNI ADOLPHO Holsatiæ duci nupta filium peperit, quo et BUGISLAUS Pomeraniæ dux legatum D. HENR. CAMERARIUM misit. Venationibus se Rex in Iutia oblectavit, magno cervorum numero cæso. Extruit passim munitiones Halmstadij et Overscheræ in Sueciæ finibus, quo cives ex vicinis oppidulis Rundeby et alijs migrare iussit, item Krempæ in Holsatia. |CAROLUS dux Sueciam clam nunc totam tenet pacifice, regiam vero coronam sibi a subditis oblatam nondum acceptare voluit, supplicio capitis 4 regni proceres captivos, ERICUM SPARRE Cancellarium, GUSTAVUM et STENONEM BANNER, et TURONEM BIELKEN, a concilio ordinum regni damnatos, affecit. Sunt et alij in Finlandia interfecti. Iam cum valido exercitu in Livonia est, omniaque Suecis hactenus subdita circa Revaliam cum hac ipsa urbe tenet, et Regi Poloniæ bellum facturus existimatur, qui per Capitaneum suum GEORGIUM FARNSBECH exercitum circa Rigam conscripsit, qua de re certiora navibus nostris Riga redeuntibus cognoscemus. Cum Lubecensibus inducias pepigit, qui per legatos suos iam de pace cum eo agunt. Nuper duo Lubecensium Consules intra 24 horas obierunt, nec admodum bene inter Senatum et cives eius urbis convenit ob turbas Suecicas, quibus improvide Se|natus inconsultis civibus se et urbem immiscuit, unde magna civibus in mari damna illata a CAROLO fuerunt.

In hisce regionibus, Dei beneficio, tranquillitas est, ac messem habuimus serenam et uberrimam. In Dania quoque segetes feliciter provenerunt, sed quia serior illic messis est, aër agricolis non adeo benignus fuit.

Postremo commendo tibi affinem meum ABRAHAMUM STOPIUM, qui istic aliquamdiu apud sororem et affinem vixit, eiusque negocium, quod haud dubie tibi exposuit, in quo si commodare ipsi apud Dn. Vicecancellarium vel alios proceres poteris, mihi quoque rem gratam feceris.