Panditur aeterno memoranda a nomine belli
Orta dies: roseosque orbi sua lumina currus
Phoebus Apollo iacit: foribusque patentibus horae
Emittunt subitos pleno temone iugales
Continuo rapidas Pyrois, Eous et Aethon
Corripuere vias, superumque ascendere mundum:
Cum patria signum pugnis Albertus ab arce
Extulit, ac rauco crepuerunt cornua cantu.
Extemplo commotae acies, fremitumque dedere
Vetterusque sagax. Venerusque et gnara futuri
|Albia, quaeque feros incingunt aspera Gotthos
Aut Sueonum lambunt internas flumina valles.
Quid ripas auxisse lacus. quid murmura dicam.
Auditosque inter glaciesque et crusta fragores:
Horrendum tonuere canes: totasque per auras
Ignea delapsae subigebant viscera stellae.
Intumuisse fretum sonitusque agitasse stupendos.
Subsedisse diem: nebulisque ingentibus omnem
Vetteri fundum liquidas halasse tenebras.
Quin tranquilla dies aliquot sua flumina ripis
Continuisse ferunt, nusquamque exisse profundo
Haerentes fluuios venturaque damna pauentes.
Quidue Lupos auiumque greges. volucrumque sequentum
Agmina dira canam: fama est aquilasque feroces.
Ingluuieque graues monstrasse pericula miluos
Et captasse locum, magnas vbi vertere sortes
Dijs visum Superis tumidasque exscindere gentes.
Heu caecas hominum mentes, et in optima nusquam
Pectora gnara satis: minimum est mortalibus aegris
Quod sapimus. studio ferimur sub tristia: nec nos
Aut monitus sacri aut ostensa pericula tardant.
Ingeniosa malo est hominum natura, sibique
Stulticiae pretium atque opprobria plurima gignit.
Quod sentire Lupis datur et praescire futuros
|Insuper euentus, hominem latet. omnibus vnus
Imperat: ast nulli minus est sua cognita, nulli
Vita incerta magis. Ceu mollia contrahit auceps
Retia, et inuoluit non cautas fune volucres.
Sic subitos hominum casus coelumque diesque
Accelerat numero. ludit sors nescia rerum.
Et sua mortales inter fastidia spargit.
Nemo equidem. nemo est foelix. suprema dierum
Iudicat, ac cunctis aequam fert vnica lancem.
Optima res homini pax est. tum viuere paucis
Contentum, et tota mediocria poscere vita.
Extremum sedenim, et deterrima meta malorum est
Insultare alijs, turpesque aspergere sannas
Et nigrum cumulare salem: cum forte procaci
Deformare bonos libeat certamine, et altum
In vulnus studeas sceleratam immittere linguam.
Igne quid vtilius: sed quis satis arma, quis enses
Laudet, et infracto confecta negocia ferro?
Cornua taurus habet: vehit vngula dura Caballos.
Armarit rabidos vnguisque et cauda Leones:
Dente Canis, nocet aspectu Basiliscus acerbo
Interimitque graui Dipsas tua corpora morsu.
Ast homini natura dedit mentemque manumque
Qua noceat. durum fato genus, anxius optat
|Vnde perire potest, et quo sua prospera rumpat.
Etiam prima dies nitido fulgebat Olympo
Educitque Albertus equos, auidasque cohortes
Centuriat, magnaeque ruens capit omina pugnae.
Inclamatque duces populorum, ac talia fatur.
Venit summa dies, et ineluctabile Danis
Exitium: properat nostro victoria bello.
Quisque manum fortem ac rigidas in praelia dextras
Induat: inuictos praestare laboribus artus
Nunc decet, et quia vos magnam spondere salutem
Haud dubito, validos arrepta in tela lacertos
Stringite, et e vestro crescat mihi gloria facto.
Vincimus ignauos causaque et robore Danos.
Vincimus armorum numero, turbisque manuque.
Tum quid foemineae metuamus iurgia beluae?
Quidue minas fremitusque leues timeamus? Iuaro
Nescio cui fragiles mandauit inepta maniplos:
Quem contemnendum tibi noueris esse. tametsi
Vt belli gnarus, sic callidus esse feratur
Atque animis solers. Sedenim cum tenuia ductet
Robora: nos numero contra pugnemus, et acri
Tendentes late cumulemus funera neruo.
Vt supero torrens qui monte euoluitur imos
Irruit in tumulos, et saxa sequacia pellit.
|Sic nos, offenso tentantes praelia coelo
Proterimus. nihil hic veteri stratagemata mundo
Cognita, nil hominum fraudes, nihil ordo moretur.
Tum vero instamus, spes est quae maxima, fessis
Pertaesisque viae. hyberno sub sidere pugnas
Lentaque bella sequi, res est haud mollibus aequa
Pectoribus. quidenim? si desint caetera in hostes:
Ipsa equidem pro te poterint certasse videri
Frigora, et ignauos mersisse in viscera motus.
Postremo ignotis quoniam trepidare necesse est
Dum tendant campis / atque incomperta sequantur
Nunc loca: quae magnis etiam res saepe maniplis
Terrorem incussit, tenebrasque offudit ocellis:
Quid leuibus dubitemus equos immittere turmis.
Et cuneis terebrare vias, passimque per arua
Sternere, et extremae dare perdita corpora morti:
Quae me cunque manet tantis fortuna sub armis
Haud timidum praestabo ducem, tibi maxima pro me
Quae nunc tela capis pubes Germanica, vitae
Praemia decerno, laudesque et caetera Danis
Cognita lucra viris, tibi venerit omnis, et omnis
Gloria: te totis cumulatae fructibus arces
Accipiant. si quae lato mihi pinguia regno
Iuppiter adiungat tibi defero rura: gubernes
|Arbitrio nostrum quantum patet obuius orbem.
Sic ait: Illi equidem fremituque sonoque sequuntur
Et crepitans volucres vox est audita per auras.
Iam vero instructas acies, pulcherrima grandis
Corpora militiae. Sueonum Rex fata secutus
Mouit, et accinctas in tela aduersa phalanges.
Confertosque globos turmasque educit equestres.
Cumque Axelualdo discedunt agmina, et amplae
Discedunt acies. animos attollere qui tum
Ingentesque manus et robora tanta stupescunt
Attoniti. Sedenim tremulo postquam aequora pulsu
Sensibus aduertunt haec propter tela moueri:
Mirantur subito non fracta dehiscere saxa,
Aut resilire suo depressas pondere terras:
Tantas ille manus, tantasque in bella cohortes
Totque Equitum turmas ferroque rigentia duxit
Pectora, et audaces tulit in certamina dextras.
Hos Comes Eydorae qui venerat accola, Gotthis
Aeterno iunctus ceu certa in foedera nexu.
Accipit imperio. mox per loca nota maniplos
Extulit, ac subitis contendit cursibus in quae
Nunc Falokopensi statuuntur praemia bello.
Agmine quadrato pergunt: primosque sub orsus
Rupini Princeps, et qui Pomeranica late
|Rura tenet, quique audaci tunc arma Borusso
Missus adit, bellumque secutus saepe modestam
Visus erat populis suadendo extollere pacem:
Et monstrasse vias statui quibus aurea possent
Foedera, et in seros ea mitti firma nepotes.
Occupat extremam pubes Germanica, quantum
Vndique tota patet dispostis fortibus oram.
At medio patrij stant ordine, dira tuentes
Contemptique: quod haud aliquo dignatus honore
Hos foret, ac Sueonum parui rex duceret agmen.
Impleri tamen his numerum cum posse putaret
Inserit ordinibus, densasque agit inde phalanges.
Immensas hominum turmas, atque instar arenae.
Quam diti Caurus riparum flumine voluit
Accumulans. Quacunque oculos et lumina ferres,
Nil nisi plena virum cuneosque ac arma videres.
Hinc ingens peditum Oceanus longaeque cohortes
Oppleuere solum: qui tanquam aestiua locustae
Pabula conuerrunt terrasque volatibus vrgent:
Sic equitum peditumque globi latissima campis
Rura grauant: Solique nitent opposta sereno
Arma ducum ferrique seges. micat ignibus aether
Atque repercusso radiabant tela metallo.
Hic Rex sublustri rutulabat imagine formae
|Atque inter cunctos magis emicat vnus: vt auro
Cum medius vibrans Adamas iacit efferus ignes
Aspectusque trahit violentus. agitque per omnem
Coniectos radios coelestia fulmina lucem.
Huc vultus, huc ora virum conuersa ferebant.
Et Regem spectare omnes. votisque sequuntur.
Ast hominum studijs contraria vota fuere
Et multum diuersa optant. pars omne Tyranni
Auersata scelus Furis vltricibus aeuum
Obicere, et meritas Superos deposcere poenas.
Pars caecas hominum mentes, et faeta malignis
Pectora consilijs plorant. stat lumina quidam
Detergens, caetu in medio, questusque sonoros
Aedidit, ac patulo fudit suspiria coelo.
Hunc cum forte Scopas, istis paulo ante diebus
Qui Boiemiacis aduenerat incola regnis,
Quo tantos ferret gemitus, quo dicta, rogaret:
Sic responsa dolens tremulo molitur ab ore.
Quid Scopa, quid lacrymas et nostra opprobria quaeris?
Res haec ipsa potest tacitos tibi pandere questus.
Et veras nostri causas aperire doloris.
Quicquid delirant Reges, patria vnica certe
Plectitur. haec belli pretium est, et meta laboris.
Quam nostri magno quondam sudore parentes.
|Cum conati essent longis auferre ruinis
Aspice quam fortasse parum sint lege secuti
Consilijsque bonis. poterat tranquilla beatos
Possedisse dies, si sese nosset: et istas
Assuetas bello haud tentaret Suecia gentes.
Aut quid tute putes tanto nunc milite Regem.
Tot Germanorum turmis, tot et ensibus, et tot
Quaerere stipitibus, quam nos immergere bellis.
Et Sueones fracta sub libertate tueri:
Siue ctenim ferri superarit acumine Danos.
Seu victus gemat ac regno spolietur auito.
Exitium nobis partum est. dabit vndique nostrum
In caput atra dies cumulatos morte dolores:
Et praedam sceleratus aget. quicunque Tyrannus
Inuadet nostras bello foelicior vrbes.
Haud minus incolumi metuendum est principe Gottho
Quam Dano victore, mali. crudelior omnes
Depilet Albertus, saeuasque cruore piabit
Irarum flammas: Quod Suecia tota Tyrannum
Oderit, ac merito truculentum exhorreat Vrum.
Multa equidem nos dura pati / nos multa necesse est
Aduerso mala ferre Deo, camposque per omnes
Excussos fundis miseros errare colonos.
Vsque adeo quocunque ferat sors improba questus
|Auxerit: ac saeuis nos cladibus aspera merget.
Talibus instabat dictis lacrymasque ciebat:
Cum simul ista Scopas ingrato verba dolori
Obijcit: auditum Danos in bella feroces
Esse manu fortesque animos in praelia ferre:
Ense nec hostili solitos dare tergora victos.
Supplicibus tamen haud duros offundere vultus.
Nec saeuire odijs cum decertata fatiscit
Pugna virum. nihil his generosius esse, calentes
Qui ponunt animos cum bellum desijt: et qui
Maxima vincendo decernunt praemia laudi.
Plurima mortales inter sententia, gentis
Praedicat huius opes. clara virtute feruntur
Praestare, et nullo sparsa est infamia raptu.
Securum interea teque et tua cuncta iuberem
Esse, nec abiecto spectare ea praelia vultu.
In victi plerunque situm est animoque fideque
Victorem qualem esse velit. res vnica legem
Fixerit. ingenuo si pectore iussa sequatur
Promissumque colat: nec se subeuntibus alte
Nequitijs sancto studeat subducere pacto
Iuratumque leui fallat pro more Tonantem.
In reliquis nihil esse metus, nihil esse pericli
Iura sinunt. nusquamque timet qui recta frequentat.
|Nec sunt humanae quae firmant culmina vires.
Iuppiter ipse quidem imperijs finemque modumque
Inijciumque locat. Deus est velut ordinis autor
Sic vltor scelerum: qui saeuos motus ob ignes
Sepe alias transfert inversa palatia gentes:
Alternatque gradus et sceptra immania sternit.
Non igitur lacrymis, non questubus ora sinumque
Deformes. cessisse dijs. tutissima res est
Sic ait. Albertum intuitus: qui vectus habenis
Institit, ac leuibus glomerat fera colla lupatis.
Infoelixque agitabat equos: plausuque caballum
Gyrat, et incerta se rerum sorte fatigat.
Pectoribus spem caecus alit: quae prospera somno
Ventilat, ac studio se confirmabat inani.
Cum subito visa est tellus concussa moueri
Sub pedibus, vastumque tremit, suspensa profundo
Cum veluti limo tellus agitata pauescit.
Quam pueri super insiliunt, motuque vagari
Et tremulo cogunt vestigia ludere pulsu.
Sentijt Albertus motum: sed pone sequentes
Vandalici terris excita volumina rident
Contemnuntque. quid haec mirari pondera possis,
Lata quibus merita quatitur formidine tellus.
Conceditque globis equitum, patiturque moueri?
|Natura monstrante pauet: quae nostra stupescens
Robora venturis assurgit honoribus. esse
Foelices statuunt quae praesunt Numina, Gotthos.
Insultant reliqui vocesque accentibus vrgent.
Ipse equidem laeto derisit seria vultu
Infoelix Albertus: equosque in fraena suburgens
Incitat, ac volucres gyrat procursibus armos:
Detorquetque iubas, vestigiaque implicat aruis.
Vsque adeo fortuna latet, quam quisque secundam
Aduersamue ferat: sorti quando exitus ipse
Fluctuat, ac dubia pendent ventura bilance.
Interea longae tenebrasque ac frigora noctis
Exsuperat Lyckeus: equosque in pabula mittit,
Et trahit in lassos gratissima membra sopores:
Cum subitos orbi currus aurora reducit.
Aspergensque salo protrudit ab aethere lucem.
Infunditque diem mundo: cui nulla vetustos
Inter amata patres aequari ob funera posset.
Vt videt exortus moliri in lumina Phoebum
Et primos proferre gradus: capit omina coelo
Impauidus, lucemque manu votoque salutat:
Et sua sic aperit fidenti pectora dicto.
Nascere Sol, vitae decus et pulcherrima mundi
Gloria: et augusto venias in vota iugali.
|Da facilem fato cursum, da Phoebe secundo
Numine delabi properantes aethere currus:
Et Pallas diuina faue, super omnia laetas
Christe Deus des ire vices: age nostra potenti
Tela manu, et certo da vulnera crescere ferro.
Da talem tantumque diem memorare nepotes:
Et sibi pro meritis claros sperare triumphos.
Dixit, et extemplo partitur in agmina turmas
Ordinibusque refert: plenosque in cornua iussit
Ire sonos, tumidoque vrgeri Tympana pulsu:
Et decertandis accendi pectora bellis.
Tum vero manifesta fides, tum cognita virtus.
Tum studijs patuit quanta experientia in armis
Lyckeo foret: et quantum praestabat in omnes
Militiaeque artisque gradus, non dicere promptum est
Quanta Duci magnis fuerit prudentia factis.
Quantus in arma labos: solertia quanta locandi
Militis, aut quantae tam dura in praelia mentes.
Non magis egregio toties cantatus Homero
Insigni Mnestheus bellorum cognitus vsu
Aptatas turmis numero vel iungeret alas:
Cornua vel forti cautus muniret asylo.
Denique si Hannibalem confregit Scipio, quod rem
Aggressus tantam magno sit pectore: et ipsum
|Militiae robur properasque in bella phalanges
Eximio certe digesserit ordine: ceu cum
Inuictas praestare acies solertia posset:
Lyckeo meritam peperit victoria laudem
Sic quoque: quod veris proprijsque exercitus omnis
Creuerit ordinibus, nusquamque aliena subirent
Robora: nec dubijs acies constaret alumnis.
Aut quae fama Duces memoret. quibus ardua primo
Decertata gradu sunt cornua: fortibus illa
Stabant aucta viris: floremque phalangis habebant
Nobiliumque choros. quales non viderat aetas
Vlla prior, functo postquam sub Principe victos
Haraldo strauit latissima Suecia Danos.
Egregio certe frontemque alasque videres
Luxuriare virum numero, pugilesque peritos
Adglomerare: quibus volupe est spectare cruorem
Et decus incussum non expallescere ferrum.
Praecipuum quod alit diues Nortuegia, quodque
Dania robur habet primis consistere visum
Ordinibus: primisque fuit certare sub oris
Conspectum, ac denso cumulabat verbera pulsu.
Post alij Proceres et turba infracta sequuntur,
Substite qui valido primorum robora firma
Ceu fulcire basi. qui vincere nescius ordo
|Transadigit cuneos, aciemque reuellere certat.
Tertia sed classis Triaros, fortissima nostrae
Pectora gentis habet: studium quibus obuia bello
Frangere, et inuictas adferre in praelia vires.
Agmine sed medio disposta ita signa feruntur:
Vt vexillifero volitent Haccone Leones:
Qui neque Vandalicos saeuissima scommata rictus
Permetuunt, Sueonum neque cedunt ensibus: acres
Cum pridem exacuant ventura in vulnera dentes:
Perrumpantque moram ac firmis se viribus arment.
Holgero sed enim (cui Scanos plurimus inter
Stabat honos) forti natus genitore paternis
Aestubus Hacco furit, qui quanquam aetate virente
Praestat, et a sexto decimum ter Cynthia mensem
Vix cumulat lustro, atque annos hoc robore firmat:
Attamen ingenuo superet cum pectore laetos
In pugnam vultus, fortes in bella lacertos
Explicat ac rigido se suscitat arduus ense:
Hortaturque suos alacri vt se mente sequantur
Firmaque pro patrio subtendant pectora regno.
Et quorsum nostris tentata parentibus ante
Pax etiam euasit: quid Dania promouet, hic se
Quod facilem praestare velit: quod foedera poscat.
Et sub amicitiae iungi se lege probarit?
|Quin multo res est maiori obnoxia damno:
Latius et serpunt belli contagia: cristas
Holmia sustollit sannisque procacibus ornat.
Quod pueris igitur solet euenisse, cauatas
Qui foueas primo moliri in littore certant:
Cum laudant operas. subigente huc aequora fluctu
ui planat fossas et arenis omnia mergit.
Haud aliter nostri quondam diuturna parentes
Praelia conati populorum tollere. nullo
Desudant fructu, quid enim: successibus vsos
Ardua Lernei serpentis colla videres
Eximere atque nouis frustra dare vulnera monstris.
Mollibus iccirco studiis postquam hactenus actum
Est nihil: arma sequi libeat, fortique Gradiuo
Moliri pacem, et partirier ocia regnis.
Sic Hacco breuiter, sic multi deinde locuti
Alternis sese confirmant vocibus. ardet
Interea flammis Suecus sannasque minasque
Congerit, ac nostris illudit feruidus armis.
Ast rerum certi fato sunt iudice fines:
Sunt horae, sunt circuitus, est certa manendi
Durandique suis onerata laboribus aetas:
Hanc vltra proferre nihil datur. illa recentes
Vrbibus inscribit clades: illa vnica celsos
|Mergit in ima gradus: summoque e culmine fortes
Deicit, ac subito cumulat fastigia luctu.
Maturo pendent cum poma fugacia ramo.
Praecipitant lapsum, plenis cadit vua racemis
Cum Phoebo percocta rubet, vberrima lymphis
Flumina perrumpunt confractas gurgite ripas
Exundantque salo. cum ventum ad summa fuisset
Semper in angustos iterum res maxima fines
Concidit. hanc versant coelestia Numina sortem
Et prohibent firmis durare infirma columnis.
Ergo vbi concepto iam turget Suecia fastu
Nec se prona capit: superum vis aequa Tyrannum
Fascibus implicuit, quo tristia multa ferente
Incidit in subitos florens Respublica luctus:
Et sua damna pati fatoque alludere discit.
Et tamen exiguo res acta est milite. tantum
Lyckeus septem ducebat millia, turmas
Electas, patriasque bonasque et vincere gnaras
Atque hosti nescire fero dare tergora victas.
Has equidem Sueco vires, hoc robur in arma
Opposuit, quanquam spiranti immensa Tyranno
Proflantique minas ac funera multa vomenti,
Tum caedes vrgenti animis, tum bella ferenti.
Aut quid ego auditas toties, totiesque petitas
|Pectoris effraeni voces, quid scommata dicam
Funestumque salem: vetus est petulantia cum quis
Contemptu ludit: populisque aspergere sannas
Instat, et audaces in vulnera figere dentes.
Ceu cum messor agro laetantes culmine spicas
Dissecat, ac curua segetem cum falce reuellit:
Haud aliter Danos angusto rure colentes
Exitio dabimus. tanquam venator alaudas
Retibus exceptas scapulis detrudit, et omnes
Argutae frangit numerosque ac pectora vocis:
Danica non aliter meritis laqueata periclis
Corpora. sub stygias dabimus torquenda paludes.
Vandalicis vox ista viris, sic ore locuti
Exacuunt celeres stimulis ingentibus iras:
Seque vltro accendunt, geminatisque ignibus ardent.
Quos inter fremitus et dicta superba virorum
Suecus ouat: parilique exoptat bella calore.
Insistitque minis. flammasque eructat inanes.
Tempus erat summo cum non procul abfuit orbi
Phoebus, et in Notij properabat culmina mundi:
Eductos castris populos cuneisque locatos
Ordinibusque bonis et equos Lyckeus agebat,
Infestas Alberto acies hostique minatur
Cum simul immensas aduersa mole phalanges
|Suecorum Princeps extrema in fata moueret.
Inferretque iugis socios atque arma pararet
Hortatus, tumidumque furens et cornua tollens.
Iamque propinquabant summas vbi vertere sortes
Dijs visum Superis. patuit locus arbiter aeui
Fortunaeque Ducum, totique obnixus Olympo
Surgentes humeros et sidus Orionis acre
pectat, et anguicomae rutilantia colla Medusae.
Piscibus inuehitur, Notioque propinquior orbi
Iam redit, ac calido Phoebus temone iugales
Incitat in Boream, glaciemque ac frigora soluit
Producitque dies, superas tum Pegasus auras
Occupat, ac propter vicinum fulget Olorem.
Oppostasque acies Deltoton horrida cernit.
Fama est aetheria Diuos in sede minores
Sollicitasse suum precibusque vrsisse Tonantem:
Foedera turbatas inter componere gentes.
Atque odijs inferre modum pacemque tueri.
Neptunus poterat Latijs praestare Sabinas
Et sociare nurus: cum primum extare Quirites
Et proferre dabant diuturna in culmina Romam.
Tu magni Solis rector: tu sidera gyras
Et iubeas quodcunque. alios fecisse necesse est.
Da mollem fato cursum: da blanda reuerti
|Posse, nec aeterno certent haec regna furore.
Sat caedis bellique satis, fusique cruoris
Fluxit: in extremos libeat nisi mittere luctus
Dulceque venturo non linquere pignus honori.
Finierant, niueo cum Iuppiter ore locutus
Risit. et o nostri ciuesque et Numina regni,
Quo curas animi tantas, quo pondera rerum
Quoue preces fertis momentaque tarda rogatis?
Quae fatis decreta manent haud vertere fas est.
Quod feri potuit, produxi tempus: et vsque
Huc etiam duros Alberti Principis ausus
Detinui: monitis animum si forte superbum
Ostentisque daret. Sedenim mortalia caecis
Pectora sunt oppleta malis. ruit impetus altum
Praecipitans, nimioque graues fert pondere lapsus.
Quidue etiam Superi fas esse putabitis aequas
Coelorum leges, et summi iura Tonantis
Interea sperni: dum mens scelerata nefandos
Digerat impulsus: hominumque proteruia clades
Auxerit in populos, cumuletque cruoribus vrbes:
Indignum quamuis fortasse viderier istud
Posse putes: quod crudelis malesana Tyranni
Praelia sentiscat Mulier. res ista beatos
Vna Deos mouit semper semperque mouebit.
|Imbelles miserosque manu releuare: superbos
Deicere: et fragilem contra vim tollere Sexum, et
Foemineos fasces nostro pro more tueri.
Ipsa equidem scit Iuno: Deos ego testor et altam
Sicaniae terram, rapidamque caloribus Aetnam:
Nec sibi nec generi. fuerint quae optanda rogatos
Detrectasse Deos: neque Numina dura negasse
Foemineos possent quae caetus iusta tueri.
Quin laudem pariat, nostro si denique coelo
Nec se destitui, nec verti regna queratur.
Sic ait, ac celeres fatum detorsit in horas:
Proferrique iubet suspensas axe bilances
Indomitoque iugo. quae postquam partibus aequis
Amborum tulerant populorum fata, repente
Alberto minus esse videt: tenuesque sub auras
Tollier, ac gemina rerum leuitate moueri.
Attonitos res ista Deos, altumque silentes
Perculit. Ast superi paulatim iura Tonantis
Post alios alij non ficta voce celebrant:
Et decreta louis pariter, facta ardua laudant.
Hoc Venus vna rogat: mihi des pater oro roganti.
Ne subito medios inter cadat ense furores:
Moestaue diffuso complerit fata cruore.
Is mihi nonnunquam, cum castra secutus et arma
|Nostra foret, lepido miles sacra munera lusu
Consecrat, ac studio luxus meditatur inani:
Accensoque colit Venerem fidissimus igne.
Sic blandita Deos inter spectanda resedit.
Laeta genas roseoque adnixa in maxima vultu.
Annuit oranti diuum pater atque hominum Rex.
Et feri posse ista dedit: Sic fata retexit
Imminuitque viro. Siquidem tibi militat, inquit.
Indulgere decet precibus. tu fida parentem
Nata colis, nostroque decus das crescere regno.
Id moneo, minus hinc victuro posse licere.
Et doluisse magis. septem tibi vinctus in annos
Ingemat, ac solitos minuat sub carcere luxus.
Dixit, et obliquum nutu tremefecit Olympum.
Excessitque gradu. retroque per aethera late
Voluit iter. Sueonesque atra de nube tuetur.
Interea medio iam stabat Phoebus in orbe.
Perlustransque diem secuit. spacijsque diremit
Arbiter, et vario prospectat in infima vultu:
Cum sese aduersos exercitus acer in hostes.
Inque locum pugnae cernendus vterque ferebat
Insiliens. animis ea res est fortibus acta
Consilijsque bonis. non se Germanica pubes,
Non Sueonum vires, neque gens aduersa moratur.
|Maximus ast numero Alberti succedit et omni
Ornatu miles. Danis pars maxima, virtus
Atqui animi infractum magno sub pectore robur.
Et Ducis haud primo tum nota scientia bello.
Hic igitur Danos Ficfindius (iste vetusto
Augurio inuisus, sed non leuis omine vates)
Cum procul instructos aciemque in bella videret
Moliri, ac auidas iam poscere praelia gentes:
Protinus iniecto ceu tactus membra calore
Coelestique Deo, monitus iterare priores
Cepit, et Alberto rerum praedicere summam.
Funestumque diem plenosque in vulnera luctus.
Heu durae quantum sortis. quantum que laborum
Hic exantlandum nobis Alberte relinquis,
Frustra etiam. neque enim miseros victoria Suecos
Amplius infracto laetantes Marte, beabit:
Nec dabit incolumes in rura laresque reuerti
Posse: nec exili iaceant pia funera planctu.
Haec funesta dies, haec tristia tempora Gotthis
Plorandaeque vices rerum: sic temperat atros
Iuppiter euentus. cum se dissentio Reges
Inter, et elatas sinuat stolidissima gentes.
Et satius fortasse foret mediocria posse
Damna pati. nihil humanis ita rebus et aeuo
|Perfectum credas, vt non persaepe necesse
Sit lugere bonis, vanum est, si forsan Olympo
Inijcias leges fatumue eludere certes.
Audijt Albertus supremi murmura dicti,
Atque audita graui cepit mordenda labello.
Vectus equo, et tali castigat voce loquentem.
Desine Ficfindi toties mihi dira minari,
Desine et audaces animos et prompta gerendi
Consilia his turbare vijs, dictoque morari.
Haud ego tantopere Ficfindica tela, nec enses
Expeto: vt inuisum patiar caput. aufer ineptos
Verba proterua sonos. Vel si tibi frigora circum
Corda metus posuit: trepidasque videre fluentem
Per campos late spargique per arua cruorem:
Tristia iam bello subducas membra, petasque
Securus quacunque velis regione latebras.
Hinc atque hinc retroque patet, qua molle recondas
Intuto latus, et careas formidine tectus
Arbustis, humiliue immergas corpora coeno.
Ille dies aderit, dextra duce, talia quo tu
Dicta luas: motuque feras tua praemia nostro.
Sic ait Albertus. Sedenim tum magna frementi
Hoc Vates subicit. non me iam prima pauentem
Praelia spectasti. nec me, licet efferus hostis
|Terruerit, minus vt praeuisa clade moueri
Audeam, et instantis deflere pericula belli.
Quin age prima neci mittantur acumina nostrae
Thoracesque licet rigidos mihi rumpat arundo:
Quae ferat exactae mihi libera funera vitae.
Haec patriae meritis protalibus aurea reddam
Officia: vt liber pro libertate tot inter
Tela cadam, et nostris sint tela decora ruinis.
Haud me teter edet squallenti carcer in vmbra,
Nec me posteritas fugientem turpiter vndis
Obiciet stygijs nigroue inscribet auerno.
Sic inter densae Ficfindius ora phalangis
Pectora commotus dixit: telumque coruscat
Fulmineum, primumque oculis iam destinat hostem
Hortaturque suos, fatoque in funera tendit.
Tum vero Albertus frendensque furensque per omnes
Inuehitur gentis numeros: primosque virorum
Incitat, ac tali properantes ore monebat.
Venit saepe meis lux exoptata triumphis
O socij. sibi quisque suas in praelia vires
Roboraque expediat, dextraque vtatur et ense.
Incautos hostes et Danica pectora forti
Sternite victa manu spretasque impellite gentes.
Praemia polliceor, quae maxima praemia duci
|Posse putem: et tantum quae me dare maxima regem
Conuenit, ac tales vos acceptare decorum est.
Haud magnus restat numero labor, optima certe
Fundamenta iacent. imbellem viribus hostem
Cum sequeris: qui nec nostros audacter in enses
Tendere. nec tantos impulsus vincere possit.
Id saltem curaris eques, ne cedere sparsum
Te, aut mutare locum, et vestigia linquere cogat:
Egregieque manu et gladijs vtare secundis.
Caetera te iubeo confidere. dixit, at illi
Vocibus excipiunt laetis mandata: remugit
Aether, et pulso Venerus sonat eminus amne.
Iamque accedebant Sueones numeroque locoque
Praecipui, campumque tenent, vbi cernere ferro
Decretum certas aperire in vulnera mortes:
Ordinibusque tument nitidis hostemque morantur.
Cum pius aduerso Lyckeus in agmine nullas
Principis eximij partes, non vlla periti
Militis officia, aut monitus neglexit equestres.
Circuit actutum cuneos, disponit et acres
Centuriat numeros: tum collocat, inserit: aut hos
Euocat, aut mutat, rerumque a fonte requirens
Prouidet, ac magnis conatibus omnia firmat
Sollicitus. denso veluti cum robore turrim
|Excelsam validamque struit: non protinus omni
Omnia saxa loco faber inserit. ardua primo
Fundamenta solo depressaque pondera condit:
Inde manu versans aliud, nunc grande reponit
Nunc aliud, variatque vices et saxa futuris
Molibus acta legit, firmatque bitumine muros.
Crescit opus summasque aequat structura tabellas
Consistitque basi turris, quae cedere nimbis
Nescit, et infracto superarit culmine ventos.
Haud aliter belli gnarusque ac caedis Iuarus
Omnibus aequa locis accommodat omnia. postquam
Ordinibus structum campo stetit agmen aperto.
Auspicibusque dijs iam tela mouenda fuissent:
Cumque in conspectum se Suecia saeua dedisset.
Atque acres vrsisset equos, numerique niterent:
Metitus pugnas oculis Lyckeus, et istas
E vario tractas populorum rure cohortes:
Concipit ingentes forti sub pectore motus.
Incaluitque ferox, animumque exsuscitat ira
Impatiens damnansque moram. Ceu fuluus in armos
Cum Leo se tollit, visis vbi cominus Vrsis
Aestuat, ac mota rabiem sub bile moratur.
Haud aliter Danus conspecto excanduit hoste.
Accingitque manus operi, et se fundit in arma
|Hortaturque suos: tum pro re pauca locutus
Infit, et hac auidas confirmat voce phalanges.
O socij, o duris non fracta potentia bellis,
Quae tibi bis decima cumulat iam Suecia messe:
Haec loca iam tandem toties optata tenemus:
Consistitque dies: qui quod fugisse videri
Possit, et incerto tua vertere commoda flexu:
Multiplices equidem clades gemitusque molestos
Auxit: et assiduo vexabat nostra tumultu.
Scis haec quo primum contentio fine moueri
Cepta sit, atque aditus quantum quantumque laborum
Hactenus a nostris tentatum partibus esset:
Vt scelus, ac odij male prodita causa vetusti
Tollier e medio linguaeque superbia posset.
Ast quid consilijs, grauibusque quid egimus armis,
Indicat ista dies: quae quantum accedere nostris
Et foelix et amica velit. Deus arbiter aequa
Iudicet, ac spretis statuat potiora bilance.
Et meliora quidem Diis fortunantibus omni
Concipias animo. locus iste parentibus olim
Bella tuis prorsus non infoelicia vexit.
Tum vero auspicijs Reginae tanta moueri
Cum patriae nunc tela vides, turmasque parari:
Induc pectoribus robur, dextraque parentes
|Qua soliti totas glomerato in praelia vires:
Intulerisque tuo tam splendida facta nepoti.
Hinc ego vos tota complecti mente iuberem
Praemia, quae bello petimus. non sola Saguntum
Mouerit Hannibalem. Latias petit impiger vrbes
Ausoniaeque domos, et opes et clara Quiritum
Moenia, et illustrem per tot certamina Romam.
Sic te sola quidem trahit haud Vestgotthia: lato
Suecia tota mari, et vasto pene obuia ponto
Huc vocat: haec pulchri sunt praemia iusta laboris
Quae referenda petas, quibus et laetabere, si te
Maiorum virtus et mens non fracta sequatur.
At de me superest tantum quod sera loquatur
Posteritas: vel me ignauos traxisse maniplos.
Vel fortes duxisse viros. dabit vtraque longas
Fama notas, ductuque meo celebrabere victor.
Aut funesta tuo parias tibi nomina bello.
Filius aeterni Patris et Saluator Iesus:
Cuius et auspicijs et sacro cuius honore
Bellica signa leuas: robur sub pectora firmet
Instituatque manus. hoc Principe quisque sequatur,
Quo sua quemque pium virtusque et gloria ducit.
Sic ait, at magnis tum vocibus inclyta circum
Turba fremit: late tellus impulsa remugit.
|Qualis vbi aerio cum Iuppiter intonat orbe
citat ingentes sonitus: subitoque fragore
Ardua per steriles diuulgat murmura campos.
Haud aliter promptae vocem intendere phalanges
Intremuitque solum: tenuesque impacta cauernas
Aura ferit, superosque petens it clamor in orbes.
Optima non dubijs collaudat pectora dictis
Lyckeus, meritoque tripudia tanta fauore
Prosequitur. Sed et hanc equidem tibi, dixit, arenam
Omine certandam cape gens inuicta secundo
Foelicique Deo. Quod si quos fata soluta
In coelum compage vocent, campoque fluentem
Hic patria fundant pro libertate cruorem:
Non tantum coelo meditati recta fruantur:
Sed pia venturae sacrabunt nomina laudi.
Inter et aeternos statuetur fama nepotes.
Finierat, primosque inter Lyckeus ouabat
Agminis inuicti Proceres, hostemque propinquum
Intuitus, forti laetantes pectore motus
Suscitat, ac diuis rem fortunantibus ardet.
Impatiensque morae propius concedit. in hostem
Lumina stant defixa, animum Deus occupat: huc se
Agmina, turba, Duces: huc se Regina ferebat.
