Vertitur astrifero Sol curru vectus in orbe,
Et nitidam interea dilatant sidera lucem:
Februa cum celeres adducunt festa Kalendas
Adducuntque diem, Procerum quo turba coiret
|Descriptasque manus in Gotthica praelia mittat.
Cum simul Hafniacam succedit gratus in vrbem
Nuncius, ac toto transmissas aequore narrat
Accelerare manus: Dominaeque sub atria ferri
Agmina Cimbriacis delecta e gentibus, et quos
Omnis in arma viros Prouincia mittere posset.
Millia multa quidem: gladio quibus omnibus altos
Rumpere thoraces, Sueonumque impellere turbas
Mens fuit, ac late strages proferre cruentas.
Illa per immensos excurrit terra recessus.
Et Boream porrecta petit. mediasque per vndas
Diuidit Oceanum, longisque ambagibus exit.
Terra virum studijque ferax et nobilis aruo
Pectoribusque bonis: animo quibus alta voluptas
Bella sequi belloque mori, si forsan honestam
Arma per et cuneos pariant ea praelia laudem.
Tum sua non dubijs foecunda Fionia telis
Robora traduxit, Sprouensiaque aequora puppe
Praeterit, ac ratibus Korsoras legit arenas.
Hinc gleba foelix et agris Lollandia rectis
Casside munitos iuuenes clypeisque decoros.
Et fera torquentes iterato pila lacerto
Expedit. his socias adiecit Falstria dextras,
Adiecitque suos breuibus Langlandia peltis,
|Eximium numeris agmen. Sialandia diues
Cui sua transscripto mox robora milite iungit,
Iungit equos turmasque virum, cuneosque recenset
Et coniurato properant ad praelia Marte.
Denique quis fidos patria haec in praelia narret
Agricolas: qui sponte manus animumque ferebant.
Et vouere citas peregrina in vulnera dextras.
Hoc genus in Sueones igitur communia claris
Extulit arma viris, patrioque fauentia regno
Tela mouent, nullis obnoxia tela ruinis.
Quam Regina manum cum confluxisse videret,
Condictumque diem patrias seruasse phalanges:
Officij memores celebrat. propereque iubebat
Delectus agier cuneisque adhiberier aequos
Censores: quibus et res bellica nota magistris
Et foret in patriam studio mens aucta salutem.
Est in conspectu, celsas vbi Martia turres
Hafnia sublimi diductas robore tollit,
Campus agro diues, laetoque notabilis aruo:
Planus, et aequatos referens in pascua vultus.
Hunc Regina locum censendo militi, et armis
Lustrandis delegit. adest pro more Senatus
Spectanti. dominamque animis confirmat at illa
Nemo equidem melius, neque quisquam promptius acti
|Aspicit obtutu: tanta est industria, tanti
Hortatus, tantae benefacta in singula laudes.
Huic tamen officio tum praesidet arduus armis.
Arduus ingenio et transmissis viuidus annis
Offenus: qui natus auo praestante Stigoto
Fulmineoque grauique (sacrum cui nomen ab Albo
Venerat) ac prisco Maiorum clarus honore
Fortunam virtute colit, constansque tuetur.
Huic omnes Martis Labyrinthi, huic nota fuere
Arma viro: quibus aut saeuos propellier hostes,
Aut sua cuique putes praecingi corpora posse.
Singula quapropter vigili cum mensus ocello
Prospicit, aequatis aduertit lumina rebus:
Informatque aciem monitis, omenque secundat.
At simul vt campo res est confecta, maniplos
Oceano propere traduci in Scanica iussit
Littora. confestim ratibus tanta agmina pontum
Exsuperant, fluctusque terunt, et caerula versant
Aequora, qua geminos dirimunt freta Scanica montes:
Et minor oppositas traiectus mittit in vrbes.
Interea Hafniacos repetit Margreta penates,
Diuinumque vocat consueta in tecta Senatum:
Impatiensque morae non longa ambage profatur.
Quae mihi prima viri poterant suffragia dici
|Omnia iam dudum cum certe expensa probarim.
Consilijs vltro vestris accessimus, ast iam
Quae nostris Sueonum monitis responsa Tyrannus
Praestitit, auditum est, flammas spirare. minasque
Certaque bella sequi. nostrisque illudere regnis.
Quod quanquam merito turbare ea pectora posset
Foemineo tantum quae robore fulta labantes
Admittunt animos, raroque in tristia perstant:
Me tamen afflictam solor, metamque laborum
Principe sub Christo posui, tum nostra coegi
Praesidia, et patrias contraxi in praelia vires.
Contraxique manus. quas nunc mihi tendere scitis
In Sueones. ferat officio rata praemia vestro
Posteritas: animoque Deus tibi iusta secundet:
Praebueris fidam quod in haec mihi foedera mentem.
Praeterea totas descripsi in bella cohortes
Exciuique tuba, et numero constante redegi
In cuneos, quascunque etiam Nortuegia vires
Et quod robur alit: mihi venerit aucta feroci
Milite, qui patrias feret haec in bella bipennes.
Etsi autem numero Sueonum Rex vincat, et in nos
Ingentem populorum aciem, ceu clara per vrbes
Fama volat, forti constantem robore ducat:
Cum minime externo prohiberi milite posset.
|Quod Notios spirare dedit coelumque Deusque
Atque agere aduersos nostra haec in littora fluctus:
Attamen aethereo prorsus confisa parente
Spes animo rectas concepimus. Omnia Christo
Sub duce supremo mihi successura: perinde
Vt quae iusta solent spretis succedere regnis.
Id superest, vera vt decernam lance, cui rem
Hanc tantam et nostri committam robora regni
Expertoque acrique viro: cui pareat vni
Miles, et ad cuius consistant iussa phalanges:
Seque adeo motis exercitus explicet alis.
Id faciam: quod ab his me partibus inuida Sexus
Conditio pepulit, bellique exegit ab armis.
Hanc mihi consilio partem, diuine Senatus.
Expedias res haec fortunae est maxima nostrae:
Quae si firma siet, spes est consistere posse
Caetera. Sic dixit: fusosque in sidera vultus
Extulit, ac sese prohiberi hac sorte dolebat.
Cum Proceres laeta Reginam voce secuti
Consilium laudant, animumque assensibus implent.
Et fortem durare iubent: tum fidere diuis.
Et supero patriae deferre negocia coelo.
Haud semper, numero qui praestat in arma, secundos
Rettulit euentus, alto Deus vnus Olympo
|Praesidet, is stultos humana in gente furores
Iudicat. ac vanos actorum ponderat ignes.
Causa est, ac animi pietas, quae teque tuosque
Asserat, ac laetis inscripserit arma triumphis.
Nunc igitur belli cum poscant fulmina gnarum
anta aliquem, ducis officio qui functus habenis
Imperet, ac forti committat praelia ductu:
Tu Regina virum memora, cui tute phalanges
Subdere, et haec patriae deferre negocia velles.
Nec cunctata diu, fortem designat suarum,
Lyckea cui prima domo fortuna beatos
Attulit exortus vitae. genioque secundo
In patriae magnos succrescere iussit honores.
Vixerat ille diu Latijs excultus in oris:
Insubresque viros et Cisalpina secutus
Regna, fero didicit rigidas certamine gentes
Atterere, et grandi populos inuoluere luctu:
Tempore Romuleas acer Galeatius vrbes
Quo premit, ac forti Latios domat ense Tyrannos:
Et congesta manu praeruptis oppida saxis
Occupat. Huic igitur primis Lyckeus vt annis
Militat, ac facilem durat sub Marte iuuentam
Bellorum varias discit solertior artes:
Bellorumque vsus varios, stratagemata, fraudes,
|Atque hostem captare modos, et frangere victum.
Eximius forma, mentem bonus, integer aeuum
Atque artus: rutulam cui circum tempora barbam
Dij posuere viro, geminasque in lumina stellas
Inserere, et latam proferre sub aethera frontem.
Cui nunc ter decimam cumulato sidera messem
Et tria lustra dabant. inerat prudentia menti
Quae summis par rebus erat: largissimus auri
Officijque, parum qui blandis guttura dictis
Venditat. aut miseros promisso ludit inani.
Hunc igitur Margreta ducem cum legit. honesto
Protinus adiungit suffragia more Senatus
Decretumque probat: tum sic Dea vocibus infit
Laetior, ac molli tendit praecordia dicto.
Altera pars nostri. Proceres confecta laboris
Cessit, et aspirant iustos mihi Numina cursus.
Hoc, alias duris mihi cognite rebus Iuare
Exorem sine te: faciles cape pectore motus.
Atque animo patriae gratam meditare salutem.
Tecta virum, populique domos adytumque Deorum.
Et decus hoc, veteri maiorum stirpe relictum
Quod gerimus, totum tibi nos committimus: aude
Hanc ductare manum. turmasque vrgere volantes.
Auspicijs fer tela meis, monituque phalanges
|Dirige, et aequato moderare pericula sensu.
Tu belli variasque vices, tu praelia nosti,
Et seruire meae das tempora iusta phalangi.
Dixerat. Ille diu mentem stupefactus inhaesit
Subdubitans. tandem patrias crebrescere voces
Vt videt, ac sacros vrgere haec iussa parentes:
Intulit aetherijs oculosque et lumina flammis,
Et Dominae quae sancta dari responsa decebat.
Rettulit ingenuus. Non hanc se exposcere laudem.
Non titulos, minimum esse quidem, quo excellat in armis
Exsuperetue: nec hoc tantis confidere rebus
Militiaeue ducem se credere, maxima Virtus
Consiliumque viris meritos firmarit honores:
Et ferat haud pauidas tanta in certamina dextras.
Nec tamen officio frustrabere moesta. supremum
Esse velis si me bello caput: et tua nostro
Praelia Marte geri, nihil hic formidine pressus
Defugiam: nihil hic Latijs quia viximus oris
Foeminea nos tela manu torquere putabis.
Haud equidem timido didici sub Principe dura
Bella sequi, varijs consulta exercita fatis.
Et populi strages, et maxima praelia vidi.
Inter et ipse fui calido cum rura cruore
Spargier, et circum cumulari tanta videres
|Funera, sublimi spectares vertice quantum
Nubibus aerios proferre cacumina montes.
Matrona scit, Rhodanusque celer frendensque Garumna,
Scit Padus, ac Athesis: quantumque in ditia currit
Prata solum, molles vbi frugifer explicat vndas
Mincius, et tardos transmittit in aequora fluctus.
Denique quid Sueonum rupes. quid maxima spectant
Robora Gotthorum primis ego Tyro sub annis
Perspexi. quem nunc venturis caedibus offert
Albertus, magno rerum mihi cognitus vsu
Est locus, haud cuiquam domus est sua notior, et nunc
Si patriae constans nostrum sententia bello
Exigat officium, tantis ego nostra periclis
Omnia detulerim foelix mihi tempus oriri
Id statuam, quo vel referat victoria saluum:
Vel me conflictu vita spoliarit honesto,
Atque acies inter medias mihi funera constent.
Dij tribuant iustas in tanta pericula vires:
Nec mea venturo sordescant facta nepoti.
Sic ait. Illa quidem sacro sese omine motam,
Auspicibusque dijs tantos committere ductus
Testatur: dextraque pium confirmat: et isto
Pignore commissi pandit rata munera belli.
Succedunt voto Proceres, hortantur Iuarum.
|Accenduntque simul. patrij res maxima regni
Nunc humeris vir clare tuis imposta recumbit.
Grande onus, at diuis te sustentantibus omnem
Vince metum, coelo nihil est quod Principe durum
Quoque iuuante putes humanis viribus impar.
Ille autem inclinans dextram comprendit, onusque
Impositum capit, ac tali se voce sacrauit
Deuouitque Deo, referant mihi Numina fructus
Quos merear, si quid vel vita fidesque manusque
Vel poterit bello virtus infracta mereri.
Interea ne quid turbaris pectora: nec te
Sollicitam afflictes. dubios expelle timores,
Atque animum coelo fretumque Tonante serena.
Hoc te vnum Regina peto: si ducere turmas
Et me signa fero iubeas opponere Gottho:
Id solers age consilijs factoque secundo:
Vt fieri quae tute velis intelligat acer
Miles, et arbitrio seque et sua feruida nostro
Pectora subijciat: non nostris iussibus obstet
Nec ferat aduersos sacra in mandata susurros.
Haud quicquam turbent, praecepta nec vlla morentur
Fabellis: nostros neque quisquam inquirat in actus.
Eque suo stultus fingat diuersa cerebro.
Nos operam dabimus, bene res vt tanta geratur,
|Auspicijs Rex Christe tuis: Sueonesque quiescant,
Et minor hinc vanas iactantia mouerit vrbes.
Sic dixit, cum laeta manu iam prendit Iuarum,
Et curaturam recipit, quo quisque locumque
Officiumque suum sciat, et sibi iussa sequatur.
In reliquis id agas quod rerum certa requirat
Et belli ratio, qui parent legibus, istos
Collaudes, qui non, violento cogere ferro
Hos te posse putes. sarto tibi iure feroces
Admoneas, poenaue graui sub signa reposcas.
Sic Regina, loco surgens quae deinde Senatum
Soluit: et e numero delectos vrget equestres
Ire viros, ipsam quae tum comitata sequatur
Pars dominam. reliquis abitu dignata beati
Admonet officij, iusque in pia pectora mittit.
Et nunc nostra, inquit. coelesti regna Tonanti
Et patri committo Deo: qui summus Olympo
Cum Rector siet, ac mentes inflectat agatque
Quo velit, et tenui compescat iurgia motu:
Is populos, nostrique status et culmina regni
Seruet, et hos animo placatus firmet honores.
Tu vero patrijs ne desis inclyte rebus:
Nec studio desis, quo meme aduersa pauentem
Erigere, et moestam solari munere possis.
|Fac sacro stent cuncta gradu: ne iniuria quenquam
Laedat, et inuisa miseros vel lege grauarit,
Vel meritum praeter scelerato obiecerit ensi.
Quod iustum est agite, et Christo sub vindice rectum
Perficite, in nullo mens sit sibi conscia facto.
Vicerit externos, qui se quoque vicit, honestum est
Nec nocuisse bonis, nec praemia sancta malignis
Asserere, et curua metiri facta bilance.
Quae grauiora premant fortasse negocia: ceu cum
Non facile expedias quae sit sententia dicto.
Maioresue serant populis certamina lites:
In reditus tranquilla meos seruata quiescant.
Interea bellis quanquam non tristibus inter
Esse queam: neque enim duris me sexus in armis
Esse sinit: spacijs tamen haud distantibus inde
Abfuerim. fortasse aliquid praesentia nostri
Conferet, ac patrio subtendet robora bello.
Finierat, superosque simul testata. Senatum
Dimittit, properantur equi, leuibusque iugales
Curribus impediunt. facili pars esseda canto
Subruit: vrgentes alij conscendere rhedas
Et cursu proferre gradus, mora nulla, per amplas
Inuehitur Regina vrbes, pariterque quadrigis
Pergit, vt impulso cum turbine parua feruntur
|Nauigia: haud facile est oculos defigere malis.
Atque acie cursus protrusaque rostra tueri.
Sic Scanos Regina petit. freta transit et vndas.
Qua diuulsa breui saliunt maria ardua fluctu.
Atque Helsingburgum prospectat littus in vrbem.
Inde celer Lundam curru venit. Illa priori
Vrbs seclo meritis praestabat honoribus, et re
Lautior in reliquas sua commoda transtulit vrbes:
Foecundoque colit ditissima praedia monte.
Huc igitur multo ante duces Margreta iubebat
Confluere, immanis caperent vt munera belli:
Officijque gradus, neruosque et vincula iustae
Militiae acceptent, seque in sua foedera iungant.
Ipsa etiam accedens pernici laeta volatu
Vrbem adit, ac prima tum demum ibi nocte quiescit.
Multa mouens animo diuos veneratur, et omnem
Militiae euentum soli pia credere Christo.
Iamque dies aderat roseo prouectus ab Ortu,
Februa cui decimam tribuere piamina lucem:
Cum simul egregios Regina iubebat in aedem
Acciri Proceres, cui prunis tostus acerbis
Craticulamque gerens tum Martyr praesidet, amplo
Diues agro, lateque bonis opulentus opimis.
Huc ergo ingrediens celeri comitata ministro
|Et stipata latus diuino Antistite, quo tum
Scania ceu vero foelix erat aucta parente,
Deuenerata Deos primum consistit: et inde
In medios progressa graui sic voce morantes
Alloquitur nec abest facundis gratia dictis.
Inclyta maiorum soboles: et honesta meorum
Nobilitas: quo me superi florente beatam
Ordine decernunt: regnique haec sceptra tueri
Et proferre iubent certisque augere triumphis.
Quae me causa tuas vrgere in praelia vires
Impulit, ac patrias conferre in bella phalanges.
Ignorare nequis: mecum qui longa tumultus
Assidui pateris, scelerataque iurgia damnas.
Et nunc praeteriti repeto nihil acta furoris
Hostilesue minas, nec quid mihi publica sparsit
Hactenus aura mali: dum sese Albertus in iras
Concitat, ac nostris illudit subdolus armis.
Res ea iam pridem late volat, obuia saeuis
Iudicijs hominum. qui vel plausere superbo:
Vel miseros odijs nihil infestare verentur.
Scilicet humanae quo demum more, quibusque
Interdum dictis ignota negocia gentes
Exagitare solent: dubijs cum plurima rebus
Ceu tamen haud dubijs cumulant fastidia verbis.
|At nihil auersae populorum vocibus vsquam
Cessimus officio motos a Rege tumultus
Et temere immissas vicina in rura cohortes
Fregimus, aurato piscatur Suecia reti:
Et magno constant stratagemata perfida Gottho.
Quos tibi successus et honestae nomina laudis
Deferimus, qui cum superis potiare secundis.
In nos magna tuae virtutis fama redundat.
Meque adeo obstrictam tibi grata in praemia reddit.
Sed quid ego haec cunctis iam pridem nota? parumne
Esse putes, veteri laudem virtute mereri.
Ni tibi praesenti cumuletur gloria facto
Consistatque fides: patriae quae rebus asylum
Praebuit, ac nostros etiamnum durat in vsus:
Di tibi pro meritis, quantum dare coelica possunt
Numina, dispensent. sed et eluctarier hisce
Si fortuna malis et mens sibi conscia recti
Afflictam me aliquando sinant, votoque potiri:
Haud quicquam ingratae studio certasse querare.
Interea veteri pro consuetudine fasces
Imperijque gradus, quantum potes assere, bellis
Nunc equidem accingor, patriasque accerso phalanges
Alberto permota, trucique et prorsus habente
Nil rationis, inest auido vis effera Regi
|Impatiensque sui natura accensa nocendi
Proposito, quo me, si quid fera vota secundent
Optanti: patrijs satagit depellere regnis:
Et mea multiplici dispergere commoda flexu.
Hinc igitur stant iustae acies, exercitus alae.
Cornua, et ex omni contracta frequentia regno.
Quo mihi nunc cuneo, et populorum classe Tyranni
Regia tentanda est, longique iniuria belli
Vindicibus pendenda dijs, num ferre necesse est
Quae vobis cumulat diuturna opprobria Danis?
Et mihi certa quidem spes est prosperrima Christo
Sub duce bellorum peragi certamina posse.
Quo vos laeta velim nulloque imbuta timore.
Principe vexillis submittere pectora nostris
Virtutemque sequi: qua gens mihi Danica semper
Cognita, et est nostro iam pridem accepta parenti.
Cumque mihi haud fas sit medijs consistere pugnis,
Conflictuque manus serere, et ductare cohortes:
Haec mihi foemineo quod vis sit perdita sexu.
Et ratione veter. alium tibi trado Senatu
Iudice, qui nostras decreta in praelia praestet
Sustineatque vices. quae postquam dixit, honeste
Acceptum media Lyckeum sistit in aede
Commendatque ducem populis, ac talia fatur.
|Hunc habeas inuicta virum gens Danica, cuius
Imperio parere velis: quo Principe laetum
Militiae exantlabis opus, belloque superbum
Compescas, mea nunc qui prouocat arma Tyrannum:
Et spreuisse tuos audet temerarius enses.
Conticuitque parum. tum vero vt voce locuta est,
Sic subicit. partam tibi gens ita rere salutem
Et fortunato superanda pericula bello
Si ducis imperio non detrectanda putabis
Obsequia: at prompto facias animoque parato
Quae fieri mandet, quibus et parere necesse est.
Tum vero Proceres, et tu mihi Danica pubes
Ipsa virum nosti, quantis tibi militat annis
Quanto vsu. neque enim me ignauo credere turmas
Atque haec bella vides. Latij prudentia mundi.
Atque artes Sueonum: tum si qua industria Callo.
Omnia Lyckeo comperta fatebere nostro.
Hunc igitur belloque ducem, monitisque magistrum
Accipite o Proceres: cuius sibi quisque putabit
Imperium nullis violandum motibus esse:
Ni poenas etiam, si quis praefractus obire
Iussa neget, metuisse velit. culpamque piare:
Et luere effraenes quae fas sentire maniplos.
Sic ait: ac humeris Chlamydem subtendit Iuaro
|Purpuream, belli decus atque insigne probati
Supremique Ducis, quae postquam appensa nitentes
Pandebat limbo gemmas, tum voce sequuntur
Ingenua, templo quicunque astare: petuntque
Collaudantque virum, fusisque in sidera dictis
Ingeminant plausum, et dominae spem vultibus augent.
Illa nihil contra, iunctis sed brachia palmis
Extulit in coelos, populique ad iussa quiescens
Se sibi confirmat, curasque in gaudia voluit.
Atque haec gesta quidem sic sunt, conuiuia laetis
Perficit Antistes, meritisque adiungere mensis.
Cum coelum interea propulsis vertitur horis
Alternatque diem: subitas Venus aurea flammas
Mane iacit, propterque oritur placidissima Phoebum,
Et tulit eoo radiantia lumina mundo.
Hinc digressa quidem casto Regina cubili
Sacrorum de more petit solennia templis:
Et precibus venerata Deum, commendat Olympo
Omnia quae patrio iam ducit robora bello.
Inde ministerio non paruos obtulit aeris
Depacti cumulos: argenti pondus et auro
Inductum calicem, sacrata numismata voto.
Mox abitum maturat, equosque educier acres
Praecipit. Hic celeri Lyckeum voce vocatum
|Admonet, atque graui tum protinus ore locuta est.
Lyckee, ante alios multo mihi charior vnus:
Et meritis adamandae tuis: cui Numina saeuos
Sternere, et infestis tribuant premere ensibus hostes:
Sis genio foelix, et nunc tibi contrahe nostros
Ductor equos, animumque vocatis omnibus adde,
Et si quid monitis opus est, decerne, facessat
Omnis vbique mora, et quantum potes impiger insta
Proposito, ac celeri cursus lege tramite nostros.
Vnum oro: totis animis connitere, toto
Consilio, vt minima laedantur clade coloni.
Qua tu cunque graues circum regione cohortes
Ducis, et hac forti calcas mea rura phalange.
Nunc ego praecedam, et venienti castra parabo
Vardburgi, refici quo miles possit, et istic
Saltem aliquot durare dies, operirier hostem
Grataque curato submittere pabula ventri.
Huc transmissa etenim leuibus multo ante carinis
Aurea dona iacent Cereris, ditissima regni
Munera, quae faciles cumulabant tota coloni:
Vt nec equos, nec dura viros affligere possit
Aut tardare fames, ego te praecessero quantum
Seiungant nostras bidui discrimina turmas.
Dixerat. Hic subita velut actus nube reuertit
|Hafniaca pridem quem miserat vrbe vocatum,
Nortuagios in bella viros. Ille impiger vt se
Intulit in Dominae conspectum, narrat honestae
E Borea gentis quae sit constantia: quae vis
Pectoris, ac quantum ferat in certamina robur.
Ante aliud tamen ingenium solertis, et iras
Ingentes, alacremque refert in praelia mentem:
Quae sitit hostiles libare in vulnera dextras.
Siue vtraque aciem coniungi ex gente iubebis:
Seu mage quamque velis proprijs ceu viribus omnes
Hos tentare aditus, hostem quibus opprimat, hic se
In quosuis visae casusque et iussa paratam
Esse refert. auido gens haec Nortuegica motu
Expetit inuiso Sueonum se opponere Regi,
Et finire minas: patriosque ex hoste penates
Asserere, et duro pacem sibi condere ferro.
Vtque falerna bibunt auido mera gutture, si quos
Aut sitis alta premit faucesque astringit inanes.
Aut grata inuitat fraterna in pocla voluptas:
Cum simul assedere boni, Comitesque bonorum,
Et leuibus poscunt aspergere vina corollis:
Haud alio pubes animo Nortuegica bellum
Hoc sitit: huc totis propendet viribus. vnum
Id Regina petunt coniunctis vocibus omnes:
|Vt forti firmaque sies in praelia mente:
Nec tibi fas vllo statuas rumore moueri
Quo minus incepto properes, finemque dolori
Imponas tandem, fraenumque furentibus addas.
Denique iam grauibus consistit miles in armis.
Iam conferre manus, dextrasque infundere dextris
Molirique aciem cupit, et concurrere bello.
Praecipue vero officio, virtute fideque
Atque animi studijs Tuuo tibi militat, acri
Gadlorum prognatus auo, cui pectore firmum
Robur inest. mentique decus sublime resedit
Consiliumque viro, totas solertior vrbes
Vectus equo circum explorat. totumque virorum
Agmen agit, populosque vocat. iuuenumque maniplos
Cogit, et excitos delectu examinat: arma
Imperat, ac pleno trahit in certamina iussu.
Defunctus sedenim iam dudum munere fines
Milite cum toto nostros obsedit, et istis
Te praestolatur celerantem praelia campis.
Hactenus auditum patienter laeta ferebat
Percepitque virum. sedenim Nortuegica postquam
Castra loco didicit nunc opportuna morari:
Aethera complectens oculis promptissima laudat
Pectora, et ingentes animos ad sidera tollit:
|Cum simul et merito Langaeum grata ferentem
Munere donari iubeat: celerique caballo
Ornari, et rutulum dat habere in praemia torquem.
Hic Lyckeus enim, quod nuncia laeta referri
Audierat, toto gauisus pectore iustas
Concipit in coelum voces: defendier orat
Seque suosque Deo, Superosque iuuamina poscit.
Tum vero si forte tuas Regina cohortes
Praecedens ducas, vrbique arcique propinques
Vardburgo, recte potes id fecisse videri:
Et tua non dubios referet praesentia fructus.
Quid quod et expediat diuiso tanta moueri
Agmina procinctu. / alternasque capescere noctes:
Densa vrgent pressantque magis. disiunge meantes
Et spacijs discerne viros, intercipe gressus.
Et leuius sua damna ferent, quibus hospita nostris
Ordinibus praebere et equis dare tecta necesse est
Nos operam dabimus sine magna vt clade sequamur.
Nec mora, cum celeri sese Regina volatu
Abstulit in currus, rectaque accedit in vrbem
Vardburgum. prisco fuit vrbs ea splendida seclo
Diuitisque potens: primas qua luce tenebat
Inter honoratos Hallandica et oppida ciues.
Nunc aequata solo lachrymis testatur obortis
|Inuisas Superum leges, quibus ardua late
Moenia prosternunt. flammisque ingentibus implent.
Interea dum se venturo seruat honori
Et melius proferre Deos ac condere fatum
Moesta rogat, celeri tutela est fida carinae
Et portu sua lucra capit. iacet obuius iste
Omnibus vnus aquis, quascunque in littora saeuus
Aut Aquilo, aut Zephyri, aut Lybicis qui spirat ab oris
Ventus agit, pulsatue fero saxa aspera Cauro.
Heu quantum Parcis, quantumue furentibus olim
Hic Furijs licuit. Sueco dum milite tantus
Concidit vrbis honos: dum culmina tanta, virumque
Et series vetus, et populorum sacra peribat
Posteritas, patrique trahunt sibi funera muri.
uis cladem istius confectaque multa diei
Corpora narrarit: diuis ego testibus vtor.
Egregia virtute quidem et solertibus armis
Decertasse bonos: hostiliaque agmina late
Deiecisse loco, et nusquam cessisse feroci
Fidentique manu patriam proferre salutem.
Donec inhumano patuit stratagemate, qua se
Inferret claram truculentior hostis in vrbem.
Et caedes cumulata fuit: qua plurima virtus
Tum conspecta graues intcr ruit edita pugnas.
|Extremoque stetit rerum solertia planctu. (uoluo.
Sed quid ego haec nequicquam etiam nunc grata re.
Quidue queror: si qua victoria fraude dolisue
Parta fuit Suecis: pensatam cladibus esse
Dixeris, ac nostros ea mouerit vrna Minores.
Huc igitur Margreta subit, propereque sequentem
Turmam agit. ac celeri circum disponere iussu
Rustica tecta virum: quo sese Danica vallo
Agmina contineant: donec Nortuegica campos
Hos superent, inter regnorum brachia qui nunc
Protensi medique iacent, Neolosia turres
Qua coelo pandit, notiumque aspectat in orbem.
Hac miles ducendus erat Nortuegicus. ast vt
Perceptum fama et constanti voce fuisset.
Vardburgum venisse deam: Gadlaeus in acrem
Haec mandata virum confestim detulit, omnes
ui rerum formas, qui Principis omnia discat
Momenta, et fieri quid suaserit illa, referret.
Hanc Hartuicus obit Krumdigo patre creatus.
Nobilibusque viris: series quem longa vetustos
Inter auos titulis et honesta laude vehebat
Ingenioque manuque alacrem: cui cura fidesque
Conciliat populorum animos et pignore firmat.
Vt venit. Regina virum collaudat, et omnes
|Se rerum articulos momentaque scire fatetur:
Et quid iam patrio studeat Nortuegia bello.
Sed tamen hic etiam grato Krumdigus ab ore
Omnia commemorat, quo primum maxima iussu
Quaque opera Gadlaei acies numerusque virorum
Creuerit, et quantae cingant nunc rura phalanges.
Delectusque equitum non caecis sortibus actos:
Nil neque amicitiae Procerum. neque gentis honori
Donatum, exacto lustrata ea robora censu
Quae trahimus, nihil hic miserum, nil debile: nil quod
Aspectu foedum subitas tibi pectore curas
Mouerit, aut animum stimulis onerarit acerbis.
Ipsa quidem solitum praeter Nortuegia morem
Contractos tibi mittit equos: nunc omnibus vltro
Viribus infudit. quodcunque exquirere robur
Et sperare velis. tanta est fiducia, tanti
Conatus, cum te compulsam in bella, sequantur
Et virtute iuuent, hostemque in vincula mittant.
Quin peditum numerus tibi diues et integer vna
Aduolat. officijs certat Nortuegia, ne quid
Communi desit patria in certamina laudi.
Hanc Regina manum Gadlaeus ducit: et omni
Nunc turma consedit, agros vbi vastus inundat
Sperchius, effraeni Venerum qui permeat amne
|Et medio celeres partitur gurgite lymphas.
His equidem tua iussa locis exercitus omnis
Praestolatur agens. fieri quae dixeris, ipsa
Ocyus exquiras, nos iussa capescere fas est
Et mandata sequi. Summo Regina Tonanti
Principio grates soluit: mox quaerit, equisue
Pabula sufficiant, totique alimenta phalangi?
Cum simul Hartuicus: neque enim Regina putabis
Dissimulanda, tuas si quae fortasse cohortes
Affligant aduersa. viris nil deesse querare:
Pabula iumentis ita defectura putabis
Hoc si castra loco cupias diuturna morari.
Scis nobis quam nostra ferat Nortuegia messem.
Hic quatiens Margreta caput: mihi castra moueri
Ista volo, et nostris coniungier agmina turmis.
Huc transferri aciem. Vardburgo pabula cauti
Intulimus: nihil hic quo exercitus omnis alatur
Defuerit. celera rectos fidissime cursus
Et mihi cum totis Gadlaeum siste maniplis.
Haud nunc tempus equis populisue alimenta deesse.
Quin potius pleno nutriri corpora pastu
Expediet. macro nihil est quod maxima tentes:
Et funesta terunt dubios ieiunia gressus.
|Ille abit. Interea paulisper in vrbe moratus
Lundensi Proceres numero capit, arma virosque
Ordinat, ac certis accommodat omnia rebus.
Imperat hijs, ne quid ducendis luce sequenti
Militibus desit. triduo captasse quietem
Sufficere. Hallandas mox figere castra per vrbes
Expediet magis, et propere id fecisse necesse est.
Vt res acta animis celerique expleta labore est
Carpit Iuarus iter: magna praecone phalange
Excita, et lituis abitum crepitantibus vrget.
Contrahitur numerus, pagisque exercitus omnis
Aduolat e varijs. Sedenim quo maior eundo
Commoditas siet, in plures se fundere turmas
Iussit equos. Hic Kromponi mandare secundas
Iacobo partes: tu meme, ait, inde sequare,
Millia nostra decem quantum seiungere passus
Castra queant. verum cum magni ruris in agros
Veneris, hic demum ventura nocte quiesce.
At rursus tua castra moue, cum crastina pulchros
Lux tibi surgenti sub Apolline deferat ignes.
His ego praecedam cuneis, statione potitus
Quam dare sera dies tandem mihi lumine possit.
Dixerat. haud alio quam pectore dixerat omne
Vrget Iuarus iter. primumque insigniter auctam
|Fluminibus Slesam superat, tum vasta sonantem
Transmittit Ronnum, bifido qui gurgite quondam
Cinxit, ab angelico quae nomine tecta recenti
Structa manu, et late tum cognita tecta virebant:
Nunc desolato tantum vestigia fundo
Et ruderum cumuli, ac veteres rodolentia muros
Saxa iacent. seris obnoxia saxa ruinis.
Arrarus hinc celeri defertur in aequora cursu:
Hinc Keilam campi cingunt. hinc Pula virente
Plenus aqua pagum Margretae circuit: omnes
Quos strato fluuios transmittit ponte, deinde
Aerias scandit rupes: vbi diues opimo
Scania prouentu vicinas limite terras
Separat, ac cursus Hallandas firmat in vrbes.
Ast vbi montosae superata angustia syluae
In decliue ferat, Rennus fluit, impetus illi,
Quanta solet leuibus subtendier aura sagittis.
Et late ripas extenso diuidit amne,
Mox triplices vno ceu natas fonte sorores
Lauumque Nyssamque vagum, Aegramque ruentem
Transit. haec soboles Vetteri magna, palustri
Semper et aucta loco Smolandica permeat arua:
Et vario sese diffundit in aequora tractu.
Omnes diuino sub gurgite maxima condunt
|Addere consilijs animum. coelestia faxint
Numina. vt inualidos tandem conferre lacertos,
Et properes iustae librare volumina pugnae.
Vtque minus dubites limatis bella sarissis
Aggredier, rigidam mittit tibi Suecia Cotem:
Albertusque monet, gladijs adhiberier istam
Posse tuis: hebeti ne quid mucrone sequare
Euentus bellis, obtusaue praelia verses.
Sic ait: ac gesta ceu re bene, plausit. at illa
Nil dubitans: quamquam deformes pectoris iras
Sciret, et immani cumulata opprobria dicto:
His concepta modis tandem responsa ferebat:
Sollicitum pro se regnique salute Tyrannum
Tantopere esse. Deum se agnoscere munus, et istis
Se grates habituram etiam: qui in pectore tantos
Hostis alunt motus, tantasque immittere curas
Dignati. nusquam Albertum consistere, nusquam
Tranquillum cessare sinunt. ita scommata sannis
Congerit, ac turpi cumulat mihi probra labello.
Nuncque adeo extremum sceleratae mentis, et alti
Elatique animi pignus transmittere. Sed nec
Quaesitas studio latebras trepidante. nec ista
Cote opus esse putet. Diuis authoribus haec res
Sic mihi confecta est, acui fortasse necesse
|Vt nihil externa gladios sit Cote: phalanges
Has mihi dij seruent, et iusta ad praelia mittant.
Et tamen hoc etiam nostris ex hostibus omen
Accipimus. quaeque ipse, malus licet. offerat vltro
Munera, nequicquam mihi contemnenda putarim,
Nec segni prensanda manu. mihi Numina donis
Hunc addant cumulum, gladijs ita vulnera nostris
Pandier: vt frustra non missam Suecia Cotem
Sentiat, ac stulto sua sint ludibria facto
Dixit. at ingenti Regina excanduit aestu
Intus, et accensam capiunt vix pectora bilem.
Tantum ardet, cantumque furit patienter, et alte
Probra minasque premit. commotos inclyta vultus
Dissimulat, tacitisque implet singultibus auras.
Laeta oculos, motasque inter placidissima mentes.
Ille vt abire parat, retrahi iubet illa parantem,
Affaturque. Nec hinc etiam stolidissime gressus
Abstuleris: non hercle prius quam teste probaris
Euentu, quantum gladijs vtamur acutis.
Et minime obtuso pugnet mihi Dania ferro.
Ille pauet. Sedenim nequicquam dura pauentem
Sic recreat. Non te iuuenem violaro: facessat
Iste metus. Verum turpi ceu gutture causam
Inuisam cum dirus agas, patiare moneri,
|Haud concessuram reditum tibi. dixit, et illum
Compingi vinclis celsa intra moenia iussit
Seruauitque virum. res est variata quibusdam
Iudicis, hos cum factum culpare: sed istos
In laudem traxisse iuuet, rectumque tueri.
Nec mora supplicibus prospectans sidera palmis
Ingemuit, talique animum sermone resoluit.
Me miseram, quid enim? nusquam cessare Tyrannum
Prospirare minas, nostrisque illudere regnis:
Da pater aetherio qui iustus in orbe gubernas
Atque salutiferos in praelia dirigis enses:
His aliquando malis, qualem pia Numina finem
Donari tribuique velint. ego munus ab hoste
Huc mihi transmissum tibi consecro. Iuppiter istud
Perficias, votisque adiunge ea munera nostris:
Vt plorans in se versam fera Suecia Cotem
Sentiat, ac nostris cedat Victoria regnis.
Dixerat. a bello sacris laetissima templis
Inferri iubet, ac media defigier aede.
Qua Notias tecto partes Roschildia pandit,
Et fixit tereti munusque et vota columnae.
Haeret adhuc geminis Cos firma tenacibus hamis,
Antiquae testis fidei virtutis, honorum
Militiaeque decus. quae cum monumenta nepotes
|Aspiciunt, claris confecta parentibus olim
Bella vident, veterumque manus et gesta tuentur.
Interea belli summos Regina magistros
Lyckeumque Ducem, et Gadlaeum, nuper ab oris
Qui Nortuegiacis magna comitante phalange,
Venerat, acceptos conuiuas sobria mensis
Admouet: ac inter coenandum plurima Regis
Alberti malefacta canit, ludibria narrat.
Flagitiumque recens transmissa Cote recenset.
Suspirans. risu sed honesto ludit Iuarus
Detergitque iocis. Tibi gratulor inquit, et istos
Nunc Sueonum Princeps ceu pignore, forsitan ante
Inuictas nostris submisit fascibus vrbes:
Accessitque tuis tam dura potentia regnis:
Conticuitque. Duci Proceres succedere, vultu
Ipsa graui tantas et honesto pectore moles
Pensitat. Vtque diu tacitam premit ardua mentem
Soluitur in lachrymas oculos: ac grandinis instar
Permagnae teretes effundunt lumina guttas,
Haud multas. Proceres nil consolarier audent,
Perculsi fortasse. sed illa exorsa venusto
Subsequitur sermone. Vetus contentio nostros
O Proceres, affligit auos: nec longa beatam
Has inter gentes cumularunt tempora pacem.
|Sed quo tanta quidem discordia fonte, quibusue
Effluat inijcijs, diuum fortasse potestas
Nouerit: ast animis non est ea cognita nostris
Aut perspecta lues. videor tamen omnibus istud
Assequier numeris, cupidas haec iurgia mentes
Gignere: nec tantos alia vel origine motus
Vel causa nasci. Nam quod fortassis ad ipsas
Attinet has terras, diti certe vtraque regno
Gens sua rura colit, nullarumque indiga rerum
Quas mare, quas tellus et honesta negocia lucris,
Contractusue ferunt, cumulantue per oppida merces.
Vnus at insatiabilis et sceleratus habendi
Ardor, agit cunctos in aperta pericula sensus:
Deturbatque loco mentes, ne recta sequantur.
Neue velint quodcunque satis natura Deusque
Iusserat esse, satis. cum rerum plurima certe
Possideant: nihil his contenti, plura feroci
Indomitoque petunt animo. Sic vita, beata
Esse humana nequit, cum quod desideret, vltra
Iudicet esse aliquid: studioque agitetur inani.
Et tamen haec nostri misera est et labilis aeui
Conditio, optatis vt si fortasse fruare.
Nil tamen et melius consultum est mentibus. eheu
Cogier haud vnquam mortalia pectora posse.
|Vt sapiant. poterat ditissima Suecia Regi
Sufficere: haec etiam ne praedia nostra prophano
Expetat ingenio, peregrinaque regna sequatur.
Indomitus. Sedenim si quid mihi Numina veri
Praesentire dabant, nihil hoc exercitu et armis
Perficiet. curae Superis sumus: exitus ipse
Asseret hos animos, victorque tuetur Olympus.
Vnum est, o Proceres, quod nunc ego moesta futurum
Prospicio: haud nostra forsan virtute Minores
Vsuros. aliquo perrumpent foedera facto.
Deturbentque gradus sociae rationis, et acri
Haec mea posteritas confregerit ocia bello.
Cumque etiam variis agitanda pericula formis
Hos inter populos, atque hoc in littore cerno:
Tum;, (nisi quid fallat seu mens decepta pererret,)
Vardburgi clades atque altas specto ruinas,
Aequatosque solo muros, et culmine fracto
Subsedisse domos, flammisque ardere penates:
Consilio fortasse Deum. Sic temperat orbem
Iuppiter, ac dubias alternat in oppida sortes.
Exoriare aliquis nostris ex gentibus vltor:
Qui face. qui Sueonum si sint fera pectora ferro
Molliat, ac aequa reddat commissa bilance.
Moenia restituat, validisque palatia muris
|E radice leuet, veteremque recentior vrbem
Vincat, et aeternam ferat in noua culmina Laurum.
Sic fata abrupit vocem diuina, locutam
Suspiciunt taciti. dapibus tum mensa remotis
Tollitur. Illa duces abitu dignatur, et infit:
Crastina cum primum nitidos aurora iugales
Explicet, ac toto Phoebum temone reducat.
Hanc Lyckee domum, tuque o Gadlaee redito.
Quae mihi tunc animo vobis referenda supersint
Expediam. dixit: cessere ea munera nocti
Et sua quisque petit. coelestes sidera flammas
Protinus accendunt: tenui ceu luce nitescit
Orbis, et aetherios fundit se vesper in ignes.
