af Tycho Brahe (1583)   Udgiver: J.L.E. Dreyer (1913)   Tekst og udgave
forrige næste

||PRÆFATIO.

CUM mihi ab Illustriss. Majestate Regia injunctum sit hujus Inclytæ Genituræ Astrologicam explicationem conscribere, et Syderalis influentiæ inclinationes Naturales, quatenus possibile est, indagare, patefacereque: effeci idipsum pro virili, et ex physicis conjecturis, quas veriores minusque superstitioni aut falsitati obnoxias judicavi, de præcipuis rebus in vita evenientibus, judicium Astrologiam ea ratione institui, ut a sanioribus veterum traditionibus, propriaque in his experientia, nusquam deviarim, et quantum Astrologo de his coniectare liceat, sufficienter patefecerim, adjunctis etiam ipsis causis eventuum ab Astrorum scientia petitis, ut constare possit, |prædictiones a nobis prolatas habere physicas rationes et ab observatione experientiaque, tum aliorum, tum propria, stabiliri, nec temere aut sine aliqua manifesta causa quicquam dictum esse. Etsi vero non ignorem, plurimos non solum inter Theologiæ professores, sed etiam philosophiæ addictos, has prædictiones ab Astris petitas allevare, omnemque illis efficaciam et veritatem derogare, nec Sydera quicquam in ipsum hominem agere, audacter asseverare: tamen cum non sit hujus loci longiorem de his veritatis inquisitionem instituere, nec illorum argumentationibus nunc sit respondendum, sed alibi tum ab alijs sufficienter id factitatum sit, tum etiam a nobis suo loco et tempore, Deo volente, perficietur, relinquamus illis suas opiniones, suaque decreta pro veris habeant: |siquidem non rectius intelligant, aut aliter scire expetant, excusante eos partim artis ignorantia, partim judicii imbecillitate. Nos autem manifestæ experientiæ, cui contradicere temerarium est, quæ etiam suis fundatur rationibus, insistentes, non dubitamus asserere, Sydera in hominem plurimum efficaciæ obtinere, ejusque corpus, vitam, mores, actiones, Fortunam, variosque rerum eventus horum influentiæ non minimum esse obnoxios. Non tamen liberum ipsi homini arbitrium idcirco derogamus, quin aliter, quam Sydera inclinant, agere possit, et nonnunquam eorum decreta augere, nonnunquam vero imminuere, interdum etiam prorsus avertere. Est enim suo arbitrio homo omnibus Astris superior, si secun|dum interiorem vim rectamque rationem vivere malit, ut multoties nos admonent non solum sacræ divinitus patefactæ traditiones, sed etiam saniores philosophi omnes docuerunt, ut videlicet homines contendant seipsos suosque affectus, ad quos naturaliter inclinantur, domare, et secundum diviniorem intrinsecumque hominem degere, Astrorumque influentiæ quam minimum obnoxiam vitam instituere. In primis vero nihil derogamus divinæ voluntati, quæ liberrime operatur, et cum sit causa omnium causarum prima, secun|dariis et mediatis operationibus non alligata est, verum disponit hæc inferiora omnia suo arbitrio, tam mediate quam immediate, nulli obnoxia Fato Naturali. Neque hæ prædictiones physicæ aliquam |comparationem habent, ad Dei æternam futurorum præscientiam, quæ omni creaturæ incomprehensibilis est, sed saltem ab experientia longa petitas quasdam probabiles conjecturas proferunt, quemadmodum plerumque ex consimili Syderum positu evenisse compertum est, nullamque his fatalem necessitatem attribuimus, aut inevitabilia Astrorum decreta pronunciamus. Conducit autem hæc qualiscumque præcognitio ad hoc, ut valetudo actionesque in vita ita moderentur gubernenturque, ut si quid infausti adversique portendatur, idipsum vel penitus avertatur, vel saltem levius reddatur (Nam prævisa tela minus feriunt), si quid boni, idipsum augeatur, nec occasio Fortunæ negligatur: Siquidem arbitrium ipsius |hominis his ipsis inclinationibus plurimum tribuit, derogatve. Sed cum de his copiosior non sit hîc disserendi locus, id saltem subjungamus, ut fundamentum harum prædictionum a nobis constitutum plenius percipiatur, Loca Syderum ad tempus hujus Inclytæ Genituræ nequaquam ita esse annotata, ut usitatus Astronomis calculus tabularum vel Regis Alphonsi, aut Prutenicarum e Copernici fundamentis deductarum exhibet: Siquidem crebris observationibus per instrumenta nequaquam fallacia compertum habeam, omnes has supputationes a vero nonnihil deviare. Constitui itaque locum Solis et Lunæ juxta proprias restitutiones in motu Luminarium. Loca Saturni et Jovis emendavi ex observationibus circa eos|dem dies habitis. Locum Martis correxi per crebras in eo factas animadversiones. Veneris situm etiam nonnihil limitavi. In Mercurio Copernici motum ferme retinui, cum ipsi semper propius in cœlo accedere a nobis aliquoties deprehensus sit. Oportebat autem hæc loca Syderum emendatiora esse, quam calculi consueti exhibent, ne in directionibus earumque temporibus investigandis, aliquis hîc error obrepere posset. Divisione autem domorum in constitutione thematis usus sum ea, quæ totum cœlum per verticalem primarium, ex intersectionibus Horizontis et Meridiani dividit trifariam æqualiter, nulla habita ratione æqualitatis Zodiaci vel Æquatoris, eo quod hæc ratio a nobis et probabilior, et veritati experientiæque maxime consona deprehensa sit. Addidi alias tamen distributiones binas, |tam per Ecclipticam quam Æquatorem, ut collatio earum cum hac nostra fieri posset, sicubi opus esset. In directionibus vero, quibus tempora eventuum principaliter indagantur, id præter usitatam per Regiomontani Canones dirigendi rationem a nobis factitatum est, ut Mensura temporis, quam directio præbuit, motui Solis diurno vero, qui fuit tempore Genituræ, conformis redderetur, id quod nos longa exquisitaque docuit experientia. Verum ne diutius negotium differatur, |ad ipsum judicium Astrologicum accedamus. Prius tamen planetarum fortitudines debilitatesque, juxta quas reliquum judicium in trutinam vocatur, ob oculos ponamus, deinde ordine ad cœtera dijudicanda procedamus.