Consedere Duces, iterumque in pocula versi,
Inuiso repetunt turbatas omine mensas:
Officioque vacant poscendi plura ministros.
Cum multam interea properato sidere lucem
Exegit coelo depulsis Iuppiter horis.
Praecipitatque moras Phoebus: qui prona minatus
Induit, hesperios curru depressus in orbes.
Ipse equidem celsa Rex sede moratus, et altos
Pectoribus fastus optataque praelia versans.
Eximio Proceres iam tum sermone mouebat.
Augustosque fero spondet sub Marte triumphos.
Praecipue cunctis risumque iocosque ciebat
Spectaclo producta, et in omnes foemina gratos
Docta sales, fidibusque intendere sueta canoris.
Et cytharae fragiles digito percurrere neruos.
Omnibus huc vultus conuersi ac ora fuere.
|Postquam exorsa modos Suecorum prisca referret
Gesta patrum, et veteris reuocata volumina mundi,
Perruptosque manu clypeos fractasque sarissas.
Et caneret fusum diuersa in tela cruorem.
Tum vero sonitum plausu comitante dedere
Infrenduntque viri, et voces in sidera iactant,
Laeticiaque onerant animos, votisque sequuntur.
Illa ducum studijs tantoque accensa tumultu
Instat ouans, variatque modos et Dorica neruis
Inserit, atque graui subtendit mascula ritu:
Ingentesque canit caedes, cumuloque fluentes
Sanguineos riuos illisaque corpora saxis:
Subuersos currus et fracta manubria, scuto
Impactos enses, densasque e nube sagittas
Cassatumque polum tenebris, sudoribus atros
Concreuisse dies, motoque et puluere coelum
Subsedisse: graues iuisse in vulnera dextras.
Sparsa cerebra vis: iaculo transfossa volante
Pectora: multa solo et patulis exanguia campis
Strata, redundanti nauisse in sanguine cristas,
Faecibus et mixtum fluuios auxisse cruorem.
Ardua praecipue cum praelia Ringo moueret
In Danos: scelerique manu et stratagemate tantas
Obtriuitque et vertit opes, patriaeque trophoeum
|Tum statuit victor, cum lux suprema ferocem
Deserit Haraldum mersitque in funera Regem.
Hactenus errantem fidibusque ac voce superbam
Ebria turba tulit. Haraldi nomen vt ore
Excidit. atque lyrae vox est delata sub aures.
Incaluere animis, tantosque intecta susurros
Et tantos strepitus confuso murmure reddunt:
Vt nihil aut certi quisquam comprendere dicto.
Aut ita congesto plausum dare posset honori.
Cum veluti alueolis turbant impulsa capellae
Vimina, et impacto succendunt iurgia cornu:
Illae intus sonitu et vario stridore ruentes
Miscentur, grauibusque tument aluearia bombis.
Sic Proceres famulique fremunt: agitantur inani
Tecta sono, impediuntque alternas scommata voces
Et diris subigunt in tristia tartara Danos.
Protinus in foribus miranti barbara turbae
Cherrilus exhibuit faciles spectacla cachinnos.
Hic geminas longis Tilemarchi e finibus vrsas
Mercatus varijs instruxerat artibus: vt se
In quosdam sinuare modos, et inire choraeas,
Haerentes baculo amplexaeque ea robora possent.
Res quae mixta iocis, vario tum plurima gestu
Et mouet, et lepido recreat conuiuia risu.
|Miranturque alij in tales ea corpora flexus
Ducier, et numeris ita bruta assuescere posse.
Festiuis alij conclamant, effera dictis
Turba, et dura feris incussaque verbera plausu
Ingeminant. resonat tantis mugitibus aula
Laeticiaque fremit: nouus in praecordia motus
Serpit, et audaci confirmat pectora lusu.
Cum subito Albertus gemmatis nobile crustis
Inclamans cornu poscit. caelata vetustas
Pocula magnifico genus id censebat honore:
Implerique iubet patrio carchesia mulso.
Inde tenens digitis, magnoque exercitus aestu
Atque animis accensus, in hos sua guttura laxat
Tota sonos. Nec enim Procerum spectate meorum
Ordo times fragili cladesque et praelia Dano
Me duce moliri: patriasque a funere tandem
Eximere e priscis inscribere honoribus vrbes.
Vtque mihi mea perpetuas dat crescere laudes
Magnopolis, mediosque inter foelicia Suecos
Lucra sequor, nulloque labant mihi pectora motu:
Sic ego perfunctis decerno laboribus acris
Praemia militiae: quae me dare praemia Regem
Et decet, et fortes vos acceptare decorum est.
Tum vestras quaecunque operas memorauerit, vna
|Illa etiam grati pulcherrima Principis. aetas
Munera, et aeternos referet virtutis honores.
Nec tibi funestos promittas Suecia tantae
Fortunae euentus, neque dura pericula restant
Exantlanda viris, quos vel mens recta, vel ipsum
Imperij decus in rigidos commouerit enses.
Quid quod et in foribus libeat spectacla tueri.
Argumenta tuis olim successibus: vrsas
Ingentes equidem tenui parere bacillo.
Et quae iussa sient implere volumina cernis.
Infestas naturae operas si cogere possit
Cura hominum: cur non concesserit aemula nostris
Foemina consilijs, Sueonumque coacta phalange
Optatam nostro ponat sub fasce coronam?
Quid quod et instructum numeroque et gentibus olim
Inuasisse ferant Haraldum Gotthica Regem,
Et saeua tentasse manu confinia Danum:
Qui quanquam laeto bellorum Marte Britannos
Theutonicosque duces Romanaque vicerat arma:
His tamen est armis et Sueco milite victus:
Concessitque suo fascesque et bella nepoti.
Maxima tum nostrae parta est victoria genti.
Et Sueonum succreuit honosque et gloria regno.
Haec equidem a magnis accepta parentibus arma
|Acceptumque decus, nunquam me principe perdet
Suecia, nec tantum frustra hauserit vna cruoris:
Non tantos titulos, neque fortia facta suorum
Amittet, nobis etiam sunt robora, firmae
In gladios vires: stupet haud formidine pectus:
Sed nos tela manu ac rigidis glomerata lacertis
Spargimus, et nostro celerantur vulnere mortes.
Vtque nihil metuas mutatum sortibus iri
Consilium: aut geminos coalescere pace sequestra
Terrarum populos: vel me terroribus actum
Defugere impauida committere praelia dextra:
En quod nostra tenet patrium manus aemula cornu
Testor in alta leuans magnorum tecta deorum.
Et iuro: capiti nunquam me deinde cucullo
Vsurum: deuicta prius in legibus addam
Danica regna meis, illamque procaciter vsam
Hactenus imperio. nusquamque aduersa timentem.
His prensam manibus funesta in vincula mittam.
Sic ait, ac curui spectans fastigia tecti
Exhausit liquido fragrantia pocula mulso.
Delibatque dis, tum multos aula cachinnos
Sustulit, ac varijs implet clamoribus auras.
Insonuere fori, lateque: perambulat obba
Et pariles cum Rege ferunt in vota sinistras.
|Cum simul effraeni gnatonum voce Tyrannus
Incaluit, circumque oculos et pectora versans
Intulit in coelos, motisque ita plausibus ardet:
Sicut vbi a longe sonitum venaticus hausit
Latratusque canum: cum iam deprensa sequuntur
Signa pedes, pronoque legunt vestigia rostro.
Ille per immissos stat firmus in omnia nexus
Officia, et sibi iam laxari vincula gestit
Impiger, haud aliorum more Tyrannus ouantes
Effundit vultus, animisque calentibus addit
Ipse faces, luditque iocis, et seria fingit
Impatiens, medios inter cum nomine quidam
Greuerius, Tuischo gentem: qui plurimus ore
Praestabat. doctusque virum tractare Monarcham.
Venerat in Sueones, patria multo ante relicta
Magnopoli: quod egens alienique indigus, vltro
Promouet incensum verbis petulantibus ignem.
Nunc igitur patrios inter quanquam aduena Gotthos
Considens, oleumque ac pinguia sumina flammis
Ingerit, ac Regem scelerata voce moratur.
Ergone crudeles Moschorum fregeris iras,
Finnonibusque tuis tam duro ex hoste quietem
Restituas: vt te victorem foemina deinceps
Terreat, ac nostros impune irriserit enses?
|Scilicet id credam superos decernere, victis
Imperet vt Gotthis mulier? quae regna virosque
Spreuerit, ac positis cogat parere lupatis?
Aurea mortales nonnunquam somnia, resque
Magnificas sibi confingunt: quaeque efferus optat
Saepe animus, confecta velit: penitusque secundos
Ardet in euentus studijsque procacibus instat.
Ceu nunc ista etiam nobis Vicina quietis
Portasse, et quanta est animi improbitate minatur.
Expectatque dari funesta in praelia tempus:
Quo tete imperio tantique e culmine regni
Exigat. ac auido satiat fera pectora bello.
Proh superi. Quid enim: mutatum sortibus iri
Plurima naturae spectabis semina, pressos
Quin etiam canibus miscere cubilia Damas,
Coniungique lupis tribuet natura molossos.
Credo ego foemineum nulla genus arte metuue
Cogier, vt recto quae sint coniuncta sequatur.
Tantum labis inest animis, tam caeca procaxque
Mens agitat molem scelerataque pectora versat.
Vtque alias aliud sileam: nonne Ostenus ipsam
Pons moneat, quantum iam Suecia robur in arma
Traxerit, ac quantas ferat in sua praelia vires?
Scis ipso te absente, quibus tum cladibus hostem
|Affecere tui: cum misso in vincula Magno
Abstulit Hacquinum trepido fuga parta recessu
Et cladem sentire dedit: Nortuegia facto
Quo miseros traxit diuersa in moenia luctus.
Quin tantas etiam nihil hic valuisse phalanges
Mirari poteras: si non ea cornua Danos
Expleuisse viros auxisseque robora scires.
Attamen haud dubitat Margreta lacessere, quorum
Saepius inuictos acceptis cladibus enses
Est experta. parum patrijs sit dextera sceptris
Nec solido sit digna bono, quae clade moueri
Nesciat: inque suos cumulat fera vulnera ciues:
Affligitque domos subigitque cruore penates.
Aut quid Vismarici repetam tibi foederis acta,
Condictasque recens operas: vbi mutua claros
Iura menta Duces ventura in praelia stringunt
Consociantque: quibus voto res pacta secundo est.
Haud tibi praesidio tentanti maxima turmas
Defore Vandalicas. saltem tibi certus agendi
Et modus, et properans animo sententia constet.
Iamque adeo accessit numeroque et robore miles
Teuthonicis accitus agris. manus impigra: plures
Mox aderint, cum te memoret certamina rumor
Ordiri, et rigidas conferre in bella bipennes.
|Nec tibi vel dispar Sueonum sententia: vel res
Incutiet funesta metum. sua praedia Gotthi
Aut colere. aut numeros poterint implere sequentes
Nos te Germani Danorum in culmina Regem
Ponimus, et triplici cingemus tempora lauro.
Eia age quas olim referat mihi Suecia grates
Quodue decus? cum te triplicis diademate regni
Ornatum cernent Hafnensia tecta Tyrannum
Incessu lustrare tuo: perque omnia tete
Compita monstrari, fatoque insistere victo:
Vtque: leuis pretij fuerit fortassis: honestum
Id tamen esse putes: situ pomaeria regni
Suecorum tendas, protensaque limina firmes.
Nec labor eximius superest. Nortuegia clades
Nunc gemit, at Danos crebro [crebo ed.] lassauimus ense,
Et dedimus vario sentire ea damna tumultu.
Sic ait: ac molli circum praecordia lusu
Aestuat actutum pateram capit, inque Lyaeum
Pronior, haud opera Danos maiore tumentes
Prosternes: auidisque infert spumantia labris
Cymbia, et obuerso desiccat pocula fundo.
Virtutemque animique altos collaudat honores
Albertus, cumulatque iocos et sede quieuit.
Nec tamen et parili Sueones ea lubrica plausu
|Dicta ferunt. alio meliores pectore tantas
Gnatonum voces et guttura blanda salesque
Expendunt, irasque inter gemitusque silendo
Exercent curas, animosque doloribus implent.
Sed neque vel diuum monitus, vel proxima diuis
Signa mouent, laetam suasere Oracula pacem,
actaque de coelo quercus. quid inesse negatis
Numina querceto? priscos ea nota per annos
Et Freggae sacrata deae, rigidissima nodis
Stabat, et haud vlla manibus violata securi.
Quamque Vpsalenses veteri de more parentum
Et pietate colunt: circumque inferre choreas
Assueti, donis mulsoque ac farre litabant
Annonaeque vices, et opimas vbere glebas
Orare, ac patrio deferre piamina ritu.
Huc igitur multa terrarum e parte iuuentus
Confluxit cultura Deam: tenuesque corollas
Vt parat. ac ramis innectere serta moratur:
Tempore quo nostro Sol proximus imminet orbi
Delibatque gradus Tropici borealis, et altos
In sua detorquens subigit vestigia currus:
Ecce serenato funesta tonitrua coelo
Existunt: subitoque metus cumulare fragore.
Deuibrantque faces atque ignibus aethera complent:
|Cum simul in sacram dilapsa ea fulgura quercum
Corripuere comas, cuneoque impulsa sinistro
Robora perfringunt: latosque reuellere ramos
Et medias inter properant se inferre medullas.
Obstupuere animis, subitisque horroribus ardent
Foemina virque simul: quantumque intendere vultus
Et lacrymis spectare valent, tantum anxia multo
Turba gemit, varioque implet confinia planctu.
Mirantur sacrum robur, totque ante per annos
Intactum, subitis afflarier ignibus, huc iam
Partem agier vulsam: partem radice teneri
Infractam, ceu cum tormento pila remisso
Acta volant, celerique premunt obstantia pulsu
Deijciuntque solo, partesque sub aethera spargunt.
Sic confracta ruit patulis latissima ramis
Quercus, et ingentes traxit dilapsa ruinas.
Hinc perculsa metu populis et territa mens est:
Qui quantum ingenio satagunt, rerumque priorum
Acta vident, tantum cladis ceu certa futurae
Signa animis capiunt, venturaque tristia narrant.
Praecipue iam sparsa gemunt incendia bellis.
Atque hominum tam stulta dolent conamina: cum se
Haud pretio certe eximio demergere magnis
Cladibus, et patrias studeant committere [commitere ed.] gentes.
|Illi igitur pacem votisque animisque sequuntur:
Conanturque alijs ita persuadere: quod istam
Roboris antiqui cladem coeloque sereno
Confracti, referant maioris forte pericli
Indicium: planeque dis authoribus atros
Monstrari euentus praesagaque corda moueri.
Sed neque dicta virum. neque coelica signa Tonantis.
Principis inflectunt animum. Gnatonibus aures
Iam pridem dedit, et fracto temone ruebat
In praeceps, sed et externo iam milite gaudet,
Insipiens: laetam tumidis qui nescius armis
Postposuit pacem, stultisque caloribus ardet.
Interea magnum Sol circumuectus Olympum
Incitat Hesperijs currum regionibus, et iam
Praecipitat longi rutulos certaminis orbes:
Cum iubeat mensas nocte incumbente moueri
Auferrique dapes, mox gausapa mollia tollunt.
Obtenduntque scyphis oppercula nota, leuantque
Ingentes pateras, et agunt mantilia lymphis.
Discessum est, molli: thoro Rex deinde quieuit.
Fama volat cultas Danorum sparsa per vrbes.
Quae celeri propulsa gradu terrasque salumque
Implet, et e varijs terrorem motibus auget:
Fama minor vero, tenues quae lapsa per auras
|Primum, succreuit studiis populique tumultu
Et clamore senum. celsas mox scandit in arces
Margretae: prenditque minis petulantibus omnem
Qui Chersoneso subtendit littora. campum.
Mox cunctas regni partes, et plurima passim
Occupat arua: proculque aditus molitur, et altos
Auctior ingreditur posita formidine postes.
Nec cursum diuisa locis magalia tardant
Aut pelago dispersa. Diis authoribus acer
Influit oceanus, spargitque per aequora terras.
Et secat ingenti distantia littora ponto.
Maxima quas inter medio Sialandia tractu
Eximios rerum fructus et ditia pandit
Rura bonis: siue eoo sub limite Scanos
Spectat agros, propterque videt se attollere celsas
Anconae turres dubiosque extendere portus.
Seu latus occiduis obiectat fluctibus: hic qua
Cimbrica traijciunt celeres in rura Liburnae
Oppositosque vident hinc atque hinc surgere montes.
Terra apprima ferax: quae quantum obnoxia ripis
Littoribusque iacet, tantum celeberrima tutis
Portubus, ac fida ratibus statione redundat.
Vicinasque beat cumulatis mercibus vrbes.
Hanc aliae, numero quas vix comprendere possis,
|Incingunt sparsae pelago, circumque coronant
Balthicae, et aequoreo dirimunt freta caerula regno.
Cum veluti Nymphas vndisque marique potentes
Oceani sobolem perhibent in Thetios ire
Obsequium, ac toto circum se fundere cursu.
Aut quo pulcra situ dispersas Graecia terras
Aegaeis partitur aquis, circumque locatas
Cycladas, Euboico confinia regna Geraesto,
Diuidit. ac medios inter fouet oppida fluctus.
Hinc cingunt Androsque tener, Naxosque Lyaeo
Sacra Deo vinique ferax. Latonia Delos
Et Paros, et medijs interlita Thera procellis:
Aduersos Maleae fluctus experta Cythera,
Ac Strophades, nemorumque iugis cumulata Zazinthus.
Dulichiumque Sameque et Neritos ardua saxis.
Sic Sialandiacos circum iacet Insula colles
Multa mari, ac toto late disparsa profundo
Regnat, et illustri complectitur aequora cyclo.
Primus Amageriae situs est et linea terrae,
Hafniacos quae opposta sinus portumque beatum
Claudit, et insigni littus statione coronat.
Hanc Monae rupes aequataque culmina coelo
Excipiunt. notias Lollandia diues arenas
Prospicit, ac dites obiectat Falstria campos.
|Explicat Oceano bimarem Langlandia ripam.
Vrgentesque secat fluctus: vbi Balthica sese
Aequora compressant, tenuique impulsa meatu
Praecipitant lapsus angustaque littora lambunt.
Tum vero latis propassa Fionia campis
Brachia subtendit pelago. Iam Tunda fluentes
Frangit aquas. at fertilis hinc Samsonia vasto
Cingitur aucta mari, populis haec prima vetustis
Ingentes arces. ingentia rura ferebat:
Atque obtensa cauis pulcherrima moenia fossis.
Ardua testantur Vesburgi raudera castri.
Et Brattensburgo quae restant nomina muro.
Hinc iter in Scyrum: Cauro qua ventus et vnda
Insilit effraeni, scopulosque volumine pulsat
Conspicuo, ac tumidis versat freta caerula bullis.
Excipit Hessoliam vacuis apractias aruis
Et latus obiectum primis assultibus vrget.
Inde sub auroram rigido defixa profundo
Huena iacet: quae diues opum fuluique metalli
Longobardiacas caeco tegit vbere praedas:
Fabula ceu veteri memorat iam prodita mundo.
Huc igitur belli cum rumor et effera vocum
Congeries penetrat: totoque celerrima regno
Incubuit populis, tacitisque pauoribus implet.
|Vtque animos percellit, in altas protinus arces
Reginaeque domum vestigia flexit: et vt se
Rettulit in medium gradibusque palatia pressit:
Quae decreta forent tumidis certamina Suecis
Narrat, et in Danos iam condita praelia dixit.
Imperij titulos et auiti culmina regni
Magnificis inscripta bonis, interque beatos
Inclyta sceptra patres hac tempestate gerebat
Foemina: quae pridem Regi pulcherrima coniunx
Hacquino, viduos iam nunc Margreta penates
Despoliata viro studijs seruare pudicis.
Filia Valdemari: qui bella secutus et enses
Durauit sub caede manus, fuditque cruorem
Et castris assuetus in arma necesque ruebat.
Omnia perrumpens. Siculo ceu carcere ventus
Ingruit in syluas: interque cacumina nitens
Summa ferit: vellitque imis radicibus ornos.
Et valido celsas impellit acumine quercus.
Haud aliter nostrum fulcit sors alta Monarcham
Et fortuna iuuat: dum rura paterna superbo
Liberat hoste, minas frangit, terrasque receptat
Ac arces, belloque etiam confinia lassat
Atque adimit rigidis Scanensia praedia Gotthis.
Huic crudele igitur cum mors interrita fatum
|Solueret, imperio successit filia magnis
Inclyta consilis, patriosque exaequat honores:
Inuictamque dedit superare pericula mentem.
Valde autem magnis commotum vocibus aiunt
Valdemarum, et subitas vrsisse in pectora lites:
Audijt vt primum Natam vitalibus auris
Vesci, et foemineo cumulari ea munera partu.
Quod fortasse virum patrio succedere regno
Expeteret: qui iudicij bonitate manuque
Strenuus imperij partum decus ense tueri
Posset, et obtritis immittere vincla Tyrannis.
Haud nescire quidem quantae vicinia cladi
Inuigilet: nec se veterum ignorare dolorum
Semina, crudeli postquam vel Suecia ferro.
Vel face Vandalici turbare haec littora ciues
Aggressi. nullam vetera in benefacta quietem
Concedant: sedenim quantum se occasio tectis
Mouerit aucta dolis, quantumue iniuria posset
Vna nocere: equidem tantum se infundere nostris
Et bello cladem properent inducere regnis.
Praua sed humani est generis censura, procaxque
Atque ingrata Deo: nihil est cui recta Tonantem
Indulsisse, nisi et nostris sint omnia votis
Obuia, et ad stolidos aequent se commoda sensus.
|Ille quidem natum poterat cupijsse videri
Masculeumque genus: sceptris vt consulat, at non
Protinus e nostris superi prudentia coeli
Mensuram votis statuit. Deus arbiter omnes
Temperat euentus: aliaque optata bilance
Pensat, et humanis non laxat fata cerebris.
Non igitur quod velle patrem iam constitit. ast quod
Aeternis visum superis fuit, hora diesque
Extulit: ac laeta quod natum est, sorte beauit.
Quos ego, quos coeli positus, quae sidera credam
Natali fulsisse tuo? tibi maxima mundi
Inclinat facies, seque in tua lucra secundat:
Prosperaque et longae firmat tibi secula vitae.
Haud equidem haud sexu regnorum gloria semper
Imperiumque viget. minor est aliquando virorum
Virtus, et segnes deplorant culmina dextras.
Est animus qui magna gerit: quo principe si quae
Magna paras, si non tentantem magna retardent
Inuida fata, equidem spes est te maxima posse
Perficere: et celebres cumulare in sceptra triumphos.
Quidue Semiramidi, quidue obfuit Orithyiae
Haud natas vixisse viros: non certa gerendis
Penthesileae inerat satagensque industria rebus?
Aut animo fortes quis nescit Amazonas? illa
|Viribus ingenioque valens gens Inclyta, quamuis
Foemineo tantum sectetur maxima sexu.
Intulit imperio formam: proprioque gubernat
Arbitrio, et patrijs obfirmat legibus vrbes.
Quin age tentantem peregrina haec culmina Cyrum
Atque lacessentem populos, dum victor Eoo
Multiplicat fasces, statuitque palatia regno:
Allectum domuit belloque oppressit acerbo.
Sed quid ego haec quaesita procul nunc contraho? nostris
Anglia temporibus poterit docuisse videri:
Foemineo quantum sub pectore robur et alti
Consilij lateat: quantasque in culmina mentes
Adferre, et quanta virtute existere possint,
In quascunque voces cultissima pectora formas.
Sane ego diuinos Heroas, et illa vetusti
Sceptra Magistratus natosque e luce Monarchas
Intuitus: cum me rapiat sententia vatem.
Huc feror: vt prorsus disposta palatia coelo
Iudice cuncta putem: primaque ab origine mundi
Iam sua venturis decreta volumina regnis.
Hic nihil humani arbitrij, rationis et altae
Virtutis valuisse. Deus praeuisa secundat
Regna. quibus tandem praeuisa ea regna ministris
Et dare sceptra velit. nihil est obnitier vllo
|Consilio, aut certos conari euertere fasces.
Quid Cyrum seruat? quid magnae exordia Romae
Promouet: ancipiti non res ea sacra vacillat
Proposito: firmis stat condita legibus, et se
Humanos contra sustentat laeta furores.
Venerit interdum fortassis, vt improba spectent
Pectora diuersum. Sedenim quae visa Tonanti,
Nequitias superant: fraudesque in funera voluunt.
Non igitur carcer. non ficta opprobria, non res
Aut fortuna minor, non hostica foedera regnis
Te prohibere queant: si te tua fata Deumque
Haud fallax series sceptris immittere dextras
Et regnare velint, medios velut actus in ignes
Nil Adamas cladis, nulla infortunia sentit:
Sic quoque siderei manet irreuocabile mundi
Iudicium. nusquamque labat: quia nexibus haeret
Consertis, firmoque capit primordia coelo.
Interea si quid toleres fortasse laborum
Aut duri interdum casus: absiste moueri
Pectoribus, nihil est conniti ad maxima, si non
Has etiam aerumnas, humanae ett tristia vitae
Experiaris, adest equidem Deus ista ferenti
Euentusque regit, teque hac ceu stringit amussi:
Vt veras laudes, et veri in culmen honoris
|Collimes. sine difficili res clara labore
Vt non perficitur, sic non consistit: habentque
Quo vitae meritos decernant Numina fructus.
Certe opportunum moderandis gentibus esse
Credo virum: cui non animi sententia foelix
Semper erat, nihil est innascier omnibus illum
Delitijs, qui sceptra gerat, qui iura ministret
Omnibus aequa: suos propter qui tristia ciues
Interdum subeat, vitamque funere faxit.
Tum, nihil aduersae qui sortis vidit, et altum
Obduci nunquam doluit caligine Solem:
Haud is scire potest, circum praecordia quantae
Versantur misero curae: cui saeua dolores
Interdum parit hora, animumque affligit acerbis
Casibus, ac tristi percellit acumine mentes.
Aut ferus insultat miseris: aut pondera rerum
Iudicat ignauus: quantumque in facta tuetur,
Tantum errat, geminatque graui sub lance dolores.
Et curas curis, et tristia tristibus auget.
Salue terra tuis aut inclyta Regibus olim.
Aut mage praesenti iam foelix principe diues
Anglia: quae vario quondam certamine multas
Fortunae ambages, multosque experta tumultus.
Multiplices Regum sensisti in funera motus:
|Aemula dum magnae ceu libertatis honestas
Expetis adduci vetera in fastigia leges:
Aut crudele quidem multorum robur auito
More domas, tutosque nihil das esse Tyrannos.
Di tibi florentes in culmina prisca secundent
Euentus: partamque pio conamine pacem
Auspicijs. Regina, tuis mitissima seruent.
Ipsa tibi haud tantum formosos Numina vultus
Aspirant: sed cum superi tibi sceptra domosque
Elizabetha darent, vna tibi maxima fato
Dant etiam: ne quas placidae Rhamnusia flammas
Excitet, ac saeuo bellorum grandine turbet
Impune: aut patrios frustra tibi mouerit enses.
Scilicet aethereo res est ita visa Tonanti.
Virgineis etiam regnorum culmina dextris
Et virtute geri: magnorum vt tanta patentum
Foemineo certe cumuletur gloria sexu.
Inteream quo te pietas, quo te aurea virtus
Et recti studium ferat, o Regina, sequare.
Freta Deo populique fide: quem laeta gubernas.
Et cuius solido firmas tibi sceptra fauore.
Tu sacris etiam ne desint praemia Musis
Esse corona velis: studiumque amplexa Camoenis
Insere, et has etiam patrijs adiungito regnis.
|Coelo equidem veniunt cunctis sua lucra, facessat
Foemineo quisquis generi crudelis et aeuo
Detrahit. ac sexum florenti pellit ab vsu
Regnorum: et vanis tantum dat ludere ceptis.
Magna gerit, magnisque interdum obnoxia bellis
Foemina perrumpit. Deus est qui euentibus armat
Imperia, et certos fidenti spondet honores.
Haud sexu afficitur personam laudibus aequat.
Quam virtus quam mens recti sibi conscia fulcit.
Valdemarus sedenim postquam sibi Numina gnatam
Hanc finxisse videt: partuque efferrier illud
Excellens naturae opus, et validissima membra:
Aegrius id primum quamuis fortasse ferebat:
Vt tamen et veris animum rationibus implet.
Tranquillos menti sensus inducit: et omnem
Detersit curam, gratusque: accedit Olympo.
Quin Helenae priscos indulsit blandus honores:
Et gratam recipit, veterique adiungit amori
Consortem, fuit illa diu suspecta marito.
Iniuste, haud facile est alienae obsistere culpae.
Atque vacare odis: cum tete iniuria victum
Obruat, ac saeuos ferat in tua vulnera dentes.
Et sunt notae etiam technae: quibus aula, quibusque
Humani generis pestes plerunque bonorum
|Dicta iocosque premunt. Stygia furor iste palude
Ortus obit terras, et atroci lumine regnat
Suffodiens, rerumque vmbris mendacia captans.
Iamque adeo celeres Margreta amplectitur annos
Instauratque artus nitidos, et prima iuuentae
Lustra auget: cum Nortuagico pulcherrima Regi
Desponsata, citos Boreae sub regna iugales
Intulit: ac vera virtutis laude gubernat.
Valdemarus sed Rex cum solers esset, et inde
A primis rerum ceu fontibus vltima late
Prospicit: et quos se tandem ventura sub vsus
Extulerint, multo iam cogitat ante: probabat
Nortuagio Regi Margretam iungier, illo
Posse etenim Danis ita foedere prospici, honesta
Vt deinceps viuant securi pace: minusque
Suecia terroris nostras cumularit in vrbes.
Hacquino siquidem peregrina gente puellam
Iam pridem Sueones conati adsciscere, totos
Occlusisse aditus magno voluere videri
Consilio: ne quo placidis sub legibus vsu
Inclyta Nortuagicis iungatur Dania regnis.
Et Magnum certe exosi manifesta dedere
Saepius indicia, haud cum Danis foedera sese
Vlla probaturos: quae iungant regna, virumque
|Concilient animos reuocentque e caedibus enses.
At vero Holtzatici anticipat connubia lecti
Valdemarus: medium cum sese includier hisce
Gentibus aduertit. pactumque huc tendere: Danos
Vt premat inuiso post effera Suecia bello.
Huc igitur spectans Gnatam coniungit honestis
Legibus Hacquino, monuitque in iura mariti
Cedentem: ne quos vnquam decepta tumultus
In patriam probet, ac cineres turbarit auitos.
Quin potius quacunque etiam ratione parentum
usta colat: spectetque solum quo nata, vetustas
Maiorum laudes, et honesta pericula voluat.
Sic ait, obscuris equidem sed fortibus vtens
Pro virtute notis. Post strauit parca maritum
Saeuior Hacquinum suscepta prole. Deinde
Valdemarus superos et rura paterna relinquit
Excedens. Vocat hinc Margretam Dania, fasces
Quae patrios solers oblataque sceptra gubernet.
Et nostro adiungat Nortuegica culmina regno.
Etsi autem diuis rem fortunantibus ista
Regnorum statuam coalescere foedera: quod nil
Inuito fas sit sperare amplissima coelo:
Non tamen et nostri virtutem, atque acta Senatus
Mirariue satis, meritaue extollere laude
|Et sua Valdemaro cumulare encomia possum.
Sane ea primaeui ratio e sententia mundi
Cum solers, tum iusta fuit: meliora nepoti
Asserere, et patrias auertere cladibus vrbes:
Scilicet externo ne quid vel ab hoste, vel acri
Fortunae impulsu (quantum prohibere sagaci
Mortales ea damna queant et tollere facto)
Aut patria, aut soboles: aut quae post longa sequatur
Tempora posteritas, poterit fortasse videri
Maiorum culpa et neglecti muneris ergo,
Ingentis sentire mali: subitoque dolore
Ingemere, aut iuste ignauos damnare parentes.
Haec est illa quidem, primum quae cura vetustos
Iunxit auos: certoque dedit sub foedera gentes
Communes spondere manus, interque tumentes
Irarum fluctus mediam sperare salutem.
Heu quantum a sanctis discessum est moribus, aut nunc
Prisca iacent, aut priuatis compendia rebus
Sic indulta manent: vt vix nunc vmbra supersit
Pectoris, in longum quod publica commoda vel quod
In seros mittat pulcherrima facta nepotes.
Omnibus erratur plerunque euentibus, vna
Hac tantum causa: quod causas rebus agendis
Ex errore struant, temereque domestica turbent.
|Coelica nil homini maius dant numina. quam si
Contento placidoque animo, quodcunque ferendum
Nouerit esse, ferat: seque in se colligat, et re
Praesenti viuat, neque suscitet ignibus ignes
Indomitus, studioque procax et inutilis aeuo.
Interea si quid fortasse occasio lucri
Si quid fata boni obijciant, contemnere: stulti
Ignauique viri est, cui nec mandare paterni
Publica iura soli nec tute domestica possis
Credere nec dubijs deferre negocia rebus.
Anchora at e gemina sub tempestatibus altis
Pontigradam fulcire rate,. sapientis et acris
Ingenij est: cui non vel desit in ardua praesens
Consilium, vel fortunae est ignota ruentis
Conditio, et tristes non reddit lubrica vultus.
Non igitur spernenda putes quae iusta coire
Foedera posse scias, qui sic sibi consulit vt nil
Detrahat officio, nec spe lactarit inani
In sua quos studio traducere vincula certat:
Is superos magnique colit pia iura Tonantis.
Hacque adeo certam sperarit laude salutem.
Vnum autem moneo, et iustis id vocibus vnum
Testabor: ne quam pietatis nomine fraudem
Ne quid amicitiae titulis aut foederis ergo
|Consilijsue struat, quod honesta lege pioque
Coniunctos pacto violet: quod pectora soluat
Incertamque fidem dirimenda in vincula mittat.
Tum vero socios et qui tua iussa sequantur.
Sic tractaris: vt haud miseros iniuria cogat
Aut pacto cessisse, aut iusta aliunde bonorum
Praesidia amplecti, tumidosque rescindere nexus.
Qualia non raro sensisse incommoda multos
Nouimus: immani qui cum ratione modoque
Sint dominati, equidem socias auertere gentes
Et subitas stolidi cumulare in funera causas.
Consilio res ista graui quapropter et aequa
Conditione recens coeat: bonitate deinde
Ac fidei constantis ope seruetur, agatque
Vtraque pars quod vtranque iuuet. quod vtranque bearit.
Nortuagijs igitur Margreta vbi praesidet aruis
Ingrato non more regit, nec inepta secuta est
Multorum studia: vt plane auersata paternos
Negligeret monitus, ceu nunc plerunque beatis
Maiorum illudit soboles mollissima dictis.
Exturbatque pios studia ob contraria mores.
Sed virtutis amans et honesto laeta pudore
Vicinis sua facta probat, passimque per orbem
Increscit fama, sequiturque potentia laudem.
|Ergo vbi Valdemaro secuissent stamina Parcae,
Expetitur Margreta suis: Nortuegica regno
Culmina quae patrio. Danisque penatibus addat:
Et gemina aeterno societ fastigia nexu.
Accipit oblatum Regina. Deumque hominumque
Decreto accedit: regnique amplexa coronam
Iusticia populos multum florente gubernat.
Tum pacis studiosa, nihil confinia laedit:
Non rixas. non bella serit: contenta paternis
Regnat, et antiqua laudem pietate merebat.
Hoc decus in Sueones qui venerat ante procaci
Consilio accitus patrijs Albertus ab oris.
Tollere conatus Reginam incessere dictis
Aggreditur: nigrosque sales et plurima miscet
Scommata, et inuiso cumulare opprobria dente.
Scilicet inuidia est alienae obsistere laudi
Et summos culpare gradus: quoque ardua virtus
Et fati lex quemque trahit, conarier atro
Deijcere impulsu laetasque euertere sortes.
Praecipue cum nostra tuis nil gloria rebus
Officere aut luci tenebras inducere possit:
Excellasque etiam studijs animoque bonisque
Fortunae, et claros numeres in sceptra parentes.
Aut Alberto etiam quid non sors magna Tyranno
|Indulsit: claris equidem natalibus ortum
Quis neget: Et patrias poterat regnare per vrbes
Securus. nusquamque graues metuisse ruinas.
At fortuna virum postquam iam lautior amplo
Inserit imperio Geticisque inducere regnis
Adproperat: diros in pectora protinus angues
Conicit, ac quantum sumptis dat crescere sceptris:
Quantum in celsa vehit rerum fastigia, tantum
Imbuit atroci funesta in iurgia morsu,
Praecipitemque agit, ac stolidis dat ludere dictis.
Nostra minis igitur subigit: culpatque grauatque
Ordinis eximij Proceres, ante omnia verbis
Reginam violat, dictisque incessit amaris:
Et causas quaerit foedique exordia belli.
Vsque adeo impatiente animo et virtutis egente
Margretae praeclara tulit conamina, sortem,
Fortunam, et geminis coniuncta palatia regnis.
Hinc ergo immani studio atque affectibus ardet
Indomitis, iraque tumens indulget inani
Suspicioni etiam: atque obseruat facta beatae
Principis, ac duris infercit crimina rebus.
Infoelix quantas plerunque superbia voces
Et quae probra iacit, tumido cum Numina morsu
Aut petit, aut hominum suggillat facta: procaxque
|Exacuit diros fraterna in viscera dentes.
Tandem etiam nostras belli rumoribus vrbes
Territat: excursu funestat rura citasque
Interdum flammas et vasta incendia spargit.
Quo se more quidem iam laetos pene triumphos
Ducere praesumit: passim grassatur et acres
Scanorum populos haud vna clade fatigat.
Hic est ingenij petulantis feruor, et atri
Pectoris impulsus, cum nec mediocria, nec rce
Certa, nec aequata regnum virtute sequatur.
Sed nihil inuitis fas quenquam fidere diuis:
Aut maiora sequi. quam quae comprendere facto
Ac retinere potes. stulte sibi prospera fingunt.
Quos in non dubios retrahunt fera sidera luctus.
Iuppiter haud dubia nam temperat omnia lance:
Alternatque vices, fatique volumina torquet
Impellens manibus sortes: velut accidit haec res.
